Gebruik van planten en kruiden
Planten en kruiden wat doen we er mee
Het gebruik van planten
Planten worden ook gebruikt voor medicinale doeleinden of ook bij de productie van geneesmiddelen. Deze omvatten aloë vera, die vaak gebruikt wordt om brandwonden te verzachten en katoen die gebruikt worden bij de vervaardiging van bandages en pleisters. Planten spelen ook een belangrijke rol bij het verstrekken en begeleiden van recreatieve activiteiten en esthetiek. Boten worden bijvoorbeeld vaak gemaakt van verschillende soorten hout, terwijl een scala aan sportieve activiteiten gras nodig heeft om te spelen. Muziekinstrumenten zoals bagpipes en gitaren bevatten allemaal een vorm van plantaardig materiaal in hen.
Het gebruik van kruiden
Kruiden hebben specifiek een scala aan toepassingen, maar ze worden meestal gebruikt als schoonheidsbehandelingen, ontsmettingsmiddelen en voor te koken. Bepaalde kruiden, zoals lavendel en salie, hebben reinigingseigenschappen en kunnen worden gemengd in een kom sodium bicarbonate, die met water gemengd kan worden als schrobmiddel. Bepaalde aromatische kruiden zoals rozemarijn en munt kunnen gebruikt worden om ongedierte zoals muizen en vlooien te verdrijven. Kruiden combinaties zoals kamfer basilicum, lavendel en rozemarijn kunnen worden gecombineerd in een soort verbandgaas en in de kasten worden geplaatst om kleding te beschermen en motten af te stoten. Veel kruiden zijn gebruikt als schoonheidsbehandelingen en huidversterkers. Bijvoorbeeld kruiden met antifungale eigenschappen zoals salie, rozemarijn en tijm kunnen worden gebruikt als natuurlijke shampoos die de bestrijding van roos helpen, terwijl kruiden met antibacteriële en anti-inflammatoire eigenschappen zoals tijm, lavendel en rozemarijn kunnen worden gebruikt om acne te verzachten en te behandelen. Kruiden kunnen ook worden gebruikt voor decoratie doeleinden om rustieke of frisse uitstraling te geven aan omgevingen. Ze kunnen gebruikt worden om keukens te versieren, centreertjes voor tafels te maken en zelfs om deuren te versieren met kruidenkransen.
Verschil tussen kruiden en planten
Planten
Een algemene groep levende organismen die behoren tot het plantenrijk dat geen bewegingskracht heeft en die eigen voedsel kan produceren. De levensduur hangt af van de plantengroep, maar ze kunnen op zowel op het land als in het water groeien en kunnen bijna overal op aarde overleven. Verdeeld in twee hoofdgroepen op basis van hun voortplantingsvermogen. Dit zijn bloeiende en niet-bloeiende planten. Gewoonlijk gebruikt voor recreatieve activiteiten, om esthetische waarde te geven en voor bouw- en geneeskundige doeleinden.
Kruiden
Een soort zachte plant met een veel kortere levensduur dan planten. Verdeeld in drie grote groepen, afhankelijk van de bloeitijd. Dit zijn eenjarigen, vaste planten en biënnale planten. Gewoonlijk gebruikt voor koken, in schoonheidsbehandelingen, in aromaten en voor medicinale doeleinden.
Juiste hoeveelheden
Door het toepassen van de juiste planten kunnen op biologische wijze ziektes en ongedierten worden bestreden. Bij het gebruik van kruiden is het van belang om ze met zorg uit te kiezen en in de juiste hoeveelheden toe te passen. Vaak geldt het gezegde: “Minder is meer”.
Er zijn heel wat soorten kruiden
Agrimonie
Vroeger werd gedacht dat die plant hielp tegen oogaandoeningen. Een hoeveelheid bladeren van de agrimonie in een heet voetbad helpt tegen vermoeide voeten.
Alsem
Aan de knoppen van alsem wordt vanouds een geneeskrachtige werking toegeschreven. Het aftreksel van die knoppen heeft een bittere smaak en vormt een bestanddeel van vermout en absint. Alsem wordt ook gebruikt als ingrediënt in kraamanijs. Alsem voorkomt preimot en roestziekte van de prei en de rode bes als hij in de nabijheid wordt geplant.
Andoorn
Sommige soorten andoorn werden in het verleden medicinaal gebruikt voor de behandeling van wonden.
Basilicum
Basilicum kan toegevoegd worden aan salades, soepen, sauzen, marinades en patés. De kruid pas ook goed bij vlees, vis en gevogelte. De plant weert meeldauw en vliegende insecten bij augurken, kool en tomaten.
Betonie
In de Griekse en Romeinse oudheid werd betonie toegepast bij het stelpen van bloed. De werkzame stoffen worden tegenwoordig gebruikt bij luchtwegaandoeningen of blaasontsteking en diarree.
Bieslook
Bieslook is te gebruiken in sla of als garnering of smaakmaker bij komkommer of koud vlees. Bieslook voorkomt zwarte vlekken op rozen.
Bleekselderij
Van bleekselderij worden de stelen gegeten en ook verwerkt in een salade.
Bonenkruid
Bonenkruid geeft smaak aan bonen. Het kruid stimuleert ook de groei van bonen en weert zwarte bonenluis.
Brandnetel
Met brandnetel kan bladluis worden geweerd en brandnetel bevordert de algemene gezondheid van fruitbomen.
Citroenkruid
Citroenkruid kan toegepast worden in azijn of olie voor slagerechten. In de nabijheid van kool weert de plant koolwitjes.
Dille
Dillezaad is zeer goed te gebruiken bij vis of schaaldieren maar ook bij wortelgroenten, kool, soepen, salades en zure sauzen. De geur van dille houdt schadelijke insecten op een afstand bij kool, rode biet en wortel.
Goudsbloem
Tussen tomaten geplaatste goudsbloemen weren motluis.
Hysop
Een stukje blad van de hysop bij vette gerechten bevordert de spijsvertering. Hysop verjaagt in de tuin koolwitjes.
Kervel
Kervel wordt gebruikt als keukenkruid bijvoorbeeld in de soep. Door de kervelplant blijven luizen op afstand van de sla.
Knoflook
Knoflook doodt bacteriën tussen aardbeien en rozen.
Knolselderij
Geraspte of in stukken gesneden knolselderij geven een bijzondere smaak aan erwtensoep. Ook kan er bouillon van worden getrokken.
Lavendel
Lavendel bevindt zich wel in kruidenmengsels die bestemd zijn voor hazenpeper of konijnenpeper. Lavendel is een prima plant om luizen en mieren te verjagen uit de omgeving van rozen.
Mierikswortel
Mierikswortel moet altijd in koude gerechten worden gebruikt omdat anders de geur en smaak vervliegt. Onder fruitbomen geplant zorgt mierikswortel voor een natuurlijk antibioticum.
Maggiplant
Zowel de bladeren als de zaden van de maggiplant worden in de keuken gebruikt en hebben een selderijachtige smaak. De bladeren worden verwerkt in salades, sauzen, stoofpotten en soepen. De zaden van de maggiplant kunnen ook gebruikt worden om brood meer smaak te geven.
Munt
Munt wordt gebruikt als smaakstof en geurstof bijvoorbeeld in tandpasta, thee en snoep. De muntplant weert koolrupsen.
Oost-Indische kers
Rijpe vruchtjes kunnen fijngesnipperd in een bechamelsaus worden verwerkt. Onder jonge bomen zorgt de Oost-Indische kers voor een natuurlijk antibioticum.
Pepermunt
Pepermunt beschermt de druivenstruik en kolen tegen meeldauw en het koolwitje.
Pompoen
Pompoen wordt verwerkt in pompoentaart en pompoenbrood. De oliehoudende zaden van de pompoen zijn lekker als borrelhapje nadat ze geroosterd zijn. Sommige soorten zijn geschikt om soep van te maken en andere om in plakken te worden gebakken. Van jonge vruchten kan jam gemaakt worden.
Radijs
Radijs wekt de eetlust op en is goed voor de spijsvertering. Radijs is een goede hulp bij het bestrijden van preimot.
Rammenas
Door rammenas krijgen schimmels en krulziekten minder kans om toe te slaan.
Rozemarijn
Het aroma van rozemarijn past goed bij lamsvlees, kip, wild en paling of in soepen en bij peulvruchten. Rozemarijn verjaagt de wortelvlieg.
Salie
Salie werd vroeger gebruikt om in melk mee te laten koken. Saliemelk werd als geneeskrachtig en rustgevend beschouwd. Door zijn sterke smaak overheerst salie gemakkelijk andere kruiden. De kruid werkt ontsmettend en is daardoor een uitstekend middel bij ontstekingen van de slijmvliezen. Bij salie tussen de kool wordt het koolwitje verjaagd.
Snijselderij
Snijselderij is vergelijkbaar met peterselie maar dan met een veel sterkere smaak.
Ui
Ui werkt bloeddrukverlagend, darmreinigend, bloedzuiverend en verhoogt de eetlust. De planten helpen tegen schimmels, wortelvlieg en spintmijt als ze tussen de aardbeien en wortels worden geplant.
Venkel
De zaden van de venkel zijn al eeuwenlang bekend om hun geneeskrachtige werking. Vooral de venkelolie die uit de zaden wordt geperst. Venkelzaad kan helpen bij darmproblemen en menstruatiestoornissen of om borstvoeding te stimuleren. In Zuid-Europa is venkel een belangrijk ingrediënt van salades.
Wijnruit
Wijnruit wordt in Noord-Italië gebruikt om grappa te aromatiseren. Het maakt vet verteerbaarder en heeft bij gebruik van een grote hoeveelheid een hallucinerende werking. Olie van de wijnruit wordt in parfums verwerkt. De plant is in de tuin goed om katten te weren.
Conclusie
Planten spelen een belangrijke rol in veel gebieden van ons dagelijkse leven en het begrijpen van het verschil tussen verschillende plantengroepen zijn van essentieel belang voor hun gebruik, en om ons het grootste voordeel te bieden. Ondanks de modernisering van onze maatschappij kan door middel van goede classificatie en het begrip onze relaties en afhankelijkheid van planten doorgaan.