Begrijp je kat

Inleiding

Katten hebben een bewogen geschiedenis. De ene bevolking vereerden ze als goden, de andere associeerde ze met zwarte magie zoals dat van heksen. Toch is de kat vandaag de dag een populair huisdier. In 2008 telde België 1.974.000 katten en spendeerden we 227 miljoen euro aan kattenvoeding. Maar, begrijpen we onze kat ? Wat betekent hun lichaamstaal ? Hoe kan ik voldoen aan hun natuurlijke behoeften ? Dit artikel is voor iedereen die hun kat beter wil begrijpen.

Je kat beter begrijpen

Het lichaam van een kat

Een kat is gebouwd als perfecte jager. Ze hebben een enorm soepele wervelkolom waardoor ze zich door elke opening kunnen wringen waar hun kop door kan. Ze hebben snorharen die minimale veranderingen in lucht en druk opvangen, oren die trillingen kunnen opvangen tot 70.000 hertz (mens = 20.000 hertz), ogen die zo'n 200 miljoen staafjes bevatten (mens= 120 miljoen) en een neus die 65 miljoen reukcellen bevat (mens= 20 miljoen). Om nog maar te zwijgen over de voetkussens die zeer gevoelige sensoren bevatten voor beweging en vibratie...Geluidloos besluipt de kat zijn prooi. Om het dan genadeloos te bespringen; of om er gewoon mee te spelen.

Solitair of graag in gezelschap ?

Over het algemeen wordt gezegd dat een kat een solitair dier is, maar over de eeuwen heen heeft de kat het vermogen ontwikkeld om met gezelschap te leven. Het niveau van dit vermogen hangt af van het karakter van je kat. Sommigen katten hebben zelfs veel gezelschap nodig om gelukkig te zijn. Voor alleenstaanden met een drukke werkweek is het dan ook beter 2 katten te nemen i.p.v. 1. Liefst uit dezelfde nest gezien katten erg territoriaal zijn en op volwassen leeftijd niet zomaar een "indringer" zullen toelaten in hun territorium.

De mensvriendelijkheid van een kat is niet geslachtsgebonden, maar wordt bepaald door de mensvriendelijkheid van de kater die de nest verwekt heeft. Uiteraard speelt voldoende socialisatie tussen de leeftijd van 4 en 12 weken ook een grote rol.

Lichaamstaal

Zoals alle dieren commuinceert de kat enkel met lichaamstaal, mimiek en geuren. Om een conversatie aan te gaan met je kat weet je dus best wat deze lichaamstaal betekent. Je energie wordt ook heel goed aangevoeld door dieren. Om het in de woorden van hondenfluisteraar Cesar Millan te zeggen: wees steeds kalm en assertief.

Een neutrale houding voor een kat wilt zeggen dat de oren ontspannen zijn en een beetje naar buiten staan, de ogen licht gesloten zijn en de staart ontspannen naar beneden hangt. Bij angst zullen de oren van je kat plat opzij liggen, zullen de ogen groot zijn en de staart zal dik staan. Een angstige kat kan je best niet benaderen. Angst kan snel omslaan in angst-agressie. Bij angst-agressie staan de oren plat naar achter, de ogen worden samengeknepen, de rug wordt bol gezet en de staart staat dik. Bij angst-agressie zullen ook de vocale waarschuwingen niet ontbreken. Bij gewone agressie zullen deze vocale waarschuwingen niet aanwezig zijn. De kat heeft dan een vastberaden lichaamstaal door zijn oren rechtop opzij te houden, zijn ogen licht gespannen te houden en zijn kop op dezelfde hoogte als zijn lichaam te houden. Irritatie wordt dan weer weergegeven door de oren licht opzij en naar achteren te houden (een beetje alsof het hoorns zijn) en de ogen gespannen te houden alsof hij je een "vuile blik" geeft.

Kortom: de oren, de ogen en de staart zijn de belangrijkste indicatoren om te lezen hoe je kat zich voelt. Een heen en weer zwiepende staart betekent dat je kat opgewonden is. Dat kan bv. voor een spel zijn of wegens agressie zijn. De kans dat je hand in die opgewonden toestand als prooi aanzien wordt, is groot. In die toestand kan je je kat best betrekken in een spelletje vang-het-pluimje i.p.v. hem onder te dompelen in je liefde. Zulke speelmomenten bevorderen tevens het zelfvertrouwen van je kat.

Zoals hiervoor reeds gezegd is de kat nu eenmaal gemaakt om te jagen. De dagindeling van een kat ziet er dan ook als volgt uit: slapen, jagen, wassen & rusten; slapen, jagen, wassen & rusten; slapen, jagen, wassen & rusten,... met daar ergens tussenin nog een maaltijd. Katten zijn excelente relaxers. Ze slapen gemiddeld zo'n 10 uur per dag.

Kattengedrag

Het meest besproken gedrag van een kat zijn de kopjes geven. Dit doet een kat om zijn geur op je af te geven. Het feit dat jij naar je kat ruikt, geeft de kat een veilig gevoel. Daarom geeft je kat niet enkel jou kopjes, maar ook je bezoek, het meubilair, de andere huisdieren (wanneer ze aanvaardt zijn tenminste) en alles wat er zich verder in zijn territorium bevindt. Wil je je kat tevreden stellen ? Bied dan bij elke thuiskomst je hand vrijblijvend vanop een korte afstand aan alvorens je je kat aait. Nog een manier om je kat gerust te stellen is door je kat met een zachte blik aan te kijken en je oogleden langzaam te sluiten en terug te openen (herhaal dat een paar keer). Dat is kattentaal voor "het is ok".Bekende katten begroeten elkaar door neuscontact te maken en elkaar zo rustig te besnuffelen, ook dat gedrag kan jij heel gemakkelijk imiteren.

Katten hebben in hun territorium een vaste route. Op deze route laten katten graag hun geur achter als duidelijke waarschuwing voor indringers. Daarom kan je je krabpalen best op een strategische plaats zetten zoals bv. vlak naast een deur waar de kat regelmatig passeert. Anders kiest je kat zelf zijn krabpalen uit; tot groot ongenoegen van het meubilair. Zorg ook dat je kat bereik heeft tot een hoge plaats in huis vanwaar je kat een veilig overzicht heeft over zijn territorium. Zo'n plaats geeft je kat een gevoel van veiligheid en zelfvertrouwen.

Een kat is zeer stressgevoelig en zal al snel ongewenst gedrag gaan vertonen wanneer hij ongelukkig is. Dat ongewest gedrag kan gaan van zijn behoefte doen buiten de kattenbak tot een onoplettende voorbijganger aanvallen vanuit een schuilplaats. Ook een gebeurtenis zoals een nieuwe huisgenoot of een verhuis kan voor ondragelijke stress zorgen bij een kat. Zorg dat je kat steeds een aantal veilige plaatsen heeft zoals een hoge kast en houdt altijd in gedachten dat je een kat best zelf de keuze tot contact kan laten maken i.p.v. zelf constant de kat aan te halen.

De verzorging van een kat

Het kleine kamertje van de kat is ook onderworpen aan een aantal regels wil je je kat tevreden houden. Zorg ervoor dat de kattenbak DAGELIJKS uitgeschept wordt, is de belangrijkste regel. Van de moment je kat besluit dat de bak te vuil is, gaat hij op zoek naar een andere plaats. En die plaats kan bv: een wasmand gevuld met zachte was zijn... Zet de kattenbak op een rustige plaats waar de kat geen stress ondervindt. Zorg dat er steeds een minimum hoeveelheid van 10 cm kattenbakvulling aanwezig is in de bak en gebruik zeker een goed klonterende kattenbakvulling zodat je dagelijks niet alleen de uitwerpselen kan verwijderen, maar ook de urine want die geeft een erg sterke geur af.

Wat ook niet vergeten mag worden, is dat de nagels van een kat ongeveer 1 keer om de 3-4 weken geknipt moeten worden om te voorkomen dat ze te lang worden en voor ongemak zorgen. Let goed op dat je niet teveel nagel wegknipt ! Slechts een puntje is voldoende. Dit kan gewoon uitgevoerd worden met een scherpe nagelknipper.

Hoe vaak je je kat moet borstelen hangt af van de soort vacht van je kat. Vanzelfsprekend hebben langharige katten meermaals per week een borstelbeurt nodig om klitten te voorkomen. Kortharige katten hebben eigenlijk alleen een borstelbeurt nodig om loszittende haren te verwijderen. Introduceer je kat op een zo jong mogelijke leeftijd aan het ritueel van een borstelbeurt en doe dat steeds zo kalm mogelijk. Wanneer je bang of gefrustreerd bent, zal je kat aanvoelen dat er iets mis is en dat gaan associeren met een borstelbeurt.

Verder dien je je kat te voorzien van alle nodige vaccinaties, anti-vlooienmiddel, ontwormingen en minstens 1 controlerende dierenartsbezoek per jaar. Ook binnenhuiskatten hebben dat nodig gezien sommige ziekten of aandoeningen overgedragen kunnen worden door andere dieren (zoals een hond) of zelfs door mensen.

Laat je kat zeker castreren of steriliseren ! Een kat die niet beholpen is (zowel mannelijke als vrouwelijke katten !), sproeit urine op meerdere plaatsen in zijn territorium als geurvlag. Ook gaan onbeholpen katten op trektochten op zoek naar een partner. De asielen zullen je ook dankbaar zijn voor je verantwoordelijke keuze.

Hoe introduceer ik mijn kat aan een nieuwe kat ?

Zoals hiervoor gezegd herkennen katten elkaar vooral aan de geur. Wil je 2 katten vreedzaam doen samenleven die onbekend zijn voor elkaar, zorg er dan voor dat ze elkaars geur dragen. Dat doe je door bv. een washand te nemen, de ene kat met de washand te aaien over de wangen en het hoofd en vervolgens de andere kat met diezelfde washand te aaien over dezelfde plaatsen. Om dan weer met dezelfde washand de eerste kat te aaien over zijn wangen en hoofd. Dit herhaal je meermaals per dag, voor een aantal dagen achter elkaar. Wrijf ook met diezelfde washand over de krabpalen en het andere meubilair. Op deze manier zal een "groepsgeur" gevormd worden. Verwacht niet dat de katten de eerste avond in dezelfde mand zullen gaan liggen. Het aanvaarden van "een indringer" neemt tijd in beslag. Zolang de katten elkaar niet aanvallen, gaat het goed.

Conclusie

Een kat is een complex dier dat begrepen moet worden om gelukkig te zijn. Een gelukkige, ontspannen kat is het ideale huisdier dat je graag jaren gezelschap houdt. Houd de volgende regels in gedachten voor een gelukkige kat:

• zorg voor genoeg krabpalen op strategische plaatsen
• zorg voor een propere kattenbak op een rustige plaats
• zorg voor minstens 1 hoge plaats vanwaar de kat overzicht heeft over de leefruimte
• zorg dat er 24/24 vers water beschikbaar is
• zorg voor goed kwaliteit voer van een dierenspeciaalzaak
• (minder kwaliteit voer bevat teveel zout waardoor katten nierstenen en blaasontstekingen krijgen !)
• zorg voor genoeg speelmomenten waarbij de kat zijn jagers-energie kwijt kan
• zorg voor stimulerend speelgoed
• laat je kat jou benaderen i.p.v. andersom
• zorg dat je kat niet teveel alleen is
• laat je kat op de leeftijd van 6 maanden castreren/steriliseren

"Je thuis is waar je kat spint..."