Ons irritante ego

Ons ego

Als je stelt dat alles wat we van onze omgeving leren en wat we zelf bedenken en ontwikkelen deel uitmaakt van ons ego , dan is het ego ons grootste probleem als het gaat om veranderen. Want ons ego is een onderdeel van ons brein en ons brein als biologische machine is nogal vreemd in zijn gedrag. Zaken die emotioneel belangrijk zijn, krijgen een stevige verankering in ons brein. Terwijl zaken die emotioneel geen lading hebben of ongebruikt zijn heel snel verdwijnen. Erg irritant als je wilt veranderen. Want sommige zaken veranderen zonder dat je er over hoeft na te denken terwijl andere wel in graniet gebijteld lijken.

⌖ Index

Ego

Hoewel we ons ego vaak zien als iets wat los van ons lijkt te staan, alsof we er geen invloed over hebben, is ons ego natuurlijk gewoon een onderdeel van onszelf. Het is zelfs een onderdeel van ons brein en niet iets wat losstaat van onszelf of een eigen plekje heeft ergens in ons brein. Dat wat wij vaak ego noemen is waarschijnlijk precies dat wat tegenwoordig het default network mode heet. Dit netwerk binnen het brein houdt zich bezig met het in de gaten houden van de omgeving en het

lichaam en een zekere mate van herkenning van het zelf. Anders gezegd dit netwerk van brein onderdelen zorgt ervoor dat je het idee hebt dat je bent wie je bent. Wat wij ook wel het ego noemen.

⌖ Index

Brein

Maar als ons ego een onderdeel van ons brein is, en dan nog wel het onderdeel dat alleen actief is als wij ons niet concentreren op een bepaalde activiteit, dan heeft ons ego een probleem. Of moet ik zeggen dan heeft het default network of default network mode een probleem. Laat ik hier verder maar ego schrijven. Dus ons ego heeft een probleem. Het probleem van ons ego is, dat het net zo werkt als ons brein. Waar ons brein eigenlijk niet meer is dan een combinatie machine van informatie en kennis om te komen tot gedrag. Daar is ons ego dus ook niet meer dan de uitkomst van die combinatie machine.

⌖ Index

Evolutie

Overigens is er evolutionair niets op die combineer technologie van ons brein tegen. Het is zelfs een goede manier om te overleven. Omdat je informatie uit je omgeving registreert en verwerkt in combinatie met je kennis van je omgeving. Het resultaat is gedrag dat je een grotere kans geeft om te overleven ook in situaties die je nog niet kent. Je brein is namelijk instaat om de overeenkomsten te herkennen tussen nieuwe situaties en situaties die je ooit al eens hebt

meegemaakt. Vandaar ook onze voortdurende behoefte om de rode draad te vinden in allerlei situaties. Dat geeft ons brein de mogelijkheid om gedrag te selecteren dat succcesvol zal zijn. Vandaar ook onze behoefte om consequent en consistent te zijn. Ons brein heeft graag een basaal uitgangspunt, van waaruit het kan komen tot gewenst gedrag, waarvan in het verleden gebleken is dat het succesvol was. Vandaar ook onze behoefte om de wereld bij het oude te houden, dan weten we tenminste welk gedrag effectief is.

⌖ Index

De consequenties

Consequent zijn heeft dus evolutionaire voordelen, ten opzichte van iedere dag iets nieuws proberen. Maar dat heeft zich dus ook geuit in ons ego, dat ons probeert te dwingen consequent te zijn. Maar ons ego dwingt ons dus ook om conservatief te zijn en te vechten met verandering, zeker naarmate we ouder worden. Want dat is ook een gevolg van de evolutionaire manier waarop ons brein zich heeft ontwikkeld. Ons brein slijpt alles wat het vaker doet steeds dieper in in onze neuronen. Er worden steeds meer neuronen gekoppeld aan dat gedrag. Wat het vervolgens steeds moeilijker maakt om eenmaal geleerd gedrag af te leren of te vervangen voor ander gedrag.

⌖ Index

Veranderen

Ons ego is dus niet zo’n handig instrument in een wereld die voortdurend veranderd. Als instrument om om te gaan met een wereld kan ons ego zelfs behoorlijk irritant zijn doordat het deel uitmaakt van ons brein dat niet van veranderen houdt. Waar ons brein wel van houdt is duidelijkheid. Het houdt van eenvoudige herkenbare structuren, vandaar dat we wel een lekke band herkennen als een band meteen leegloopt, maar niet als die band over meerdere dagen leegloopt. Vandaar dat we wel de poep op de stoep herkennen, maar niet het longemfyseem als een gevolg van de fijnstofvervuiling in onze binnensteden. Dus heeft ons brein en dus ook ons ego problemen met veranderen als dat goed voor ons is.

In die zin is ons ego dan ook een hoogst irritant onderdeel van onszelf. Het houdt namelijk vast aan allerlei gedrag dat ons door anderen is geleerd. Het probeert ons voortdurend achterhaald en overbodig gedrag te laten uitvoeren, omdat dat is wat het geleerd heeft als belangrijk. Het probeert voortdurend nieuw gedrag te onderdrukken, dat mogelijk succesvoller is, om in plaats daarvan oud gedrag dat vertrouwder aanvoelt te gebruiken. Tja, in een wereld die nauwelijks veranderde is dat natuurlijk niet erg. Maar tegenwoordig verandert de wereld bijna nog sneller dan met iedere nieuwe generatie wereldburgers die geboren wordt. Het lijkt wel alsof de wereld ons iets wil zeggen in de trend van: