3 oktober Leids Ontzet
Waarom vieren Leidenaren 3 oktober?
3 oktober, 3 oktober, dan gaan we aan de lal! 3 oktober, 3 oktober, dan zijn we als een bal!
Dit is het Leidse volkslied, dat hoort bij Leids Ontzet, een jaarlijks terugkerend feest waar mensen uit Leiden en omstreken grootschaals op af komen en ook naar uit kijken.
Geschiedenis van Leids Ontzet
Leids ontzet wordt gevierd omdat in het jaar 1574 een einde kwam aan de belegering van de stad.
Tijdens de tachtig-jarige oorlog was Leiden bezet door Alva, om de stad onder Spaans gezag te krijgen. Hij wilde de bevolking in de stad uithongeren, tot men zich over zou geven.
Dit liep echter niet helemaal als gepland, de stad had grote voorraden voedsel ingeslagen en wist de belegering een jaar lang vol te houden. Wel stierven gedurende dat jaar ongeveer 6.000 van de 18.000 inwoners aan de pest of honger.
Een beroemde uitspraak van burgermeester Van Der Werff was:,,Dus, zo gij met mijn dood beholpen zijt, laat hand aan dit lichaam; snijdt het aan stukken, en deelt ze om, zo wijd als 't trekken mag". Dit betekende dat hij zijn lichaam aan de bevolking aanbood als voedsel.
In Leiden staat nu een monument in het Van der Werff park, opgericht voor deze moedige burgermeester.
Het Leids Ontzet ofwel de bevrijding
In september 1574 staken de watergeuzen dijken door, waardoor het polderland overstroomde.
In de nacht van 2 op 3 oktober stond er een heftige storm waardoor Leiden onder water stroomde en de Spaanse troepen vluchtten.
De legende is dat Cornelisz Joppenszoon de eerste was die buiten de muren van de stad ging kijken en een pan hutspot aantrof.
De watergeuzen kwamen diezelfde ochtend de stad binnen varen met haring en wittebrood.
Nu herdenken we nog steeds het feit dat Leiden werd ontzet door de watergeuzen in het jaar 1574. Tegenwoordig is het een groot volksfeest waarbij het grootste gedeelte van de bevolking niet meer precies de geschiedenis van het varhaal kent. Toch is 3 oktober één van de leukste volksfeesten uit de omgeving van Leiden en dat komt omdat er zoveel te doen is rond die dag.
Wat is er allemaal te doen rond Leids Ontzet 3 oktober?
2 oktober
Op 2 oktober 's avonds om 19.00 uur gaat de taptoe van start. Met deze taptoe lopen alle Leidse verenigingen mee, inclusief fanfares. Deze taptoe duurt ongeveer een uur.
De meeste mensen gaan hierna naar de grote kermis (zie afbeelding 1), en de feestelijke warenmarkt. Ook treedt bij het stadhuis van Leiden ieder jaar een beroemde dj op, waar het altijd gezellig druk is.
Tegenwoordig gaan de kermis en de feestelijke warenmarkt al om 14.00 uur 's middags open op 2 oktober.
3 oktober
Op 3 oktober kun je als je wilt, de dag al heel vroeg beginnen.
- Om 7.00 uur 's ochtends kun je al meezingen met de reveille, vlak voor het stadhuis.
- Hierna kun je om half 8, haring en wittebrood krijgen, als je je daarvoor hebt ingeschreven. Dit is alleen voor inwoners van Leiden, waarbij in korte tijd ongeveer 40.000 haringen en 20.000 broden worden uitgereikt.
- Om 10.00 's ochtends beginnen de kermis en de feestelijke warenmarkt al weer.
- Verder zijn er allerlei evenementen als de vlootschouw op het Galgewater, een zeemanskoor en verscheidene andere straattheater activiteiten.
- Om 13.00 uur 's middags begint de Grote Optocht, een grote kleurrijke, muzikale optocht met praalwagens, die dwars door het centrum van Leiden gaat en elk jaar een ander thema heeft. Ook hier lopen fanfares met mee. De optocht wordt afgesloten door de Hutspotten, de 3 oktober Vereniging. Naar deze optocht kijken de meeste mensen, ongeveer 20.000.
- De traditie is om na de Grote Optocht naar de kermis te gaan of ergens een drankje te gaan doen.
- Weer later is het tijd voor een hutspotmaaltijd (zie afbeelding 2), de traditionele kost voor veel Leidenaars rond 3 oktober.
- Om half 12 's avonds wordt 3 oktober afgesloten met een groots vuurwerk.
Wat kost 3 oktober?
Het is een beetje wat je er zelf van maakt. Maar wil je wel wat dingen doen en in een paar attracties op de kermis, dan ben je al gauw tussen de 50 en 100 euro kwijt.
De Spin kost bijvoorbeeld vijf euro en het reuzenrad ongeveer een tientje per persoon. Als je ongeveer vijf attractie ingaat met je partner, kan het bedrag aardig oplopen.
Ook de drank die geschonken wordt, is niet echt goedkoop. 2,50 euro voor een biertje is heel normaal. Voor de muziek hoef je deze dagen dan niet te betalen.
Sommige mensen zijn echter wel een paar honderd euro kwijt rond deze dagen. Er zijn Leidenaren die het hele jaar sparen voor deze dagen en alles dan ook uitgeven. Het lied zegt niet voor niets, 3 oktober, dan zijn we als een bal. Dat klopt wel.
Natuurlijk kun je het ook heel goedkoop houden en een patatje kopen of een paar oliebollen, nergens ingaan op de kermis en een rondje wandelen over de feestelijke warenmarkt.