Alles over kauwgom

Kauwgom

Iedereen is wel bekent met kauwgom, dat kennen we allemaal, alhoewel de één veel meer kaugom kauwt dan de ander. Men denkt vaak dat het een modern Amerikaans product is, maar kauwgom bestaat eienlijk al heel erg lang. Kauwgom, ook wel kauwgum genoemd en in het Engels chewingum, is een soort van snoepje waarop je alleen maar moet kauwen, en dus ook niet moet inslikken. Kauwgom wordt gemaakt van gom, waaraan natuurlijke en kunstmatige stoffen worden toegevoegd voor de smaak.

De Geschiedenis

In een recent onderzoek vond een Engelse onderzoekster, die in Finland de resten van mensen uit de Steentijd onderzocht, een geraamte van 5.000 jaar oud met sporen van kauwgom op de kiezen. Deze man uit de prehistorie had natuurlijk geen pakje Sportlife bij zich, maar zijn kauwgom bestond uit hars van een berkenboom. Volgens de onderzoekers bevat deze hars onder andere foliumzuur, en waarschijnlijk gebruikte hij dit om de ontstekingen in zijn mond tegen te gaan. Ook de antieke Grieken hadden een soort van kauwgom, die eveneens werd gemaakt van hars van een boom.

Aan de andere kant van de Grote Oceaan, in Noord- en Zuid Amerika, wordt ook al heel lang kauwgom gekauwd. Indianen kauwden bijvoorbeeld al heel lang op een soort van gom, dat zij met kruiden op smaak brachten. Deze gom werd gewonnen uit de Manilkara chicle-boom, een tropische boom die voorkomt in Zuid-Amerika en in het zuiden van Noord-Amerika. De naam “chicle” komt van het Nahuatl-woord, de taal van de Azteken en de Maya's, en kun je vertalen als “kleverig spul”. In de Spaanse taal heet kauwgom nog steeds “chicle” . Het woord wordt in het zuiden van Spanje en Portugal zelfs gebruikt voor bepaalde mensen, waarmee men bedoelt dat iemand lastig en opdringerig is, een plakker of ook wel meeloper.

In Noord-Amerika raakte men ook erg gecharmeerd van kauwgom en na verloop van tijd ontstonden er daar dan wel de eerste echt grote kauwgom-fabrieken, die in eerste instantie nog steeds de natuurlijke gom uit de Manilkara chicle-boom gebruikten. Het aftappen van de gom is vergelijkbaar met het aftappen van rubber van de rubberboom. Men maakt sneeën in de stam waaruit de gom wordt opgevangen in kleine zakjes. Die wordt verzameld, waarna dit allemaal goed wordt gekookt om de juiste dikte te bereiken. Doordat kauwgom erg veel geconsumeerd is de afgelopen eeuwen is de Manilkara chicle heel schaars geworden en zijn andere bronnen, zoals de Manilkara bidentata-boom in opkomst. Toch zijn er tegenwoordig maar weinig fabrieken die nog de natuurlijk gom gebruiken. Vanaf de jaren zestig van de vorige eeuw begon men kauwgom te vervaardigen van synthetische rubber, een veel goedkoper productieproces voor een zeer sterk groeidende markt. Want inmiddels kauwde heel Europa er ook lustig op los. Het werd hier aan het eind van de Tweede Wereldoorlog geïntroduceerd door het Amerikaanse leger. Zij deelden pakjes kauwgom uit aan de van de oorlog verloste Europeanen, waarmee de populariteit door jong en oud was verzekerd.

Soorten kauwgom

Kauwgom heeft sinds de oudheid ook te maken met het schoonhouden van je tanden en kiezen. Vandaar dat suiker langzaamaan uit de kauwgom is verdwenen. Daarvoor in de plaats zijn zoetstoffen als xylitol en sorbitol gekomen. Ook wordt soms een stof toegevoegd, die de tanden witter maakt. Een speciale kauwgom is de roze Bubblegum of Hubabuba, waarmee je hele grote bellen kunt geblazen. Je moet er wel wat voor oefenen, het gaat niet zomaar. En daarbij moet je vooral oppassen dat als de bel klapt, de stukjes kauwgom niet in je haar gaan zitten. Een nuttigere toepassing van kauwgom is nicotine-houdende kauwgom. Deze is bedoeld voor mensen die willen stoppen met roken. Tijdens het kauwen worden er enkele milligrammen nicotine afgegeven, die via de slijmvliezen in de mond in het bloed wordt opgenomen. De trek in een sigaret neemt daardoor af. Een kauwgombal is kauwgom in de vorm van een ronde bol, die meestal wordt verkocht vanuit een kauwgomballen-automaat. Je hebt ze in verschillende formaten, maar meestal verliezen kauwgomballen heel snel hun smaak en blijft een taai stuk rubber over.

Hoe wordt kauwgom precies gemaakt?

Het basis ingrediënt, de synthetische gom gaat in een hele grote mengmachine, samen met kleur- en smaakstoffen. Tijdens het mengen wordt er ook nog vloeibare glucose bij gegoten, een soort suiker die behalve smaak geeft ook de gom zacht houdt. Tot slot gaat er nog een zoetstof, dextrose, bij. Dan laat men de machine ongeveer twintig minuten lang alles goed door elkaar mengen, waarbij de massa ook warm wordt, hierdoor smelten de ingrediënten goed samen. Als het klaar is ziet het eruit als een enorme klodder brooddeeg, die door een smalle tuit wordt geperst, zodat er dunne repen uit komen. Vervolgens worden de repen afgekoeld in een koelmachine. De kauwgom gaat erin als lange sliert, wordt in stukjes gesneden en in dezelfde machine van een papiertje of andere verpakking voorzien.

Kauwgom-machines spugen wel duizend stukjes kauwgom per minuut uit. Mensen doen dat wat langzamer, maar met ons allen bij elkaar komt er toch behoorlijk wat kauwgom op straat te liggen. Omdat het spul daarop stevig vastplakt en hard wordt, kan het alleen met heel veel moeite, of met speciale stoommachines, verwijderd worden. Drukke straten in Nederland en België zijn dan ook bezaaid met zwarte ronde lelijke vlekken. Het valt ons al bijna niet eens meer op, maar in Singapore is kauwgom zelfs verboden geworden om de straten daar schoon te houden.