Borstonderzoek: niet zo leuk, toch warm aanbevolen!
Borstonderzoek toch maar doen
Je hoort het bijna dagelijks in je omgeving: borstkanker. Regelmatig zelf je borsten onderzoeken is de boodschap. En meedoen met het tweejaarlijks borstonderzoek. Onze overheid is namelijk ook bezorgd om onze borsten. Daarom subsidieert zij deze screening door middel van en mammografie. Hoe sneller de kanker wordt vastgesteld, hoe beter te genezen.
Borstenonderzoek en mammografie
-
Een mammografie is een onderzoek van de borsten door middel van röntgenstralen. Hiervoor wordt speciale apparatuur gebruikt die een zo precies mogelijk beeld moet opleveren met een minimum aan bestraling. -
De borsten worden afwisselend tussen 2 platen behoorlijk plat gedrukt: hoe platter men de borsten samendrukt, hoe beter men de foto kan beoordelen! Een mammografie is daardoor wel onaangenaam om te ondergaan (beetje pijnlijk).
-
Ondanks de minder aangename omstandigheden kan een mammografie onregelmatigheden aan het licht brengen nog voor ze met de hand voelbaar zijn dus is dit onderzoek in elk geval aan te bevelen.
Soorten mammografieën
Weinig vrouwen weten dat er eigenlijk 2 soorten onderzoek bestaan:
-
de screeningsmammografie en
-
de diagnostische mammografie.
Daarom leggen we de 2 soorten even verder uit:
1. Screeningsmammografie
-
Een screeningsmammografie past in het kader van de vroegtijdige opsporing van kanker: er is dus geen enkele klacht!
-
Bedoeling is om een eventuele borsttumor op te sporen! Hoe kleiner de knobbel, hoe kleiner de kans op uitzaaiingen en hoe groter de kans op een definitieve genezing.
-
De screeningsmammografie verloopt grosso modo op dezelfde wijze als een diagnostische mammografie (zie verder). Het interpreteren van een screeningsmammografie is moeilijker dan het nakijken van een diagnostische foto. In het eerste geval zoekt de radioloog immers naar een afwijking die tientallen keren kleiner is dan in het tweede geval. Daarom hebben sommige radiologen zich gespecialiseerd in het interpreteren van screeningsmammografieën.
-
Ook worden deze röntgenfoto’s van de borsten bewaard in uw persoonlijk dossier (tegenwoordig elektronisch) zodat bepaalde afwijkingen kunnen worden ontdekt door de foto’s gedurende jaren met elkaar te vergelijken.
2. Diagnostische mammografie
-
Wanneer u een verdacht knobbeltje in uw borst voelt, moet u in elk geval de huisarts raadplegen.
-
Vindt hij of zij eveneens een voelbaar bolletje dan wordt doorverwezen voor een diagnostische mammografie. De radioloog die de röntgenfoto’s interpreteert, kan op de foto min of meer zien of het verdachte knobbeltje wijst in de richting van een goedaardig gezwel (dat is meestal het geval!) of van een borsttumor.
-
Bij de minste twijfel zal men doorverwijzen naar een chirurg. Deze kan door middel van een kleine ingreep een stukje van het bolletje nemen voor verder onderzoek.
Voor wie?
-
Niet iedere vrouw moet zich systematisch laten onderzoeken op borstkanker via een mammografie.
-
Systematische screening blijft best beperkt tot bepaalde leeftijdsklassen en risicogroepen (gratis borstkankeronderzoek).
Risicogroepen
-
Vrouwen met een familiale voorgeschiedenis van borstkanker (grootmoeder, moeder, zus, tante) laten zich best regelmatig onderzoeken. Een eerste mammografie wordt aangeraden minstens 5 jaar voor u de leeftijd bereikt waarop bij uw verwante borstkanker werd vastgesteld. Systematische screening op borstkanker wordt ook aangeraden wanneer in uw familie vaak kanker voorkomt (niet alleen borstkanker).
-
Tussen 50 en 69 jaar: zelfs als er geen andere risicofactoren zijn, wordt aangeraden om u tussen 50 en 69 jaar minstens om de twee jaar te laten onderzoeken via een mammografie. Tip: laat rond uw 35 jaar reeds een eerste mammografie uitvoeren. Die kan dan als vergelijkingsbasis dienen voor latere mammografieën hetgeen de interpretatie vergemakkelijkt.
-
Jonger dan 50 of ouder dan 69 jaar: een systematische screening wordt niet aanbevolen (omdat de kosten groter zijn dan de eventuele baten) maar het is zeker niet zinloos.
Gevolgen
-
Tussen het onderzoek en de resultaten verlopen normaal 2 à 3 (spannende) weken. De foto's moeten immers beoordeeld worden door 2 gespecialiseerde radiologen.
-
In 95% van de gevallen zal bij de systematische screening van vrouwen tussen 50 en 69 geen enkele afwijking worden vastgesteld. In dat geval moet u zich na twee jaar opnieuw laten onderzoeken. In die tussenliggende periode kan zich evenwel toch een borsttumor ontwikkelen. Bij de minste verandering die u voelt aan de borst, moet u daarom uw arts raadplegen.
-
Wanneer op de mammografie een verdachte plek wordt gezien, zal je uitgenodigd worden voor een bijkomend onderzoek. In 9 op de 10 gevallen is het vals alarm en is er uiteindelijk niets aan de hand.
-
Bijkomende onderzoeken zijn onder meer een echografie (die meer informatie verschaft over mogelijke problemen) en een weefselonderzoek. Dit laatste zal alleen gebeuren wanneer er duidelijke aanwijzingen bestaan voor een kwaadaardig gezwel. Daarvoor wordt ofwel een punctie uitgevoerd ofwel wordt onder lokale verdoving een stukje borstweefsel weggehaald.
Enkele tips
-
Gebruik geen cosmetica, crèmes, deodorants enz. voor het onderzoek want die kunnen de kwaliteit van de mammografie beïnvloeden.
-
Verwittig de arts die de mammografie uitvoert indien u een hormonale therapie volgt. Hormonen kunnen de dichtheid van het borstweefsel beïnvloeden.
-
Indien u vermoedt dat er op een bepaalde plek iets niet pluis is, moet u dat zeggen tegen de arts die daar dan speciaal aandacht aan kan besteden.
!