Hoe behoud je invloed op je eigen ellende

Inleiding

Wet van behoud van Ellende

Het menselijke gedrag is complex en raar tegelijk. We denken dat we rationeel kunnen bedenken wat we willen en als we hard genoeg werken dat we het kunnen bereiken. Het uitoefenen van invloed op onze omgeving is het belangrijkste middel. Hier ontstaat een verschil tussen wat we willen en wat we ervaren. De wereld en mensen om ons heen zijn minder eerlijk, dan we willen en tegen beter weten in blijven verwachten. We zijn zelf minder eerlijk dan we willen toegeven. Het volgen van de (sociale) regels is veel moeilijker dan we willen toegeven. Dit veroorzaakt in een aantal gevallen ongewenste en vaak zelfs destructieve situaties. Denk hierbij aan een vechtscheiding of gepest worden. Wat de slachtoffers en daders vaak niet beseffen is dat alle betrokkenen de ellende in stand houden. En dat beide in enige mate zowel oorzaak en gevolg zijn.

De prijs van winnen is verliezen

Bij de gevallen die in coach kom ik vaak de volgende zin, of een afgeleide daarvan, tegen: "Ik laat de tegenpartij toch niet winnen?" Het gevoel van een wedstrijd komt hierbij kijken. Vaak gevoed door emoties als afgunst, woede en teleurstelling. Als dit gecombineerd word door een tekort aan zelfkennis, zelfstandigheid en inzicht de eigen verantwoordelijkheid gaat het mis. Het ligt dan altijd aan de ander. Als ik dan de kosten van winnen op een rijtje laat zetten, dan blijft er weinig leuks over. Laat staan als winnen niet mogelijk blijkt te zijn. Een scheiding kent in alle gevallen alleen verliezers. Als je de pestkop bv ontslagen wordt, dan kunnen anderen je gaan zien als een pestkop. De omgeving verliest ook altijd. Die kiezen, gedwongen of niet, partij en voeden het totale drama en het gevoel dat er gewonnen moet worden.

Is de prijs van verliezen soms winnen?

Het drama blijft, zonder ingrijpen, zich in een neerwaartse spiraal ontwikkelen. Waar beide partijen kleine overwinningen claimen zorgt de negatieve totale balans dat een escalatie niet uit kan blijven. Met soms ernstige fysieke gevolgen, al gaat mijn betoog meer op het menselijke aspect. De vraag is namelijk niet alleen wat er te winnen is. De vraag zou moeten gaan over de opbrengst. Wat blijft er over na aftrek van de kosten dus. Ergens blijven werken waar je gepest wordt, kan de pester zijn baan kosten. Bij een echtscheiding niet je ex-partner het leven zo veel mogelijk zuur maken en zelf dus blijven hangen in het moment van echtscheiding. In beide gevallen blijf je als mens stilstaan. Je groeit niet meer. In de praktijk blijven de problemen ook bestaan. Zelfs als je denkt dat je gewonnen hebt, zal de winst bitter smaken door alle ellende die je verzameld hebt. Daarmee en daarom is de Wet van behoud van Ellende van kracht.

Conclusie

De enige manier om uit elke vorm van ellende te komen is het verlaten van de arena. Zolang je wilt winnen blijf je in de arena. Zolang je verliezer bent, blijf je in de arena. Doe dat niet. Stop om te beginnen met de drama. Hoe moeilijk het ook is, en het valt echt niet mee, blijf aan de goede kant van de streep. Zorg voor onderbouwde feitelijkheden. Laat de emotionele beredenering voor wat het is. Haal kracht uit dat je voor je eigen leven gaat. Zo veel mogelijk weg van alle ellende. Zoek een nieuwe baan, als de oude niet bevalt. Erken de emotie van je ex-partner, maar accepteer ook dat die ook niet beter weet of kan. Hou het hoofddoel in de gaten. Een leuke werkomgeving en een stabiele omgang met de kinderen, als voorbeeld. Probeer zo kort mogelijk slachtoffer te zijn, zonder meteen een dader te worden.

De praktijk leert dat het uitstralen van een innerlijke kracht en rust, dit ook bij de ander te weeg gaat brengen. Het kan lang duren en soms zal je echt stelling moeten nemen op basis van redelijkheid. Want het op de juiste manier van confronteren van de ander hoort er ook bij. Wees niet bang om van een eerlijk iemand reflectie te vragen. En wees niet bang om sorry te zeggen, als je toch een keer de fout in gaat. We blijven tenslotte allemaal feilbare mensen.