Nederlandse samenvatting A Clockwork Orange

Inleiding over A Clockwork Orange

Het beroemde boek 'A Clockwork Orange' van Anthony Burgess is een veelgelezen klassieker voor de leesllijst van veel middelbare scholieren. A Clockwork Orange is echter een taai boek om te lezen aangezien het in een moeilijk leesbaar Engels is geschreven. Hieronder staat een heldere samenvatting van A Clockwork Orange. Het boek is overigens ook verfilmd.

Samenvatting A Clockwork Orange

Het verhaal wordt verteld door, en gaat over Alex, een vijftienjarige jongen die samen met zijn vrienden de straten van de stad (niet duidelijk welke) onveilig maakt. Het speelt zich af ergens in de toekomst en wordt verteld in de taal van de jeugd van dan: het ‘nadsat’. Alex is verslaafd aan geweld en macht over anderen. Hij heeft ook een passie voor klassieke muziek, die hij associeert met geweld. ’s Middags is hij een gewone schooljongen maar ’s avonds gaat hij met zijn drie vrienden eerst naar een ‘milkbar’ waar ze cocktails van melk met drugs drinken, om vervolgens de stad in te gaan en zich eens even goed uit te leven met ‘the ultra-violent’ op onschuldige mensen. In het eerste deel van het boek beschrijft Alex twee dagen van deze zinloze en extreem gewelddadige activiteiten.

Alex is min of meer de leider van het groepje en zijn vrienden zijn het daar niet zo mee eens. Ze slaan hem neer en laten hem achter bij een inbraak en zo wordt Alex opgepakt. Hij moet voor veertien jaar de gevangenis in, en dat is waar het tweede deel begint. In zijn overbevolkte cel ontstaat later een vechtpartij waarbij een van zijn celgenoten om komt. Zijn celgenoten geven Alex de schuld en hij wordt voor een nieuw programma ingeschreven om misdadigers op het goede pad te krijgen. Door middel van injecties en extreem gewelddadige videobeelden wordt Alex gehersenspoeld en elke keer als hij nu alleen nog maar aan geweld denkt wordt hij ziek en voelt hij pijn. Maar door (een fout? in) de behandeling wordt hij ook doodziek als hij de muziek waar hij eerst zo van hield hoort.

Het derde deel gaat over hoe Alex twee weken na het begin van de behandeling en ongeveer twee jaar in gevangenschap, weer op vrije voeten komt. Hij wordt door zijn oude vrienden, die inmiddels bij de politie zitten ergens in een weiland in elkaar getrapt. Hij kruipt naar een huisje om hulp te zoeken, en die hulp krijgt hij van een man; F. Alexander. Alex is echter al eens eerder in zijn criminele verleden bij deze man thuis geweest en heeft toen met zijn vrienden de boel eens goed overhoop gehaald en zijn vrouw verkracht (die later overleed). Deze F. Alexander was op dat moment een boek aan het schrijven met de naam ‘The clockwork orange’. Alex is zelf na zijn therapie ook een ‘clockwork’ geworden; een machine die alleen doet wat de overheid wil. Dit verklaart de titel.

F.Alexander herkent Alex op het eerste gezicht niet en helpt hem. Hij wil hem vervolgens gebruiken in zijn strijd tegen de regering. Als Alex echter de muziek waar hij vroeger zo van hield, en waar nu net zo ziek van wordt als het geweld, hoort en doordraait, springt hij uit een raam om zelfmoord te plegen. Hij overleeft zijn val echter, en daardoor zijn wel de effecten van zijn behandeling verdwenen. Hij heeft nu echter zelf genoeg van het geweld.