De grote bonte specht
Algemeen
Een mooie, maar schuwe vogel die zich niet zomaar in de achtertuinen laat zien. Het is een vogel die heel individueel leeft, maar wanneer hij honger heeft weet hij toch de gevulde vogelhuisjes te vinden. Vooral in de winter, wanneer de insecten moeilijker te vinden zijn en de vogel voornamelijk van zaden leeft.
Uiterlijk
De grote bonte specht is één van de drie soorten die wij in ons land kennen; de kleine bonte; de middelste bonte en de grote bonte specht. De Latijnse naam voor de bonte specht is Dendrocopos Major.
Vanuit de dierenwereld is bekend dat het mannetje er vaak mooier en gekleurder uitziet dan zijn vrouwelijke soortgenoot. Bij de grote bonte specht is het verschil tussen mannetje en vrouwtje niet zo direct te zien. Hoe zien deze vogels er dan eigenlijk uit:
- Lengte van de vogels varieert tussen de 23 en 26 cm
- Zowel vrouwtje als mannetje hebben ovale witte vlekken op de schouders
- Zowel vrouwtje als mannetje hebben een rode vlek aan het onderlichaam
- Het mannetje heeft een rode vlek achter op de kop
- Het vrouwtje heeft een volledig zwarte kop
- Zowel vrouwtje als mannetje hebben bruinrode ogen
- Zowel vrouwtje als mannetje hebben grijze poten en snavel
Voedsel van de grote bonte specht
Het roffelen op de boombasten heeft niet alleen reden om een vrouwtje te lokken (vrouwtjes roffelen namelijk ook op basten), maar het heeft onder andere ook tot doel om insecten in de vorm van keverlarven onder de boombast vandaan te trillen. Daarnaast staan noten en bessen alsmede naaldboomzaden op het menu van de grote bonte specht.
Deze zaden eet hij vaak in de wintermaanden, hij hakt dan vaak een gat in een boom waar hij een dennenappel in klemt. Op deze manier heeft hij lange tijd zaden te eten. Het vastklemmen van een dennenappel noemt men “een spechtensmidse”. Ook waagt hij zich, wanneer hij honger heeft aan vetbollen en ander voedsel dat in tuinen voor de vogels is neergelegd of opgehangen.
Leefgebied
De grote bonte specht leeft in bossen, maar ook parken waar bomen staan. Ze zijn zelfs te vinden in steden. In het najaar en de winter zijn zij ook te vinden op plaatsen waar ze doorgaans niet broeden. Ze leven in zowel Noord Azië als in veel landen van Europa.
In Nederland leven ongeveer 50.000 grote bonte spechtenparen.
Broedgedrag
Wanneer een spechtenpaar een nest gaat bouwen, tenminste dat doet het mannetje voornamelijk, wordt hiervoor een zachte houtsoort uitgezocht. Heel geliefd bij spechten zijn wat rottende plekken in een boomstam. Let wel, een specht is niet de oorzaak dat een boom of deel daarvan gaat rotten.
Het mannetje hakt een gat in de boomstam dat uiteindelijk de afmeting van 15 cm breed en 25 tot 30 cm diep. Een mannetje is hiervoor ongeveer een maand aan het werk. Het nest wordt bekleed met spaanders hout.
Nadat er tussen de 4 en 6 witte eieren in het nest zijn gelegd, broedt het vrouwtje deze uit in een periode tussen de 12 en 16 dagen. Dan worden de jongen gevoed met rupsen en larven. Zijn deze erg moeilijk te vinden, dan schuwt het ouderpaar niet om een nest met jonge meesjes te overvallen en deze jongen aan hun eigen kroost te voeren.
Interessant om te weten
Een grote bonte specht heeft een eigen slaapritueel. Afhankelijk van de lengte van de dag verdwijnt de bonte specht in zijn hol. Het tijdstip van ten hole gaan en het invallen van de duisternis is iedere dag even lang.
De vogel hangt zicht aan de binnenkant tegen de want van zijn hol, net onder het invlieggat. Zet zijn veren op, steekt zijn kop onder de vleugels en valt in slaap. Wanneer het licht begint te worden, ontwaakt de specht. Voordat hij laat horen dat ie wakker is, verkent hij eerst de omgeving alvorens zijn ochtendtoilet voor de dag te gaan maken.