Extreme misselijkheid tijdens de zwangerschap: HG

Misselijkheid tijdens de zwangerschap is heel normaal, veel vrouwen hebben hier last van, vooral in de eerste 3 maanden van de zwangerschap. Maar bij sommige vrouwen neemt de misselijkheid ernstige vormen aan en wordt zelfs medisch ingrijpen noodzakelijk. In dat geval spreken we van Hyperemesis Gravidarum (HG).

Wat is HG?

Letterlijk vertaald betekent Hyperemesis Gravidarum een extreme vorm van misselijkheid en overgeven in de zwangerschap. Bij HG blijft de misselijkheid vaak onophoudelijk aanwezig en kan voor heftig overgeven zorgen. Vaak houden zwangere vrouwen met HG bijna niets binnen en kunnen zelfs van een slokje water al gaan overgeven.

HG of ‘gewoon’ misselijk?

Wanneer spreek je van een gewone zwangerschapsmisselijkheid en wanneer spreek je van extreme zwangerschapsmisselijkheid? Dit is lastig te zeggen omdat zowel gewone zwangerschapsmisselijkheid als HG in lichte en zware vormen voorkomt. Meestal spreken we van HG als medische behandeling nodig is. In Nederland hebben jaarlijks ca. 2000 tot 4000 vrouwen HG tijdens de zwangerschap. Volgens verschillende internationale onderzoeken komt HG voor in 0,5% tot 2% van de zwangerschappen.

De gevolgen van HG

HG kan leiden tot uitdroging, gewichtsverlies en andere complicaties. Bij uitdroging is ziekenhuisopname meestal noodzakelijk. In het ziekenhuis kan middels een infuus de rehydratatie op gang worden gebracht en de maag en slokdarm krijgen rust. Om de ontstane tekorten aan voedingsstoffen aan te vullen is soms sondevoeding of medische voeding nodig. Vaak worden ook medicijnen tegen misselijkheid voorgeschreven.

Voor 21 weken zwangerschap wordt HG meestal minder of verdwijnt helemaal, maar in sommige gevallen duurt het de hele zwangerschap. In extreme gevallen kan het voorkomen dat zwangere vrouwen alleen nog maar d.m.v. sondevoeding de benodigde voedingsstoffen binnen krijgen en soms zijn vrouwen zelfs genoodzaakt voor abortus te kiezen.

Hoe herken je HG?

Wanneer je door de zwangerschapsmisselijkheid geen voeding meer verdraagt verlies je snel veel gewicht en word je zwak. Hierdoor kun je niet meer goed functioneren. In dat geval kun je spreken van HG. Maar er zijn meer symptomen die kenmerkend zijn voor zwangere vrouwen met HG:

  • extreem moe en zwak
  • duizelig, soms zelfs flauwvallen
  • snelle hartslag
  • gevoelig voor beweging, licht en geluid, dit maakt de misselijkheid erger
  • gevoelige kokhalsreflex, bijvoorbeeld moeite met tanden poetsen
  • ketonen in de urine (dit kan met een urinetest door huisarts of verloskundige worden vastgesteld)
  • sterke waarneming van geuren wat zorgt voor misselijkheidsaanvallen en overgeven
  • verward
  • minder elastische huid (pak met duim en wijsvinger de huid op de bovenkant van je hand, wanneer je weer loslaat schiet de huid niet meteen terug; dit is een teken van uitdroging)
  • niet meer normaal kunnen functioneren in het dagelijks leven (werken, huishouden, zorg voor kinderen)

Bij meerdere van bovengenoemde symptomen is het verstandig om de huisarts of verloskundige te bellen.

Behandeling van HG

De behandeling van HG is vaak lastig omdat er nog maar weinig bekend is over het ontstaan van HG en over wat nu wel en niet helpt. Onderzoek naar HG is ook moeilijk omdat het testen van behandelingen op zwangere vrouwen niet zonder risico is.

Medicatie

HG wordt behandeld met anti-emetica (medicijnen tegen misselijkheid en overgeven), rehydratatie en sondevoeding. Helaas werken de beschikbare medicijnen niet bij iedereen en geven deze medicijnen bijwerkingen, zoals bijvoorbeeld sufheid/slaperigheid.

Ziekenhuisopname

In geval van uitdroging wordt overgegaan tot opname in het ziekenhuis, waar een infuus met vocht wordt aangebracht. In sommige gevallen mag de patiënt een tijdje (meestal 1 of 2 dagen) helemaal niets meer eten of drinken om zo de maag en slokdarm rust te geven. Als het overgeven hierdoor stopt, mag de patiënt vloeibaar voedsel eten en dit langzaam opbouwen tot een normaal voedingspatroon. Wanneer het overgeven niet stopt, en de patiënt dus langere tijd geen voeding tot zich kan nemen is er vaak sondevoeding nodig. Door de neus wordt een dun slangetje (sonde) naar de maag geleid. Door de sonde kan vloeibare voeding worden ingenomen. Er zijn ook sondes die door de buikwand direct naar de maag of dunne darm gaan. Deze sondes worden operatief geplaatst. Voordeel is dat deze sondes geen kokhalsreflex opwekken.

Voeding

Zwangere vrouwen met HG willen wel graag eten, maar kunnen het niet omdat de geur of de smaak voor (meer) misselijkheid en overgeven zorgt. Ook is er – door de constante misselijkheid - vaak geen eetlust. Experimenteren met voeding, is voor vrouwen met HG de beste optie. Het is dus zaak uit te proberen wat goed valt. Of de voeding gezond en gevarieerd is, is dan even ondergeschikt aan het binnen krijgen én houden van tenminste iets. Zo valt – vreemd genoeg – junkfood vaak heel goed bij vrouwen met HG.

Meer informatie

Wil je meer informatie over HG en over de behandeling, of zoek je lotgenoten? Klik dan hier.