Nationaal Park Veluwezoom, Gelderland

Ligging

Nationaal Park Veluwezoom ligt in de provincie Gelderland en vormt de zuidkant van de Veluwe. In tegenstelling tot het meer noordelijk gelegen Nationaal Park De Hoge Veluwe, waar entreegeld wordt geheven, is Nationaal Park Veluwezoom vrij toegankelijk. Het gebied is ruim 5.000 ha. groot en is samen met de rest van de Veluwe het grootste aaneengesloten natuurgebied in Nederland, althans op land.

Nationaal Park Veluwezoom ligt ingeklemd tussen Nationaal Park De Hoge Veluwe in het noorden, Eerbeek, Laag-Soeren, Dieren en Ellecom in het oosten, De Steeg, Rheden, Velp en Rozendaal in het zuiden en de A50 in het westen.

Geologie

Zoals de flinke stuwwallen al doen vermoeden, is het landschap van de Veluwezoom gevormd gedurende de laatste twee ijstijden, toen noord-Nederland bedekt was met een dikke laag ijs. Met name tijdens de derde ijstijd, ca. 170.000-120.000 jaar geleden, stuwenden gletsjers enorme massa's land voor zich uit. De vierde ijstijd is 70.000-11.000 jaar geleden. Destijds liepen er op de Veluwe nog mammoeten en wolharige neushoorns.

Thans overheersen bossen en heidevelden in de Veluwezoom. Het Nationaal Park kent ook nog een aantal stuifzandgebieden, waarvan het Rozendaalse Zand het grootst is. Hier bevindt zich ook 'Signaal Imbos', dat met 110 m boven NAP het hoogste punt van de Veluwe is.

De Veluwezoom is sinds 1911 in bezit van Vereniging Natuurmonumenten. Het is ook het eerste Nationale Park van Nederland. In 1930 kreeg het gebied dit eervolle predicaat.

Flora

Sommige van de bossen zijn ooit aangelegd als productiebossen, bossen waar snelgroeiende boomsoorten werden aangeplant met het oog op het hout. Dat is het geval bij bijvoorbeeld 't Asselt, het Eerbeekse Veld, de Imbos en het Achterste en Voorste Schaddeveld. Door de natuur haar gang te laten gaan, worden de bossen steeds natuurlijker. Berken, beuken, eiken en vliegdennen (uit zaden opgeschoten grove dennen) zijn de bomen die u het vaakst zult zien. De manshoge adelaarsvaren, de vlier, de vuilboom, de lijsterbes en de wilde kamperfoelie gedijen er ook goed.

De grote heidegebieden zijn de Terletse heide, het Rozendaalse Veld, De Rheder- en Wortherheide en het Herikhuizerveld. Hier floreren struikheide, kraaiheide, dopheide, brem en gaspeldoorn, een tot 2 meter hoge giftige struik die op de Nederlandse Rode Lijst van Planten staat. Van april tot juni zijn de felgele bloemen van deze vlinderbloemige een lust voor het oog.

Fauna

De meest opvallende grote grazers in Nationaal Park Veluwezoom zijn de langharige Schotse hooglanders, ook wel Higland Cows genoemd. Ze zijn in 1982 in het gebied uitgezet en ze hebben het in het park naar hun zin. In 2010 is hun aantal uitgegroeid tot ca. 140 stuks. Schotse hooglanders zijn sterke en robuuste runderen die weinig verzorging nodig hebben en niet agressief zijn. De hooglanders hebben een nuttige functie, want ze zorgen ervoor dat het landschap open blijft. Dat doen ook de ruigharige IJslandse pony's. De IJslanders zijn namelijk verzot op gras en jonge plantjes. De Rhedense schaapskudde bestaat uit de zeldzame Veluwse heideschapen. Vrij grote, hoogbenige schapen zonder hoorns.

De bekendste bewoners van Nationaal Park Veluwezoom zijn waarschijnlijk de edelherten, de damherten, de reeën, de wilde zwijnen en de eekhoorns. Wie veel geluk heeft ziet misschien in de avondschemering een boommarter of zijn grotere broer, de Europese das, Nederlands grootste landroofdier. De Veluwe herbergt een van de drie grootste kolonies dassen in Nederland. Om te voorkomen dat er veel dassen sneuvelen in het verkeer, zijn er speciale dassentunnels aangelegd onder de doorgaande weg van Velp naar Dieren. Wie dassen wil zien, kan het beste vanaf het Transferium richting Dassenberg wandelen.

Wandelen

Surf voor een handig overzicht van alle gemarkeerde paaltjeswandelingen in Nationaal Park Veluwezoom, met de startplaats, lengte, duur, type, kleur markering en een korte omschrijving naar de LeerWiki-pagina Gemarkeerde wandelingen door Nationaal Park Veluwezoom.

Bezienswaardigheden

Surf voor beschrijvingen van de bezienswaardigheden in Nationaal Park Veluwezoom naar de LeerWiki-pagina Bezienswaardigheden in Nationaal Park Veluwezoom.

Aanbevolen gids

Veluwe Zwerfpad - Wandelen over de 'Eindeloze Veluwe'

Aanbevolen kaart

Natuurmonumenten - Nationaal Park Veluwezoom en het Delerwoud (Schaal 1:20.000)

Aanbevolen website

Toeristisch Platform Zuid-Oost Veluwezoom