Heb uw naaste lief

gelijk uzelf

Liefde

Als je dit gezegde hoort, dan denken we allemaal aan liefde. Het is dan ook een hoopvolle uitspraak vol van liefde voor onszelf en anderen. Maar als je ziet hoe de meeste mensen zich gedragen, dan staat er eerder: Heb uw gelijke lief als hij naast u is. Of er lijkt iets te staan als: Heb uw naaste lief als hij uw gelijke is. Maar zeker niet ‘heb uw naast lief gelijk uzelf’. Waarbij je de zin ook nog op twee manieren kunt uitleggen.

⬇ Index

Gelijk jezelf

Je naaste lief hebben gelijk jezelf, betekent natuurlijk letterlijk dat je van anderen moet houden, net zoals je van jezelf houdt. Maar eigenlijk staat er ook dat je zowel van jezelf moet houden als van anderen. Je moet dus niet alleen van anderen houden, zoals je van jezelf houdt. Maar je mag ook van jezelf houden terwijl je van anderen houdt. Want er is natuurlijk een probleem als je stelt dat dit gezegde betekent dat je van anderen moet houden zoals je van jezelf houdt. Dat zou namelijk betekenen dat je als je niet van jezelf houdt, je ook niet van anderen hoeft te houden. Ben je boos op jezelf, wees dan ook boos op anderen. Zeker als je stelt dat boos zijn een negatieve vorm van liefde is. Of als je niets voor jezelf voelt, noch liefde, noch woede, dan hoef je ook niets te voelen voor anderen.

Het vreemde aan dit gezegde:

Heb uw naaste lief gelijk uzelf!

is echter dat we het zo zelden terug zien in deze wereld. Wat we heel veel zien is:

Als je mijn gelijke bent, of als je hetzelfde bent als ik, dan houd ik van je.

Maar dan zeg je eigenlijk alleen maar dat je van jezelf houdt. Want je houdt alleen van anderen als ze hetzelfde zijn als jij bent. Toch zien we dit vaker in deze wereld dan de andere vorm, houden van de ander zoals je ook van jezelf mag houden. Kijk maar naar politici, die vooral van zichzelf en andere politici houden. Zeker tegenwoordig als je kijkt naar hoe politici vooral bezig zijn om zij die afwijken minderwaardig te maken aan hunzelf en hun kiezers. Terwijl al deze politici zich wel beroepen op het feit dat ze voortkomen uit een christelijke-joodse cultuur, waarin juist dat van de ander houden zo belangrijk is. Maar je ziet dat van anderen houden als ze gelijk aan jezelf zijn niet alleen in het westen terug. Zelfs de Islam, die Jezus als een belangrijke profeet van god ziet, bevat gelovigen die menen dat de regel niet is om van anderen te houden gelijk jezelf, maar als ze je gelijke zijn. Kijk naar al die Moslim extremisten die menen een heilige oorlog te moeten voeren om de Islam te beschermen, door als eerste te slaan. Dat getuigt toch niet echt van liefde voor anderen en jezelf.

⬇ Index

Liefde

Nu is het ook wel moeilijk om precies te begrijpen wat liefde nu eigenlijk is. Ook liefde voor jezelf is niet erg makkelijk om te begrijpen. We leren namelijk helemaal niet om van onszelf te houden. We leren dat doen wat hoort volgens anderen leidt tot houden van. We leren dat we alleen van anderen mogen houden als ze doen wat hoort volgens derden die weten hoe het hoort volgens anderen. Zo worden we tegenwoordig steeds meer gewaardeerd om wat we doen en niet om wat we zijn. Niet voor niets heet het oude personeelszaken tegenwoordig human resources management, wat letterlijk menselijke middelen beheer betekent. Terwij het eigenlijk human being department, menselijke medewerkers
Anders
afdeling, zou moeten heten. Dat human resources geeft eigenlijk al aan dat het niet gaat om de mensen, maar om wat zij kunnen doen en leveren. Ook het onderwijs leert ons vooral dat het niet gaat om het feit dat we mensen zijn, maar dat het gaat om de beste te zijn van de klas. Iets wat je alleen kunt bereiken door te doen wat hoort volgens de leerkracht.

We leggen in zekere zin het begrip liefde uit als het principe dat we iets te doen voor anderen op fysiek vlak. Waarna we de conclusie trekken dat we ook van onszelf houden, omdat we ons inspannen voor anderen. Niet voor niets de gevleugelde uitspraak van politici, dat de sterkste schouders de grootste lasten moeten dragen. Wat ook eigenlijk weer kan worden uitgelegd als:

Als je van anderen houdt, zoals je van jezelf houdt, dan ben je bereid om je rijkdom met die anderen te delen.

Maar liefde is natuurlijk niet iets wat zich alleen maar uit in fysieke uitingen. Niet het feit dat ik geld geef aan een goed doel, betekent dat ik van de begunstigden hou. Het betekent eerder dat ik wil laten zien aan anderen dat ik hetzelfde ben als zij zodat zij weten dat ze van mij mogen houden. Maar dat is natuurlijk geen liefde. Liefde is niet iets wat je krijgt, omdat je voldoet aan bepaalde voorwaarden. Liefde is geen ruilmiddel, want dan is liefde niet meer dan geld of een koe of een bord eten. Terwijl we allemaal weten dat we wel zonder geld kunnen, maar niet zonder liefde. Want als we allemaal van elkaar houden, dan hebben we geen geld nodig om elkaar in leven te houden. Dan is het feit dat we van elkaar houden voldoende om er voor te zorgen dat de ander niets tekort komt om te kunnen leven. Kijk maar naar het feit hoe we bereid zijn om alles te doen voor onze kinderen.

Van onszelf en anderen houden

Dus misschien wordt het weer eens tijd dat we van onszelf gaan houden om het feit dat we mens zijn en dat we van anderen gaan houden omdat ze onze naasten zijn. Want uiteindelijk zijn wijzelf de naasten van anderen. Maar of zij nu wel of niet van zichzelf houden, dat betekent nog niet dat wij niet van onszelf en van hun mogen houden.

⬇ Index

Extra

Afbeeldingen

Liefde door phaewilk

Anders door penywise

Index van koppen

gelijk uzelf
Gelijk jezelf
Liefde
Van onszelf en anderen houden
Extra
Afbeeldingen
Index van koppen