Cradle to Cradle in de bouw

Grondstoffen

Grondstoffen zijn niet eindeloos beschikbaar. Eén van de grootste uitdagingen is dan ook om het grondstoffengebruik terug te dringen. Dit geldt ook voor de bouw van o.a. huizen en bedrijfsgebouwen. De traditionele bouw staat voor een gigantische uitdaging om andere grondstoffen te gaan gebruiken die herbruikbaar zijn. We komen steeds vaker uitspraken tegen als “Afval bestaat niet” en “Afval is een oud idee”. We zouden het liefst zien dat de projectontwikkelaars Cradle to Cradle (afgekort C2C) gaan bouwen. En grondstoffen gaan gebruiken die als basis dienen voor nieuwe producten, of grondstoffen die als voedsel terug kunnen in de natuur.

Afval is voedsel

In de revolutionaire filosofie van de architect William McDonough en chemicus Michael Braungart bestaat er geen afval. Het ‘wieg tot wieg’ denken, zoals cradle to cradle letterlijk betekent, kan op den duur geld opleveren. Door slim ontwerp kan bij sloop van gebouwen het afval gebruikt worden voor nieuwe producten, je maakt dan van een kostenpost een bron van inkomsten. De producten dienen na gebruik als voedsel voor nieuwe producten. C2C producten veroorzaken namelijk geen afval. Dit biedt mogelijkheden om afvalstromen in de bouw te verminderen en zelfs te laten verdwijnen.

Er zal in de bouwwereld nog veel meer samengewerkt moeten worden. Architecten willen tegenwoordig niet geremd worden in hun creativiteit. Maar deze creativiteit op papier zal in de werkelijkheid gebouwd moeten worden. Een bouwbedrijf moet iets gaan maken met materialen die we misschien liever niet gebruikt hadden willen zien. De samenwerking binnen de verschillende vakgebieden zal nog meer bij het ontwerp plaats moeten vinden. Wanneer een installatietechnisch adviseur in de schetsfase samenwerkt met de architect ontstaan er slimme woningen. De architect en de installatietechnisch adviseur kunnen elkaar inspireren. Zo kunnen er voorbeelden ontstaan als warmtewanden, vegetatiedaken die warmte kunnen bufferen of gebruik van aardwarmte en ga zo maar door. Op deze manier hoeven er geen of weinig fossiele brandstoffen gebruikt te worden.

Bouwmaterialen

Voor een C2C woning kiest men géén materialen die mutageen, carcinogeen of andere schadelijke stoffen voor de gezondheid en/of de ecologie bevatten. Enkele voorbeelden van producten met schadelijke stoffen zijn PVC, PUR schuim en acrylverf. Er blijven nog altijd materialen over waarvoor nog geen beter alternatief beschikbaar is, zoals spaanplaat, MDF, multiplex en betonproducten. De voorkeur gaat uit naar ecologische materialen. Dit zijn materialen die na sloop gecomposteerd kunnen worden. Ecologische bouwmaterialen zijn gemiddeld gezien duurder dan conventionele bouwmaterialen, denk hierbij aan riet als dakbedekking. Ecologische materialen zijn verwerkingvriendelijk en zorgen voor een gezonde leefomgeving die we zo hard nodig hebben. Een voorbeeld is het gebruik van vlasvezel als isolatiemateriaal in plaats van glaswol.

Projecten

Er lopen al diverse grote C2C bouwprojecten zoals Park 20/20 in Hoofddorp. Hier staan kantoren met een zo optimaal mogelijk gesloten kringloop. In Eindhoven worden plannen uitgewerkt voor een C2C bedrijventerrein. En in Wageningen staat een complex van het Nederlands Instituut voor Ecologie. Het complex bestaat uit een hoofdgebouw met kantoren, laboratorium en bijgebouwen. Dit zijn enkele voorbeelden van de vele projecten die al gereed zijn of nog gebouwd gaan worden.

Restmaterialen recyclen

Er wordt in de traditionele bouw al veel gedaan aan het recyclen van rest materiaal. Het afval verdwijnt al lang niet meer op de vuilnisbelt zoals vroeger. Op bouwplaatsen wordt bij de bron het afval gescheiden voor hergebruik. Als men woningen sloopt worden de materialen gescheiden. Huizen worden gestript totdat er een stenen skelet overblijft. Stenen en beton zijn weer opnieuw te gebruiken. Maar het kan nog altijd beter. We moeten er voor zorgen dat grondstoffen optimaal worden gebruikt en duurzaam worden beschermd voor onze kinderen, en die van hun.

Conclusie

Een projectontwikkelaar blijft verantwoordelijk voor het gebouw op lange termijn. En is dus ook verantwoordelijk voor de afbraak van het gebouw en het hergebruik of doorverkopen van de materialen. Echter 100% cradle to cradle bouwen blijft nog moeilijk, omdat simpelweg nog niet alle materialen gerecycled kunnen worden. Cradle to cradle bied genoeg inspiratie voor groen en gezond bouwen. De keuze van materialen die geen toxische stoffen uitwasemen bepalen o.a. of er een gezond binnenklimaat heerst. Kijk eens rond in de ruimte waar je nu bent. Verf, meubels, tapijt, etc. ze bepalen allemaal het binnenklimaat. Cradle to cradle biedt vooral een andere manier van denken over uitdagingen in de bouw.

Links

Aardwarmte een goed alternatief