Hoe zit dat met helpen

Inleiding

Het hoogste goed in de meeste religies is het helpen van anderen. Dat betekent dat iemand die problemen heeft die eigenlijk heeft zodat wij kunnen oefenen met helpen, tenminste als je het christelijke idee volgt dat god alles heeft gepland. Maar zelfs als je zegt dat er geen god is, kun je stellen dat helpen van mensen die zichzelf niet kunnen helpen een dankbare activiteit is. Waarbij je moet vaststellen dat je alleen kunt helpen als iemand in de problemen zit. Want waarom zou ik een rijk mens helpen om rijker te worden.

Helpen

De meeste mensen vinden andere mensen helpen een positieve manier om met het leven om te gaan. We willen bij het geven van de hulp nog wel eens onderscheid maken tussen mensen die dankbaar zijn voor onze hulp en mensen waarvan we menen dat ze alleen maar misbruik van ons maken. Maar dan nog vinden we helpen belangrijk. We vinden helpen zelfs zo belangrijk dat we stiekem er alles aan doen dat mensen onze hulp nodig hebben. Zo voorkomen we dat mensen zichzelf kunnen helpen, door het onmogelijk voor ze te maken om tegen een redelijk inkomen werk te vinden. In plaats daarvan zorgen we er liever voor dat ze geen betaalbaar werk kunnen vinden. Of we voorkomen dat ze van hun sterke kant gebruik kunnen maken om genoeg te verdienen, door allerlei eisen te stellen aan hun producten of werkzaamheden. Want waarom zou iemand die handig is met zijn handen anders eerst een school af moeten maken met veel te veel theorie voordat hij een beroep mag uitoefenen waar hij vooral zijn handen zal gebruiken. Of waarom maken we anders onder de pretentie van veiligheid regels die eigenlijk niet uit te voeren zijn, behalve voor een universitair geschoolde.

We doen het allemaal onder het mom van helpen. Zelfs onze ontwikkelingshulp aan arme landen is vaak niet veel meer dan een pleister op die gapende wond van importrestricties.

Op een hoger plan

Maar als je van een ander niveau naar helpen en geholpen worden kijkt, dan zie je dat beide partijen in een innige, misschien wel grimmige dans rond helpen verwikkeld zijn. Want de helper kan alleen helpen als er iemand is die geholpen moet worden. Wat eigenlijk betekent dat je als helper dankbaar moet zijn dat de hulpbehoevende je toestaat hem te helpen. Want het is de hulpbehoevende die belangrijk is, niet de helper.

In de zin van ontwikkelingshulp zou je zelfs kunnen stellen, dat als het rijke westen niet bestond, dan zou er waarschijnlijk geen derde wereld zijn die voortdurend onze hulp nodig heeft. De helper moet dus blij zijn dat hij mag helpen in plaats van te denken dat de hulpbehoevende dankbaar moet zijn dat de helper wil helpen. Hoewel het natuurlijk eigenlijk zo is dat beide geldt. De helper moet dankbaar zijn dat de hulpbehoevende niet voor zichzelf kan of wil zorgen, want dat betekent dat je kunt helpen. De hulpbehoevende moet dankbaar zijn dat de hulpverlener hulp wil bieden en niet iets heeft van:

Wie zijn billen brand moet op de blaren zitten.

Geloven

Als je gelooft dat de mens meer is dan een wezen met een paar jaar materieel leven, dan kun je zelfs stellen dat hulpverlener en hulpbehoevende elkaar een plezier doen. Doordat de hulpbehoevende zich opoffert in dit leven, kan de hulpverlener oefenen met het geven van hulp. Dat is natuurlijk een mooie gedachte, dat mensen door de eeuwigheid heen bereid zijn om dingen voor elkaar te doen, zodat ze ervaringen hebben. Maar dat betekent ook dat de gedachtengang dat ieder voor zich en god voor ons allen een zeer arme gedachte is. Want die gaat voorbij aan het feit dat mensen met liefde dingen voor elkaar doen. Waarbij dingen gebeurtenissen omvatten die gaan van de grootste ellende tot dat wat wij mensen het meest in elkaar waarden:

altruïsme.

Helaas is er geen bewijs voor het feit dat de mens eigenlijk een onzelfzuchtige kern heeft die zich met plezier opoffert om anderen ervaringen te geven. Maar als je ziet hoe hard mensen soms werken om anderen in de ellende te storten met als motivatie eigenbelang eerst, terwijl ze weten dat het grootste goed in hun cultuur naastenliefde is, dan ga je toch denken dat het wel iets heel positiefs moet zijn waarom mensen zulke dingen doen. Want al die ellende levert wel heel erg intense ervaringen op, niet alleen voor het slachtoffer en de daders, maar ook zij die hulp bieden.

Een andere regel

Natuurlijk betekent deze gedachtengang niet dat je daarmee het recht hebt om anderen te vernederen en ellende te bezorgen. Want uiteindelijk kun je je ook afvragen of het wel zo zinvol is om toe te geven aan je negatieve gedrag, alleen maar omdat je meent dat je dat doet om anderen een plezier te doen. Een andere regel is net zo geldig, zolang je niet weet wat geldt. Die andere regel zou je kunnen uitleggen als:

Moet ik toegeven aan mijn negatieve gedrag of moet ik proberen mijn gedrag om te zetten naar positief.

Dus niet rechtvaardigen dat je anderen in de ellende stort, maar verantwoordelijkheid nemen voor je eigen gedrag. Jezelf niet zien als slachtoffer, maar jezelf zien als leider van je eigen leven waarin je eigen geluk niet gerealiseerd wordt over de ruggen van anderen. Maar geluk realiseren in je leven door het positieve te zoeken in wat je doet. Waarbij je je fouten niet ziet als gerechtvaardigd, omdat ze anderen de mogelijkheid bieden om bepaalde ervaringen op te doen. Maar je fouten zien als mogelijkheden om jezelf te ontwikkelen. Waarbij je het feit dat je fouten anderen ellende bezorgt ziet als een bijkomend voordeel voor die ander. Terwijl jezelf hard werkt om je te ontwikkelen, zodat je minder en minder fouten maakt en meer en meer geluk creëert.

Want in het geval van ellende goedkeuren omdat je daarmee de ander een ervaring biedt, dan maak je de ander tot het centrum van je leven. Terwijl jezelf ontwikkelen en daarbij fouten maken, waardoor anderen ervaringen krijgen, daarmee maak je jezelf tot het centrum van je leven. Maar dan kun je je wel op het creëren van positieve ervaringen richten in plaats van ellende.

Afbeeldingen

Helpende hand door pareeerica

De ander helpen door sean dreilinger

Hulp vragen door justinls

Elkaar helpen door Jose Téllez

Help punt door Pete Ashton