Hoe onderhouden we onze houten meubelen

Inleiding

Houten meubelen zijn en blijven een klassieker in ons interieur. Ze zijn niet alleen duurzaam, maar stralen ook klasse én gezelligheid uit. Maar hoe onderhouden we onze eet-en slaapkamer in hout, en met welke tips en voorzorgsmaatregelen houden we bij voorkeur rekening, om zo lang mogelijk met volle teugen van onze houten meubelen te genieten?

Zuiver natuurproduct

Hout is een natuurproduct van het zuiverste soort. De voornaamste houtsoorten voor de meubelindustrie zijn hoofdzakelijk afkomstig van naald-en loofbomen. Nederland, en de Scandinavische landen, zijn de belangrijkste leverenaciers van naaldhout. Deze bomen vallen op door hun razendsnelle groei, zodat het in hoofdzaak om "zachte" houtsoorten gaat. Lariks, vurenhout, den- en grenen zijn hier de bekendste houtsoorten die in de meubelindustrie worden gebruikt. Loofbomen komen op hun beurt veelvuldig voor in zowel Europa als in de Verenigde Staten en in Azië. Het betreft hier traaggroeiers, dus harde houtsoorten. Eik, mahoniehout, notelaar, berk, beuk, kerselaar, teak en andere tropische houtsoorten zoals bangkirai (meestal gebruikt voor duurzame tuinmeubelen en terrassen) en sisan, zijn de bekendste en meest gebruikte houtsoorten van loofbomen, in de meubelindustrie.

Samenstelling van onze meubelen

Onze binnenhuismeubelen die uit massief hout zijn vervaardigd, gaan een leven lang mee, maar hun prijskaartje is dan ook navenant. Minder kostbare meubelen, maar daarom niet minder degelijk, zijn samengesteld uit plaatmateriaal, waarover een mooi afwerkmateriaal werd aangebracht. Dit plaatmateriaal bestaat uit zowel grove als fijnere houtvezels, welke onder zeer hoge druk werden samen geperst. Spaanplaat, MDF en HDFzijn hier de bekendste voorbeelden van. Meubelen uit fineerhout bezitten een flinterdun houtlaagje, en onze meubelen in harde kunststof zijn uiteraard samengesteld uit kunststof in dekkende kleuren, hoofdzakelijk wit en zwart. Meubelen uit kunststoffolie zijn op hun beurt samengesteld uit een folielaag, voorzien van een houtstructuur. Gelakte meubelen uit MDF of HDF, bezitten een duurzame laklaag,eveneens in de dekkende kleuren wit en zwart.

Erg afhankelijk van omgevingsfactoren

De lange levensduur van onze houten meubelen, is in grote mate afhankelijk van omgevingsfactoren als luchtvochtigheid, temperatuur en lichtintensiteit. We houden de luchtvochtigheid in onze woning bij voorkeur op een constant peil van 60%. Luchtvochtigheid wordt gemeten met een hygrometer, en kan op peil gehouden worden door waterbakjes aan de radiatoren van onze centrale verwarming te hangen, of met behulp van een luchtbevochtigingssapparaat. Een constante temperatuur is van even groot belang voor het lange leven van onze meubelen. Hun voorkeurstemperatuur bedraagt 21 graden. 's Nachts mag deze nooit beneden de 14 graden zakken. Door de inwerking van licht, kunnen onze meubelen ook verkleuren. Plaats ze daarom nooit in het volle zonlicht.

Onderhoud met was en olie

Afhankelijk van de houtsoort én de wijze van bewerking, kunnen we onze meubels perfect onderhouden met speciale was of met olie. Olie vraagt extra aandacht. Olie zorgt wél voor een prachtige glans, maar wrijven we onze meubelen té dikwijls met té veel olie in, dan bekomen we het tegenovergestelde effect. Té veel is ook hier niet goed, want daardoor verliezen onze meubelen hun glans. Maximum drie keer per jaar een olielaag aanbrengen met een pluisvrije doek, geeft het beste effect. Was geeft minder vlug verzadiging, maar overdrijven is nooit goed.

Hoe oude waslaag verwijderen?

Op welke manier kunnen we nagaan of onze meubelen aan een nieuwe waslaag toe zijn? Als de glans terugkomt, nadat we er met een droge doek hebben over gewreven, is de waslaag in orde. Is dat niet het geval, dan kunnen we de waslaag verwijderen en een nieuwe aanbrengen. Voor het verwijderen van een oude waslaag, gebruiken we gekookt water met twee zakjes thee. Laat deze thee afkoelen tot op kamertemperatur. Bevochtig een zachte doek met de thee, en wrijf hiermee de meubels hiermee. Zorg er voor dat onze meubels niet té nat worden. Daarna droog wrijven met een andere doek, en onze meubels zijn klaar voor een nieuwe, beschermende waslaag.

Kies een poreuze lak

Vroeger bestonden de meeste laksoorten voor meubelonderhoud uit nitro cellulose. Uit milieuoverwegingen is men daar definitief van afgestapt. De huidige laksoorten zijn poreus, en dat is erg belangrijk voor het perfecte onderhoud van onze meubels. Hoe dikwijls men zijn meubels met hoeveel lak moet behandelen, hangt van hun houtsoort van af. Bij té grote hitte, bijvoorbeeld wanneer een hete tas koffie rechtstreeks op onze tafel heeft gestaan, kan de lak blijvend van structuur én kleur veranderen. Is de gebruikte lak niet poreus, dan kunnen we de vlekken nog verwijderen. Kringen en vlekken zijn meestal tot in de lak door gedrongen. Momenteel zijn er producten in de handel verkrijgbaar, die onze lak weer zacht maken. Daardoor krijgt het vocht uit de vlekken de kans te ontsnappen. Brengt dit geen oplossing, dan rest ons enkel nog de hardere middelen, nl. de schuurmachine.

Onderhoud van rotan

Rotanis een zeer veerkrachtige houtsoort, waardoor gemakkelijk kleurverschillen kunnen ontstaan. Dit materiaal wordt op verschillende manieren verwerkt. De stengels worden handgeweven, vernageld, gebogen ingelegd en verlijmd. Rotan krijgt meestal een eindafwerking met een verf-of een laklaag. Rotan is veel kwetsbaarder dan massief houten meubelen, maar vragen weinig onderhoud. Wekelijks droog afstoffen en één keer per maand reinigen met een vochtige doek, volstaat. Rotanmeubelen verkleuren gemakkelijk. We plaatsen ze daarom niet in het zonlicht of in de nabijheid van een warmtebron.

Biezen zittingen

We beschermen biezen zittingen van stoelen tegen uitdrogen, door ze regelmatig te besprenkelen met water met behulp van een plantenspuit. We dienen de zittingen daarvoor wél uit de stoel te nemen, om beschadiging van de laklaag te voorkomen.

Onderhoudstips

Vetvlekken: Vetvlekken verwijderen we bij voorkeur met water en een scheutje azijn. Diepe vetvlekken verwijderen we met spiritus.

Witte kringen: Witte kringen in houten meubelen worden hoofdzakelijk veroorzaakt door water. We verwijderen deze met een handhaardroger, waardoor we de was opnieuw vloeibaar maken, en we de kleur herstellen.

Brandvlekken: Voor het verwijderen van brandvlekken gebruiken we metaalpolish. Steeds inwrijven in de richting van het hout.

Hardnekkige waterkringen: Hardnekkige waterkringen behandelen we door ze in te smeren met vettige producten zoals mayonaise, boter, vaseline, margarine... We laten dit een nacht in de kring trekken. Daarna zachtjes in cirkels wegwrijven en met een vochtige doek napoetsen. Erge vlekken verwijderen we met de as van sigaretten of met polijstaarde.

Krassen: Krassen kunnen we behandelen met een retoucheerstift, uiteraard in dezelfde kleur als het hout. Daarna drogen met handhaardroger. De verhitte waslaag kunnen we, met een zachte doek, gemakkelijk tot in het hart van de kras wrijven. Krassen in mahoniehout en kersenlaar kunnen we verdoezelen met jodium.