Kruiden uit tuin, border of pot

Kruiden zijn niet alleen voor in de keuken

35784.jpegIn een kruidentuin worden tuinkruiden voor in de keuken en kruiden met een medicinale werking gekweekt. Onder tuinkruiden worden kruiden verstaan die speciale geuren en eigenschappen hebben. Veel tuinkruiden worden ook keukenkruiden genoemd omdat ze bij het koken in de keuken worden verwerkt. Medicinale kruiden zijn kruiden met een geneeskrachtige werking.

Kruiden als smaak verbeteraars

Al eeuwenlang worden in de keuken kruiden gebruikt om de smaak van het voedsel te verbeteren of te verfijnen maar soms ook om te verhullen. Vanaf de Middeleeuwen tot in de negentiende eeuw werden kruiden als peper en kruidnagel gebruikt om de smaak van gerechten te maskeren bijvoorbeeld als de producten niet geheel vers meer waren.

De abdij van Sankt Gallen heeft de oudste kruidentuin

De oudst bekende kruidentuin uit Europa stamt uit 820 en werd aangelegd door monniken van de abdij van Sankt Gallen in Zwitserland. Zij kweekten er kruiden voor eigen gebruik maar wellicht gaven die kruiden ook aanleiding tot meditatie als de monniken de tuin bezochten. In latere jaren werden bij veel kloosters, kerken en kathedralen kruidentuinen aangelegd naar het voorbeeld van Sankt Gallen, zoals in de twintigste eeuw bij de Dom van Utrecht.

Kruiden staan niet alleen in de tuin

Het gebruik van keukenkruiden is momenteel zeer populair. Lekker koken is voor een deel afhankelijk van liefst verse kruiden waarbij voor het kweken niet perse een grote tuin nodig is. Door menigeen worden kruiden gekweekt in borders, balkonbakken of zelfs in potten. Er zijn zeker ook kruiden die buiten de kruidenhoek een prima plek kunnen krijgen, omdat ze met prachtige bloemen heel goed in een border passen, zoals goudsbloem, Oost-Indische kers en rozemarijn. Ook wijnruit oogt mooi in een border met zijn fraaie grijsgroene blad.

Verschillende plantenfamilies

Lipbloemige

  • De lipbloemige planten spelen een belangrijke rol in de kruidenwereld. Planten uit die familie gedijen ook goed in tuinen in gematigde streken zoals basilicum, majoraan, oregano, rozemarijn, salie en tijm.

Schermbloemige

  • Ook de schermbloemige plantenfamilie levert tuinkruiden zoals dille, kervel, koriander, lavas (maggiplant), peterselie, selderij en venkel.

Lelieachtigen

  • Tot de familie van de lelieachtigen behoren bieslook, knoflook en uien. En dan is er nog dragon uit de composietenfamilie en mierikswortel uit de kruisbloemenfamilie.

Winter en zomer

Een aantal van die kruiden behoren tot de vaste planten waarvan de meesten strenge winters kunnen doorstaan met uitzondering van rozemarijn. Tot die wintervaste planten behoren bieslook, dragon, lavas, majoraan, mierikswortel, rozemarijn, salie en tijm. Van dragon en mierikswortel is bekend dat ze de neiging hebben om te woekeren. Andere soorten worden eenjarig gekweekt zoals basilicum, dille, kervel, koriander, oregano en venkel. Lipbloemige planten gedijen het best in de volle zon met een stenige en goed doorlatende grond. Uitzondering hierop is basilicum die veel warmte nodig heeft en niet langdurig tegen een temperatuur onder twaalf graden kan. Dille heeft een koelere plaats nodig met een goed bemeste grond waar ook peterselie en selderij naar verlangen.

Eigen smaak

Kruiden die weinig in de keuken worden gebruikt zijn Onzelievevrouwebedstro en citroenmelisse. Deze worden wel vaak toegepast als decoratie. Veel tuinkruiden kunnen het hele jaar door geoogst en gebruikt worden. Anderen soorten worden gedroogd of diepgevroren. Het leukst van de kruidenwereld is dat er zoveel soorten zijn die naar eigen smaak kunnen worden gekweekt en gebruikt bij het kokkerellen.

Tot slot: 10 heerlijke kruiden en specerijen 

  1. Kaneel verlaagt de bloedsuikerniveaus en heeft een krachtig anti-diabetisch effect
  2. Salvia kan de hersenfunctie en het geheugen verbeteren
  3. Pepermunt verbetert IBS-pijn en kan maagzuur verminderen
  4. Kurkuma een stof met krachtige anti-inflammatoire effecten
  5. Basilium helpt infecties te bestrijden en stimuleert immuniteit
  6. Cayenne Peper bevat Capsaicine, wat de eetlust vermindert en kan helpen tegen kanker eigenschappen
  7. Gember kan misselijkheid behandelen en heeft anti-inflammatoire eigenschappen
  8. Fenugreek verbetert bloedsuikergehalte
  9. Rozemarijn kan helpen bij het voorkomen van allergieën 
  10. Knoflook kan ziekte bestrijden en hartziekten verbeteren