Knoflook voor beginners

"De stinkende roos" zoals knoflook in de volksmond wel wordt genoemd is ondanks de minieme omvang een veelzijdig bolgewas. Evenals uien, prei en bieslook behoort de Allium Sativum, zoals de oorspronkelijke Latijnse naam luidt, tot de lelie-achtigen en werd al bijna 300 eeuwen voor onze jaartelling gebruikt. Een introductie, handige tips en smakelijke recepten.

Geschiedenis

Knoflook is wellicht een van de eerste planten uit de geschiedenis die door mensen is gecultiveerd. De oude Romeinen, Grieken en Egyptenaren waren al bekend met het bolgewas en schreven het toen al medicinale en potentieverhogende krachten toe. Het gewas was oorspronkelijk alleen te vinden in Centraal-Azië, maar verspreidde zich gaandeweg via het Midden-Oosten naar Zuid- en Midden-Amerika en Afrika. De teelt vindt dan ook voornamelijk plaats in de gebieden rond de middellandse Zee. Via de kruistochten leerden we ook in onze contreien de knoflook kennen en gebruiken. De Spanjaarden die jaarlijks zo'n 200 miljoen kilo knoflook produceren staan gevoeglijk bekend als grootste consumenten. Ook is het land de grootste exporteur.

Medicinale werking

In de Middeleeuwen gold knoflook als bescherming tegen besmettelijkte ziektes en tijdens de Tweede Wereldoorlog kregen Russische soldaten teentjes knoflook in hun ransel mee om hun wonden te ontsmetten. Ook gebruikten de veldartsen verband en kompressen die doordrenkt waren van knoflooksap. Eind 19e eeuw had Louis Pasteur ontdekt dat knoflook sommige schadelijke bacteriën kon vernietigen wat wellicht voeding gaf aan de mythe dat men zich met knoflook tegen vampiers kon wapenen. Albert Schweitzer gebruikte het bolgewas toen hij als medicus in Afrika werkzaam was. Ook nu in de 21ste eeuw doet men nog volop onderzoek naar de effecten van knoflook op het menselijk lichaam.

Toepassing

In de regel wordt knoflook gebruikt om andere smaken te ondersteunen of te complementeren, maar het bolgewas vormt een enkele keer ook het hoofdingrediënt. Hoe langer de knoflook kookt, des te zwakker wordt de smaak en geur. Bakken doe je knoflook maar even want zogauw een gehakt teentje bruin kleurt wordt de smaak bitter, al vinden sommige mensen dat net weer lekker. denk eraan: hoe fijner gehakt des te sterker de smaak. Knoflook dankt zijn penetrante geur aan een stof die pas in actie komt als een teentje wordt gesneden, fijngehakt of uitgeperst. Een teentje dat gaaf in de pan gaat kan na een tijdlang stoven gerust worden geconsumeerd zonder dichtgeknepen neus of dat men de medemens angstvallig op een afstand moet houden. Verse knoflook droogt gauw uit. Om dit te voorkomen kunnen gepelde teentjes geconserveerd worden in (olijf)olie. Niet alleen maakt dit de olie heerlijk geurig, maar de teentjes blijven langer goed en sappig.

Recepten

Knoflookbouillon

(ideaal als voorgerecht of hartig tussendoortje)

Ingrediënten

  • 4 hele bollen knoflook
  • 1 liter kruiden- of groentenbouillon
  • 2 eetlepels creme fraiche
  • 1/2 rode paprika
  • een handje fijngehakte bieslook
  • knoflookcroutons naar smaak
  • zout
  • peper

Bereiden

  • pel de teentjes knoflook
  • kook 5 minuten in een pan met water en laat uitlekken
  • blancheer de paprika 3 minuten in kokend water en snij in kleine blokjes
  • snipper 2 of 3 teentjes knoflook zeer fijn
  • pureer de rest in een keukenmachine met de creme fraiche
  • breng de bouillon aan de kook en roer de knoflookpasta erdoor tot een egale massa ontstaat
  • laat ruim 5 minuten zachtjes doorkoken
  • serveer in diepe borden en strooi er de knoflooksnippers, blokjes rode paprika, croutons en fijngehakte bieslook over

Spaghetti aioli

(klassiek Italiaans gerecht zonder saus)

Ingrediënten

  • 400 gram spaghetti
  • 150 ml olijfolie
  • 4 teentjes knoflook
  • 4 rode pepers
  • 1/2 bosje peterselie
  • zout

Bereiden

  • hak de teentjes knoflook fijn
  • ontdoe de rode pepers van de zaadlijsten en hak fijn
  • hak de peterselie fijn
  • meng dit alles door de olijfolie
  • kook de spaghetti beetgaar
  • meng de olie door de spaghetti
  • breng indien nodig op smaak met zout

Tzatziki

(Griekse yoghurt-komkommersaus met knoflook)

Ingrediënten

  • 1/2 komkommer
  • 1/2 theelepel zout
  • 1 kleine ui
  • 100 gram magere kwark
  • 150 ml Bulgaarse yoghurt
  • 2 á 3 teentjes knoflook
  • 3 takjes verse munt

Bereiden

  • schil de komkommers en rasp fijn of hak in flinterdunne schijfjes
  • doe in een vergiet en bestrooi met zout
  • laat ongeveer een half uur staan zodat het vocht kan uitlekken
  • pel de ui en rasp fijn
  • doe ui, kwark en yoghurt in een kom
  • pel de knoflook en pers erboven uit
  • klop goed door elkaar
  • druk de komkommer (evt. met de bolle kant van een lepel) goed uit
  • meng de komkommer door het yoghurtmengsel
  • zet tot gebruik in de koelkast maar laat dan wel eerst op kamertemperatuur komen

Knoflookstokbrood

(heerlijk bij exotische soepen of salades)

Ingrediënten

  • 1 stokbrood van ongeveer 170 gram
  • 75 gram roomboter of margarine
  • 1 teentje knoflook
  • 1/2 theelepel zout

Bereiden

  • snij het stokbrood schuin in ongeveer 20 plakken
  • doe de boter in een kom
  • pers de knoflook erboven uit
  • voeg het zout toe
  • roer tot een smeuïge massa
  • besmeer de sneetjes brood met de knoflookboter
  • verwarm de oven voor op grillstand
  • leg de sneetjes stokbrood op een rooster en schuif onder de grill
  • rooster goudbruin in ongeveer 4 minuten
  • doe de plakken knoflookstokboter over in een met servetten bekleed mandje

Knoflookfrittata

(van oorspronkelijk Italiaans kliekjesgerecht tot hedendaagse lekkernij)

Ingrediënten

  • 3 grote zoete uien
  • 2 rode puntpaprika's
  • 3 á 4 teentjes knoflook
  • 4 takjes tijm
  • 6 eieren
  • 3 dl slagroom
  • 75 gram cheddar
  • 50 gram boter of margarine
  • zout
  • peper

Bereiden

  • pel de ui en snij in dunne plakjes
  • was de paprika's, verwijder de zaadlijsten en snij in dunne reepjes
  • pel de knoflook en hak fijn
  • ris de tijmblaadjes van de steeltjes
  • breek de eieren boven een kom
  • voeg de slagroom toe en klop los
  • breng op smaak met peper en zout
  • verhit de boter in een ruime pan met anti-aanbaklaag
  • bak de paprika en de ui onder regelmatig omscheppen in 10 á 15 minuten gaar
  • bak de laatste paar minuten de gehakte knoflook mee
  • giet het eiermengsel over het ui-paprikamengsel
  • bestrooi met kaas en tijmblaadjes
  • laat de frittata op laag vuur in ongeveer 10 minuten stollen
  • verwarm de grill voor op de hoogste stand
  • laat de frittata in de pan onder de hete grill in ongeveer 2 minuten goudbruin worden
  • schudt de frittata los en snij in punten
  • lekker met een frisse gemengde salade

Link

http://knoflook.startpagina.nl

Eet smakelijk!