Hoe werkt de spijsvertering

Inleiding

Jij en ik eten en drinken dagelijks. We stoppen brood, koekjes of iets heel anders in onze mond en een paar dagen later verlaat het voedsel in geheel andere vorm ons lichaam weer. Het lichaam heeft het voedsel opgenomen en verwerkt. Dit proces wordt de spijsvertering genoemd. In dit artikel wordt beschreven hoe dit wonderlijke proces in zijn werk gaat.

Opbouw van het spijsverteringsstelsel

Onder andere een groot deel van onze organen is betrokken bij het spijsverteringsstelsel.

● Mond: via de mond komt voedsel en drinken ons lichaam binnen. Het voedsel wordt met speeksel gemengd en doorgeslikt.

● Slokdarm: de slokdarm is het kanaal dat ervoor zorgt dat het voedsel van de mond in de maag terecht komt.

● Maag: in dit orgaan wordt het voedsel gekneed. Er worden hier ook maagsappen aangemaakt.

● Lever: dit is het eerste orgaan in het stelsel. Het maakt gal aan waardoor het lichaam vetten op kan nemen.

● Galblaas: het gal dat de lever aanmaakt wordt in de galblaas opgeslagen en later geloosd in de dunne darm.

● Alvleesklier: ook dit orgaan scheidt sappen af. Deze sappen voorkomen dat je last krijgt van brandend maagzuur.

● Dunne darm: vanuit de dunne darm neemt je lichaam de voedingsstoffen op die het nodig heeft om goed te kunnen werken. Onnodige stoffen worden niet opgenomen.

● Dikke darm: de dikke darm is het laatste orgaan dat deel uitmaakt van het spijsverteringsstelsel. De voedselresten worden als ontlasting afgevoerd.

● Endeldarm: de endeldarm is de naam voor het uiteinde van de dikke darm. De endeldarm loopt naar de anus.

Werking

Fase 1 – De mond, 1 minuut

In de mond bijt en kauw je het voedsel in kleinere stukjes. Tijdens het eten wordt er in speekselklieren een bepaald enzym aangemaakt: speekselamylase, ofwel speeksel. Speeksel maakt een begin met het verteren van koolhydraten zodat deze later door het lichaam opgenomen kunnen worden.

Fase 2 – De slokdarm, 4 tot 8 seconden

Het voedsel wordt doorgeslikt en komt via de keel en keelholte terecht in de slokdarm. De slokdarm maakt ritmische bewegingen. De spiertjes van de slokdarm trekken zich op een dergelijke manier samen dat het voedsel voort wordt geduwd richting de maag. Dit soort bewegingen wordt darmperistaltiek genoemd.

Fase 3 – De maag, 2 tot 4 uur

Wanneer het voedsel in de maag aankomt, wordt het direct gemengd met allerlei maagsappen. De maagsappen bevatten enzymen die de eiwitten van het voedsel beginnen af te breken. De maagwand maakt ritmische bewegingen waardoor het voedsel wordt gekneed en uiteindelijk een massa wordt. Deze massa wordt de chymus genoemd.

Fase 4 – De dunne darm, 3 tot 5 uur

De chymus komt vanuit de maag terecht in de dunne darm. Het eerste deel van de dunne darm wordt de twaalfvingerige darm genoemd. Via de galblaas komt het door de lever aangemaakte gal terecht in de twaalfvingerige darm. Gal zorgt ervoor dat vetten worden afgebroken.

Ook sappen die de alvleesklier heeft aangemaakt komen in de twaalfvingerige darm terecht. De sappen zorgen er onder andere voor dat de maagzuren neutraal blijven. Dat wil zeggen ze een constante zuurgraad behouden zodat wij geen last krijgen van deze zuren. Ook breken de sappen een groot deel van de chymus af, net als gal. Nu kunnen stoffen, zoals eiwitten en vetten, door het lichaam worden opgenomen.

Fase 5 – De dikke darm, 10 uur tot enkele dagen

De overgebleven voedselresten komen terecht in de dikke darm. Verschillende soorten bacteriën in je lichaam breken de laatste koolhydraten af. Het grootste deel van het water en het zout wordt vanuit hier in de bloedsomloop opgenomen. De samentrekkingen van de dikke darm werken de laatste resten richting de endeldarm. Vanuit de endeldarm verlaten de resten via de anus het lichaam. Ofwel: ze worden uitgepoept.

Conclusie

Spijsvertering is een wonderlijk proces. Veel delen van het lichaam werken eraan mee om je voedsel af te breken en te laten opnemen door het lichaam. Het gehele proces neemt zo’n 1 tot 3 dagen in beslag.