Erfenis: plots hoort Vadertje Staat bij de familie!

Erven in Belgie

Als u in België erft, wil de overheid een graantje meepikken. U moet  successierechten betalen op een nalatenschap. Successierecht is ingewikkelde materie. Vraag altijd advies aan deskundigen ter zake zoals een notaris, advocaat of bij uw bank. Dit artikel bevat daarom alleen maar algemene informatie. Met name wie erft en hoeveel betaalt u daarover.

Wie betaalt de successierechten

  • U betaalt erfenisrechten naargelang uw verwantschap met de overledene: hoe nauwer deze verwantschap, hoe minder u moet afdragen. Erfgenamen in rechte lijn zijn de kinderen, kleinkinderen, achterkleinkinderen, ouders, grootouders en overgrootouders. Zij betalen het laagste tarief. Dit minimum tarief geldt ook voor echtgenoten.
  • Ook kinderen buiten het huwelijk hebben dezelfde rechten.
  • Anderzijds: schoondochter of –zoon komen dus niet in aanmerking voor erfenisrechten. Hij of zij wordt beschouwd als ‘vreemde’ en als u toch wilt dat hij of zij erft (bijvoorbeeld bij testament), betalen zij het hoogste tarief.

Samenwonenden een verhaal apart

  • Zoals iedereen intussen wel weet, bent u wettelijk samenwonend als u in uw gemeente een verklaring van wettelijke samenwoning heeft afgelegd. Deed u dit niet dan bent u feitelijk samenwonend en dit maakt een aanzienlijk verschil in uw situatie.
  • Zo krijgt (erft) de langstlevende wettelijk samenwonende partner het vruchtgebruik van de eigen woning en inboedel. Dit wil zeggen: u mag het goed gebruiken maar bent niet de eigenaar).
  • De wet (2009) bepaalt nog steeds dat een samenwonende alleen maar kan erven van zijn of haar partner bij testament, zelfs als u als wettelijk samenwonend bent geregistreerd.

Tarieven

De tarieven worden bepaald op basis van uw verwantschap met de overledene. Er zijn 3 mogelijkheden:

1. Erft u in rechte lijn:

Bedrag

Tarief

Maximum te betalen

Tot EUR 50.000:

3%

EUR 1.500

Van EUR 50.000 tot EUR 250.000:

9%

EUR 19.500

Meer dan EUR 250.000:

27%

 

2. Erfenis tussen broers/zussen:

Bedrag

Tarief

Maximum te betalen

Tot EUR 75.000:

30%

EUR 22.500

Van EUR 75.000 tot EUR 125.000:

55%

EUR 50.000

Meer dan EUR 125.000:

65%

3. Erfenis tussen anderen:

Bedrag

Tarief

Maximum te betalen

Tot EUR 75.000:

45%

EUR 33.750

Van EUR 75.000 tot EUR 125.000:

55%

EUR 61.250

Meer dan EUR 125.000:

65%

 

Tabellen en percentages zeggen niet alles!

In deze tabellen is geen rekening gehouden met de verminderingen die nog worden toegepast.

• Deze vermindering is in de eerste plaats afhankelijk van de grootte van het erfenisbedrag: hoe groter het bedrag, hoe kleiner de vermindering helaas.

• Erft u jonger dan 21 jaar dan zorgt elk jaar tot uw 21ste voor een mindering van EUR 75.

• De vermindering voor de langstlevende huwelijkspartner of samenwonende partner is afhankelijk van de totale vermindering van de kinderen.

Ergernis niet de moeite waard!

Geen rozen zonder doornen: u kunt zich als erfgena(a)m(e) bont en blauw ergeren aan deze toestand maar dan bekijkt u de zaken van de verkeerde kant: had u niets geërfd, dan moet u ook niks betalen en nu heeft u aan het einde van de rekening toch een extraatje, hoe klein dan ook.

Nieuwe wet 2012

Sneller successierechten betalen

Nieuw per 1 augustus 2012 voor erfenissen: de indieningtermijn voor de aangifte van een nalatenschap wordt korter namelijk 4 maanden in plaats van 5 maanden. Er zijn enkele uitzonderingen: 5 maanden bij een overlijden in een ander Europees land en 6 maanden elders in de wereld.

Nadeel: door de kortere termijn moeten ook de successierechten sneller worden betaald! Voor sterfgevallen voor die datum blijven de oude aangiftetermijnen gelden.

Bij het verwerpen (ook wel weigeren van een erfenis genoemd) hoef je geen aangifte te doen.

Een en ander is het gevolg van een federale wetswijziging. De overheid, in dit geval de Vlaamse overheid, is immers op zoek naar geld. De begroting is heilig! Door deze snellere inning van de successierechten komt er in 2012 alleen al 60 miljoen euro in het bakje!

Update juli 2012: notarissen bevestigen dat erfgenamen veel langer moeten wachten.

Erfgenamen moeten tegenwoordig wekenlang wachten op hun erfenis. Daar waar dit vroeger enkele werkdagen duurde, moeten ze nu in sommige gevallen meer dan 6 weken geduld hebben. Het gevolg moge duidelijk zijn: veel, heel veel klachten. De oorzaak? Sinds 1 juli geldt een nieuw systeem voor erfenissen. De rol van de bank van de overledene is nu toebedeeld aan de fiscus of de notaris. En die hebben meer tijd nodig om hun onderzoek te doen. Er moet namelijk altijd worden nagegaan of de overledene of de erfgenamen fiscale of sociale schulden hebben. Als dat het geval is, blijft de rekening van de overledene geblokkeerd tot de schulden zijn afgelost. Is er niets abonormaal aan de hand dan pas kan en mag de bankrekening van de overledene worden gedeblokkeerd.

De fiscus heeft meer tijd nodig voor zijn onderzoek omdat zij (wellicht) meer op zoek gaan naar nog openstaande 'schulden' dan de bank dat (vroeger) deed. Zij nemen bijvoorbeeld ook als 'fiscale schuld' mee in hun onderzoek of er nog onbetaalde verkeersbelasting is. Een ander voorbeeld: is de onroerende voorheffing (KI) betaald voor dat jaar?

Conclusie: geduld is een 'schone gave'. Er wordt beterschap beloofd!