Boekverslag: Het gouden ei - Tim Krabbé

Titelverklaring

Saskia droomde als klein kind dat ze opgesloten zat in een Gouden Ei. Ze vloog door het heelal en de enige kans om te ontsnappen was, door op een ander Gouden Ei te botsen. Ook Rex Hofman heeft een nachtmerrie over een Gouden Ei.

De auteur

Tim Krabbe wordt geboren op 13 april 1943. Hij schrijft voornamelijk romans, gedichten en korte verhalen. Naast wielrennen heeft hij ook veel belangstelling voor schaken. Over deze twee sporten heeft hij een aantal boeken geschreven, zoals bijvoorbeeld 43 wielerverhalen (1984) en Nieuwe schaakcuriosa (1977). In 1967 maakt hij zijn romandebuut met De werkelijke moord op Kitty Duisenberg. Zijn doorbraak naar het grote publiek komt pas in 1984, met de roman Het gouden ei. Hiervoor krijgt hij de Diepzeeprijs. Zijn werk wordt meer in de filmwereld dan in literaire kringen gewaardeerd: vier van zijn boeken zijn verfilmd, waaronder Het gouden ei in 1988. Zijn meest recente werk is de paardentekenaar (1995, verhalen) en De Grot (1977, roman).

Samenvatting

Rex en Saskia zijn op weg naar hun vakantiebestemming aan de Middellandse Zee. Onderweg stoppen ze bij een TOTAL-benzinestation om even te rusten. Saskia gaat iets te drinken halen en Rex maakt een foto van haar. Rex denkt aan de vakantie van drie jaar geleden. Op een gegeven moment was de benzine op. Saskia heeft toen drie uur in de auto moeten wachten, totdat Rex met brandstof terugkwam. Ze was helemaal overstuur geweest. Als kind had ze een nachtmerrie gehad, waarin ze opgesloten zat in een Gouden Ei. Tijdens haar verblijf in de auto was deze nachtmerrie weer naar boven gekomen. Inmiddels wacht Rex al een hele tijd op haar, maar Saskia komt niet terug. Hij gaat naar de servicewinkel om haar te zoeken, maar ook de medewerkers weten niet waar zij is. Daarna belt hij de politie en het hotel waar ze naartoe zouden gaan, maar niemand kan hem helpen.

Raymond Lemorne blijkt al zijn hele leven vreemde gedachten te hebben. Zo vraagt hij zich op zijn zestiende af, wat er gebeurt als hij van een flat afspringt. Om hier achter te komen, besluit hij dit gewoon uit te proberen. Het resultaat is, dat hij zes weken in het ziekenhuis moet liggen. Eenentwintig jaar later is hij scheikundeleraar. Hij is getrouwd en heeft twee dochters. Er komt weer een absurde gedachte in hem op. Nadat hij eerst een kind van de verdrinkingsdood heeft gered, vraagt hij zich af of hij ook in staat is om een misdaad te plegen.

Op dat moment begint hij met de voorbereidingen voor de misdaad. Hij doet net alsof hij zijn afgelegen vakantiehuisje gaat opknappen. In werkelijkheid maakt hij het vakantiehuisje gereed om er een slachtoffer in te ‘ontvangen’. Hij bedenkt het plan om zijn slachtoffer vanaf een benzinestation mee te lokken. Hij zal een vrouw, terwijl hij zijn arm in een mitella houdt, vragen of ze hem wil helpen zijn aanhangwagen aan zijn auto te koppelen. Deze aanhangwagen staat op het eind van de parkeerplaats. Zijn eerste pogingen mislukken, omdat niemand in zijn auto durft te stappen. Een volgende poging lukt wel: een meisje vraagt hem naar de sleutelhanger die hij bij zich heeft. Hieraan hangt namelijk een grote R. Hij zegt dat hij vertegenwoordiger is en vraagt of zij hem kan helpen. Hij bedwelmt haar en neemt haar mee. Daarvoor had hij twee kampeerders doodgeschoten.

Acht jaar later is Rex op vakantie in Italië, samen met Lieneke. Hij vraagt haar ten huwelijk, terwijl Saskia “vanaf de zijlijn meekijkt”. Hij wil Lieneke eerlijk vertellen hoe hij over Saskia denkt: “als ze terug zou komen, zou ik bij jou blijven, maar als ik terug mocht komen naar dat benzinestation dan zou ik dat doen”. Lieneke merkt dat Rex ‘s nachts een nachtmerrie heeft over het Gouden Ei. Na deze vakantie start Rex een opsporingscampagne. Hij roept in grote advertenties mensen, die Saskia toentertijd hebben gezien, op om zich te melden. Hij krijgt verschillende reacties maar geen enkele is bruikbaar. Later belt Lieneke op: zij is bedroefd, omdat ze elkaar na de vakantie zo weinig hebben gezien. Na een aantal dagen meldt een Franse man zich. Rex herkent deze man: hij was de man met de mitella bij het tankstation, acht jaar geleden. Lemorne wil hem wel vertellen wat er met Saskia is gebeurd, maar alleen als Rex hetzelfde lot ondergaat. Rex stemt toe, terwijl hij weet dat hij dan zal sterven. Lemorne neemt hem mee naar het tankstation en laat hem een slaapmiddel innemen. Dan vertelt hij wat er is gebeurd. Als Rex wakker wordt, ligt hij in een doodskist, op een matras. Lieneke zoekt Rex, maar van hem en Saskia is nooit meer iets vernomen.

Tijd en plaats

Het verhaal wordt verteld in de verleden tijd. Op 28 juli 1975 wordt Saskia ontvoerd. Na acht jaar, in de zomer van 1983, vraagt Rex Lieneke ten huwelijk. Daarna zet hij een opsporingsactie op om Saskia te vinden. De vertelde tijd is dus ongeveer 8 jaar. In een flash-back wordt de voorgeschiedenis van de moordenaar verteld. De hoofdstukken vormen geen chronologisch geheel.

De verdwijning van Saskia vindt plaats op een benzinestation in Frankrijk. Rex wordt acht jaar later levend begraven op een plaats in Frankrijk. Hoofdstuk twee speelt zich af in Italië, waar Rex en Lieneke op vakantie zijn. In hoofdstuk vier bevindt Rex zich in Amsterdam.

Karakterbeschrijving en –ontwikkeling

Rex Hofman

Rex is een rustige, vrij serieuze man. Hij houdt ervan om spelletjes te spelen: zo plaagt hij Saskia graag en net als Lemorne doet hij graag gedachtenspelletjes. In 1983 is hij medewerker van een wetenschappelijk jeugdtijdschrift. Hij is dan 41 jaar oud. Hij heeft erg veel moeite met de verdwijning van zijn vriendin. Pas na acht jaar durft hij weer iemand ten huwelijk te vragen. Vlak daarna gaat hij grondig op zoek naar Saskia. Hij is een vlak karakter.

Raymond Lemorne

Raymond is een Franse scheikundeleraar. Hij is getrouwd en heeft twee kinderen. Aan het eind van het verhaal is hij 49 jaar. Hij heeft zeer vreemde ideeën over het leven: zo vraagt hij zich af, hoe het is om van een flat af te springen. Hij redt een kind van de verdrinkingsdood en vraagt zich daarna af, hoe het is om iemand te doden. Hij doet dit dan ook zonder enig schuldgevoel. Hij houdt van het uitdenken van methoden en van experimenteren. Hij is een vlak karakter .

Saskia Ehlvest

Saskia is negen jaar jonger dan Rex. Ze heeft last van claustrofobie en droomde als kind al dat ze gevangen zat in een Gouden Ei. Daar kon ze alleen uitkomen, door tegen een ander Ei te botsen. Ook is bekend dat ze ‘roodgespoeld wriemelhaar’ heeft en dat ze ‘ongegeneerd ijdel’ is. Ze is een vlak karakter.

Lieneke

Lieneke is de nieuwe vriendin van Rex. Hij vraagt haar ten huwelijk, maar na de nachtmerrie over het Gouden Ei blijkt, dat Saskia altijd tussen hen in zal blijven staan. Lieneke is eigenlijk alleen belangrijk voor het verhaal vanwege haar relatie met Rex. Ze is een vlak karakter.

Onderlinge relaties

Saskia is de grote liefde van Rex. Hij plaagt haar wel, maar dat komt omdat hij echt van haar houdt. Ook in zijn nieuwe relatie met Lieneke speelt zij een grote rol, hoewel ook zijn relatie met Lieneke een zeer innige relatie is. Lemorne is de ontvoerder van Saskia. Hij neemt ook Lex mee en begraaft hem levend.

Thematiek

De raadselachtige verdwijning van twee personen: Het hoofdthema is de verdwijning van Saskia.

Claustrofobie: Dit komt steeds terug in het verhaal. Rex neemt de nachtmerries, die Saskia door haar claustrofobie krijgt, na haar verdwijning over.

Het getal 8: Dit is het geluksgetal van Saskia. Zij wordt op een dag in augustus (de achtste maand) om acht uur ontvoerd. Ze hebben muntjes begraven onder de achtste paal. Na acht jaar gaat Rex weer op zoek naar Saskia. De advertentie heeft Rex 80.000 gulden gekost. Het levensverhaal van Lemorne begint wanneer hij 8 x 2 = 16 jaar oud is. Hij heeft 8/2 = 4 jaar nodig om de ontvoering voor te bereiden. Rex en Saskia blijven een eeuwigheid weg (een 8 op zijn kant).

Taalgebruik, vertelsituatie en perspectief

Het boek heeft geen moeilijke woorden of zinnen. De dialogen die voorkomen, zijn in een natuurlijke taal geschreven. Het boek is geschreven in een personale vertelsituatie, met Rex als personaal medium, vanuit een hij-perspectief.

Literaire stroming

Moderne Nederlandse literatuur.

Genre

Avonturenroman.