Fortis, van succes naar gedwongen staatsovername

Algemeen

Fortis is een onderneming met 85.000 werknemers die in meer dan 49 landen werkzaam zijn. Hiermee is Fortis één van de vijftien grootste financiële instellingen van geheel Europa, met het hoofdkantoor in Brussel. In 2007 verbaasde de ABN Amro door een overname aan te kondigen. De merknaam van het bedrijf ging grotendeels over in handen van Fortis waarmee een nieuwe dimensie in het succes van Fortis ontstond. Op 29 september 2008 kwam daar een abrupt einde aan.

Geschiedenis van Fortis

In 1822 wordt de “Algemeene Nederlandsche Maatschappij ter Begunstiging van de Volksvlijt” opgericht door Willem I van Oranje. Het doel van deze maatschappij is “de vooruitgang, ontwikkeling en welvaart van de landbouw, fabrieken en handel”. Er is een universele opdracht: girobank, emissiebank, discontobank en depositobank. Al snel wordt dit in de volksmond “de Bank”. In deze tijd waren België en Nederland nog één en de taak van de Generale Maatschappij van België bestond er dus uit een bijdrage te leveren in de eerder genoemde vooruitgang en ontwikkeling. Als bewijs van haar belang, had de Maatschappij het recht bankbiljetten uit te geven en de rol van kassier van het land op zich te nemen.In 1830 verklaarde de Generale Maatschappij van België (net als België zelf) zich onafhankelijk en werd de bankier van het nieuwe België. De bank gaat verder onder de Franse benaming “Société Générale”. 

In 1929 vond de beurskrach plaats, enkele jaren later (in 1934) splitste de Generale Maatschappij de bankactiviteiten af in de Generale Bank (huidige Fortis). De Generale Maatschappij behield het grootse aandeel in de Bank.

In 1965 ontstaat de Generale Bankmaatschappij uit een fusie van: De Bank van Antwerpen, De Belgische Bank-Maatschappij en Bank van de Société Générale de Belgique. Op dat moment heeft de nieuwe bank 36% van het balanstotaal van de banken, 39% van de cliënten deposito’s en 32% van de bankagentschappen van het land in handen.

In 1985 verandert de naam in “Generale Bank”.In 1999, op 23 juni om precies te zijn, ontstaat uit een fusie tussen de Generale Bank en de ASLK in België, de Generale Bank Nederland, VSB Bank en MeesPierson; de vernieuwde Fortis Bank. Vanaf 1990 is Graaf Maurice Lippens de voorzitter van de Raad van Bestuur van Fortis en wordt gezien als de machtigste man binnen de bank. 

In 2004 wordt Jean Paul Votron de nieuwe CEO (als opvolger van Anton van Rossum) van Fortis.

In 2007 neemt het RFS consortium de ABN Amro bank over voor een bedrag van € 72.000.000.000,--. Het consortium bestaan uit Royal Bank of Scotland, Fortis en Banco Santander. Fortis neemt voor een bedrag van € 24.000.000.000,-- de onderdelen Private banking, Asset Management en Business Unit Nederland over. Gepland is dat de integratie in 2009 gereed zou zijn. Voorlopig zou de merknaam ABN Amro door Fortis worden aangehouden.

Financiële problemen

Vanaf de overname van de ABN gaat het bergafwaarts met Fortis. Aan het begin van 2008 ontstaan er steeds meer problemen, mede door de ongezonde investeringen in de Amerikaanse hypotheken en de overname van ABN Amro. Er wordt geld gevraagd aan investeerders in China en Libië.

Op 11 juli 2008 vertrekt Jean Paul Votron als CEO en wordt opgevolgd door Herman Verwilst. Votron gaat de geschiedenis in als de topman van Fortis die de tot op heden grootse vijandige bankovername wist te kopen (ABN Amro). Het jaar daarvoor werd Votron nog uitgeroepen tot Europees beste zakenman, waarbij zijn leiderschap en visie werden geprezen. Over 2008 kreeg hij een extra bonus voor het feit dat hij het Fortis-aandeel naar een hoger niveau tilde tijdens periode als baas van Fortis. Dat leverde hem een extra bonus van zo'n 1,9 miljoen euro op. Naast een bonus van 2,5 miljoen voor de overname van ABN AMRO.

Naast Votron vertrok ook Gilbert Mittler.

Gedwongen Staatsovername

Op 26 september 2008 zakte de aandelen van Fortis compleet in en verloren ruim 20%. Verwilst die in juli 2008 werd aangesteld kon vertrekken en werd vervangen door Dierckx. De geruchtenmachine was op gang gekomen.

Op 29 september 2008 is de kogel door de kerk. Graaf Maurice Lippens treedt af. Dezelfde dag wordt een akkoord bereikt tussen de overheden van Nederland, België en Luxemburg. Bij elkaar steken de drie overheden € 11.200.000.000,-- in Fortis, waarbij de verdeling van de drie landen als volgt is:

  • Nederland; € 4.000.000.000,-- en een belang van 49% in Fortis Bank Nederland
  • België; € 4.700.000.000,-- en een belang van 49% in Fortis Bank België
  • Luxemburg; € 2.500.000.000,-- middels converteerbare obligaties en een belang van 49% in Fortis Bank Luxemburg.

Volgens de Nederlandse minister van Financiën, Wouter Bos, is interventie door de drie overheden de enige manier om Fortis te redden van de ondergang. Vlak daarna koopt Bos voor 16,8 miljard euro alle Nederlandse activiteiten van Fortis Bank Nederland, Fortis Verzekeringen en het Fortis-deel van ABN Amro. Dit vervangt het akkoord van 4 miljard euro van 29 september 2008

Tips