Filmrecensie: Black Butterflies

Inleiding

Black Butterflies is een film die het leven van de Zuid-Afrikaanse dichteres Ingrid Jonker in beeld brengt. Zij zag het levenslicht in 1933 en overleed 32 jaar later. De met drama gevulde film ‘Black Butterflies’ toont hoe Ingrid Jonker in haar leven de diepte van emoties heeft gekend en uitgeschreven. De Afrikaner, Ingrid Jonker, wordt vertolkt door Carice van Houten. Carice van Houten zet op briljante wijze een boeiend karakter neer.

Filminhoud

De film geeft met name een beeld van Ingrid Jonker als volwassen vrouw en moeder van Simone. Simone is haar enige dochtertje, welke ze kreeg bij haar man die ze verliet. In de film zegt Jonker met de vader van Simone eigenlijk niks gemeen te hebben en met hem getrouwd te zijn om te kunnen ontvluchten aan haar vader.

Haar vader, Abraham Jonker, is een deel van Ingrid's kindertijd afwezig. In een beginscène is te zien hoe Ingrid als kind met haar zusje in niet al te riante omstandigheden woonde bij haar oma. Na diens dood trekken de schoenloze zusjes in bij hun vooraanstaande vader. Ingrid zoekt de liefde van haar vader, maar vindt die niet. Haar vader is bovendien iemand die achter het apartheidsregime staat, in tegenstelling tot Ingrid. Hij censureert publicaties en weert literatuur wat niet aansluit bij het apartheidsdenken. De moeitevolle relatie tussen Ingrid en haar vader is een terugkerend thema in de film.

Niet alleen de relatie met haar vader is niet probleemloos,op het gebied van liefdesrelaties verloopt ook niet alles zoals gedroomd. In de film heeft ze één grote liefde, maar naast hem zijn er andere. Haar heftige, hartstochtelijke en soms onnavolgbare karakter, maakt dat haar minnaars haar, naast de schoonheid die ze in haar zien, ervaren als uitputtend.

Zoals vermeld, staat Ingrid, in tegenstelling tot haar vader, niet achter het apartheidsregime. Strijd tegen de apartheid en het besef van de onrechtvaardigheid, is dan ook een thema in de film. Ingrid maakt een schietpartij mee waarbij een kind behorend tot de zwarte bevolking om het leven komt. Van af dat moment wordt het verschil tussen blank en zwart Ingrid extra pijnlijk duidelijk. Geen spelende zwarte kinderen op de speelplaats, merkt ze dan op, maar alleen blanke kinderen. De zwarte kinderen zijn afwezig. Waarom? Ze hebben geen benodigde pas...

Door de film heen zijn gedichten van Jonker verweven en komen zij op een mooie wijze naar voren. De gedichten worden in de context van het leven van Ingrid Jonker geplaatst.

In de geschiedenis heeft een gedicht van Jonker bijzondere betekenis gekregen, hetgeen ook in de film naar voren komt. In 1994 is daar Nelson Mandela, die Ingrid Jonker weer volop in de herinnering tot leven roept. Hij leest namelijk een gedicht van Ingrid voor tijdens de eerste zitting van het democratisch gekozen parlement in Zuid-Afrika.

Waardering

De film is een enerverende kennismaking met de dichteres Ingrid Jonker en haar heel eigen aard. Voor mij was het een eerste kennismaking met deze dichteres en haar gedichten. Doordat de gedichten in de context van haar leven worden geplaatst, krijgen zij een extra lading en dimensie. Het komt echter in de film voor, dat een gedicht wordt gelezen, maar dan niet wordt verwoord. Dit vond ik op een dergelijk moment jammer, maar wekt wel weer de nieuwsgierigheid.

De film gaat echt primair over het leven van Ingrid Jonker en secundair over de rassenstrijd. Haar liefdesrelaties en de drama’s er omheen nemen een erg grote plaats in de film in, maar wellicht was dat in haar leven ook het geval.

Een boeiende film over een excentrieke dichteres!