Elfstedentocht de eerste winnaar

Inleiding

Algemeen

De afgelopen 100 jaar, sinds 1909, zijn er in Nederland slechts 15 Elfstedentochten verreden. Velen in barre koude, snijdende wind en alleen maar witte velden, sloten, grachten en woningen te zien. Rekenkundig gezien betekend dit dat er per eeuw maar 15% kans is op deze 200 km lange schaatstocht.

Stappen

Geschiedenis van de Elfstedentocht

Het schijnt in de winter van 1739/1740 wekenlang zo koud geweest te zijn, dat het heel goed mogelijk was een Elfstedentocht te rijden. Negen jaar later, in 1749, is de 1e verwijzing gevonden naar een Elfstedentocht die verreden zou zijn. Het is de volksdichter B. Bornius Alvaarsma die zich baserend op een overleving verwijst naar de bekende Friese tocht. Het gedicht begint met “T Is Pier die ellef Steden van Vriesland, op een dag, heeft in het rond gereden……”.

Grondlegger van de huidige Elfstedentocht

De bekende sportman Pim Mulier (geboren op 10 maart 1865 te Witmarsum) opperde in 1892 om afstandtochten te schaats te organiseren (Zelf verreed hij in 1890 in Lolkama zijn eerste “Elfstedentocht”. Het was enkele weken later de Friesche IJsbond die het idee van Pim gaat uitwerken en een Elfstedentocht organiseert. Twee weken hierna wordt de Vereniging “De Friesche Elf Steden” opgericht.

Eerder al was hij betrokken bij de oprichting van de International Skating Union. Hij was secretaris van Den Nederlandschen Bond voor Lichamelijke Opvoeding. Tijdens het vervullen van deze functie heeft hij de Nijmeegse wandelvierdaagse geïntroduceerd.

Winnaars Elfstedentochten vanaf 1909

Jaar Winnaar Tijdsduur wedstrijd
1909 Minne Hoekstra 13.50 uur
1912 Coen de Koning 11.40 uur
1917 Coen de Koning 9.53 uur
1929 Karst Leemburg 11.09 uur
1933 A. de Vries / S. Castelein 9.05 uur
1940 A. Adema / D. vd Duim/ C. Jongert/ P. Keizer / S. Westra 11.30 uur
1941 Auke Adema 9.19 uur
1942 Sietske de Groot 8.44 uur
1947 Jan van der Hoorn 10.51 uur
1954 Jeen van der Berg 7.35 uur
1956 Geen prijs uitgereikt - uur
1963 Reinier Paping 10.59 uur
1985 Evert van Benthem 6.47 uur
1986 Evert van Bethem 6.55 uur
1997 Henk Angenent 6.49 uur

De eerste Elfstedentocht

Op 2 januari 1909 werd de 1e Elfstedentocht van de 19e eeuw gehouden. Het was Minne Hoekstra die na bijna 14.00 rijden de overwinning op zijn naam schreef. De tocht was voor de eerste en enige keer georganiseerd door de Friesche IJsbond en was de eerste tocht waarin wedstrijdrijders meereden.

Hoekstra is geboren op 10 juni 1884 (overleden in 1941), is zoon van A.K. Hoekstra & Co, een schaatsenfabrikant. Minne is student theologie en in voor veel gekke dingen. Hij wilde ooit ervaren hoe het is om een zeeman te zijn, dus liet hij zich vastbinden aan de mast van een veerboot.

Op de koude 2e januari stonden 22 wedstrijdrijders al om 5.10 uur in de ochtend klaar om aan de wedstrijd te beginnen. Onder hen was Hoekstra, herstellende van een longontsteking. De route werd tegengesteld gereden ten opzichte van de huidige 200 km lange Elfstedentocht. Zoals eerder vermeld finishte Hoekstra als 1e.

De volledige uitslag van deze elfstedentocht uit 1909 met winnaar Minne, was:

  • 2e: D.Gerlof,
  • 3e: T.Rooseboom
  • 4e: J. Boon
  • 5e: J.Kaastra
  • 6e: IJ.kaastra
  • 7e: IJ. Ferwerda
  • 8e: H.v. Coeh v.Sminia
  • 9e: J Lieftinck

Beste verhaal tocht 1909

Toen de Elfstedentocht van 1909 was verreden werd een prijsvraag uitgeschreven onder de deelnemers. Het thema van de wedstrijd was “Het beste verhaal over de Elfstedentocht van 1909”. Ook hier won Minne Hoekstra, die de hoofdprijs kreeg voor het beste verhaal.