Oppervlakkige artikelen

Inleiding

Op zich is het natuurlijk een kunst een artikel schrijven waarin je als lezer op het eerste oog geen of weinig informatie aantreft. Zelf zal ik me daar ook wel eens aan bezondigen. Vaak is dat echter geen opzet, maar een gevolg van de ingewikkeldheid van het onderwerp. Zeker als je niet meer dan vijf tot zevenhonderd woorden wilt gebruiken loop je het gevaar oppervlakkig te worden. Het wordt natuurlijk nog belachelijker als het artikel oppervlakkig is, omdat de schrijver niet meer wil vertellen.

⏥ Index

Oppervlakkigheid

Nu zijn er drie soorten oppervlakkigheid als het gaat om artikelen. De eerste is de opzettelijke oppervlakkigheid. De schrijver wil interesse opwekken, alleen maar nieuwsgierig maken. Dit soort artikelen zie je vaak van de hand van auteurs komen die nog iets willen verkopen. Hun hoop is dat hun artikel je interesse opwekt en nieuwsgierig maakt, waarna je bij hun langskomt voor meer informatie. In dat informatieve gesprek hopen ze je te kunnen overhalen om bij hun te kopen. Op zich is daar niets op tegen, maar hoe weet je op basis van een oppervlakkig artikel zeker dat de ander ook werkelijk de gewenste informatie bezit. Wie zegt niet dat hij of zij straks alleen maar gaat proberen om je zijn product te verkopen? Wie zegt dat je daarmee geholpen bent

Niet meer informatie

Dat je het idee kunt krijgen dat iemand die oppervlakkige artikelen schrijft geen extra informatie bezit komt eigenlijk voort uit onze persoonlijke ervaringen. Het overkomt ons vaak genoeg dat we iemand iets interessants horen vertellen of een
Onder de oppervlakte
interessant artikel lezen en als we dan doorvragen moeten vaststellen dat de ander niet meer informatie heeft.

Het tweede soort oppervlakkige artikel is dan ook het artikel dat alle informatie geeft die de schrijver heeft. Vaak gaat het dan om persoonlijke ervaringen van auteurs of onderwerpen die ze wel interessant vinden, maar niet zo interessant om er meer over uit te zoeken. Dat wil niet zeggen dat dit soort oppervlakkige artikelen niet interessant zijn, ze kunnen bijvoorbeeld het beginpunt zijn van een zoektocht naar meer informatie. Ze roepen namelijk vaak nog extra vragen op, die je eerst niet had. Ze kunnen echter ook net het antwoord geven dat je zoekt, waardoor je behoefte op dat moment bevredigd is. Zo zijn lemma’s in woordenboeken eigenlijk heel oppervlakkig, maar vaak wel net informatief genoeg om je behoefte te bevredigen die je op dat moment hebt.

Beperkte ruimte

De derde soort oppervlakkigheid in artikelen ontstaat als er maar een beperkte hoeveelheid tekstruimte is en de auteur daar eigenlijk niet voldoende aan heeft. Zo stellen veel artikel sites op internet dat een artikel tenminste 500 woorden moet zijn en maximaal 700. Lezers op internet zouden het geduld niet meer hebben om langere artikelen te lezen. Dus lange artikelen moeten vermeden worden. Voor bepaalde onderwerpen is zo’n beperkte hoeveelheid tekst niet erg. Zeker als het redelijk tot goed bekende onderwerpen zijn. Voor andere onderwerpen is het een ramp, omdat het je dwingt tot oppervlakkigheid terwijl juist de diepgang belangrijk is. De diepgang brengt namelijk de nuance aan die voor dat onderwerp nodig is. Zo is een uitspraak dat radicale moslims aangepakt moeten worden oppervlakkig, zeker in een situatie waarin het woord moslim in bijna alle gevallen met radicalisme wordt geassocieerd.

⏥ Index

Omgaan met oppervlakkigheid

Nu kun je eisen dat de auteurs minder oppervlakkig gaan schrijven. Maar dat is het omdraaien van het probleem. Zeker in het geval van de auteur die iets wil verkopen of de auteur die niet meer weet dan wat hij schrijft. Eisen heeft dan weinig zin, want zoals ze wel zeggen:

Uit een steen kun je geen sap persen.

en

Een uitgeperste sinaasappel geeft geen sap meer hoe hard je ook perst.
⏥ Index

Je gevoel

Wat je wel kunt doen met oppervlakkigheid is er zelf diepgang aan geven. Dat doe je ten eerste door er bij stil te staan wat het artikel met je doet. Vaak leidt oppervlakkigheid tot irritatie, maar waar ben je dan geïrriteerd over. Is dat de oppervlakkigheid van het artikel. Waarschijnlijk niet, want dat is zo iets als geïrriteerd zijn over het feit dat ze nog niet de vliegende auto of het materie teleportatie systeem hebben uitgevonden. De irritatie zit waarschijnlijk in het feit dat je teleurgesteld bent over het artikel, omdat het niet aan je verwachtingen heeft voldaan. Hier krijg je de eerste diepgang. Het artikel maakt
zichtbaar dat je verwachtingen had, die kun je nu onderzoeken:
  • Wat zijn of waren je verwachtingen?
  • Kun je ze in de vorm van vragen formuleren.
  • Kun je wat met die vragen.
⏥ Index

Opgeroepen vragen

Een volgende stap in het geven van diepgang aan oppervlakkigheid is onderzoeken welke vragen het artikel bij je oproept. Dat is iets anders dan kijken naar je verwachtingen. Dan had je al vragen, maar had je ze nog niet verwoord. Bij het kijken welke vragen het artikel bij je oproept kijk je niet naar je verwachtingen, maar naar de lancunes in je eigen kennis of de lancunes in het artikel. Je kijkt dus niet naar jezelf maar naar het artikel. Welke vragen kun je er over stellen. Bij dit artikel van mij zouden dat vragen kunnen zijn als:

  • Wat is oppervlakkigheid?
  • Hoe ga je om met oppervlakkigheid?
  • Wat is het voordeel van oppervlakkigheid?
  • Waardoor ontstaat oppervlakkigheid?
  • Wat kun je zelf doen om oppervlakkigheid te veranderen in diepgang?
  • Is oppervlakkigheid erg.
  • Wat is er erg aan oppervlakkigheid?
⏥ Index

Zelf vragen stellen

Tot slot kun je nog zelf vragenstellen over een oppervlakkig artikel om er diepgang aan te geven. Dit is meer een meta-activiteit dan een inhoudelijke, maar kan zeer leerzaam zijn. Zo kun je bijvoorbeeld over dit artikel vragenstellen als:

  • Wat wil de schrijver mij vertellen?
  • Wat zegt dit artikel over mijzelf?
  • Wat zegt dit artikel over de schrijver?
  • Wat bereikt de schrijver met dit artikel?
  • Wat wil ik met dit artikel?
⏥ Index

Conclusie

Vissen Onderwater
Het is dus altijd maar even afwachten of een artikel echt oppervlakkig is. Daarbij zal de ene lezer, die veel kennis heeft over een onderwerp een artikel met basale informatie oppervlakkig vinden. Terwijl iemand die het onderwerp helemaal niet kent de gegeven informatie als zeer belangrijk nuttig ervaren, hoe oppervlakkig het ook mag.

Verder kun je zelf veel doen aan hoe oppervlakkig je een artikel ervaart, als je er tenminste de tijd voor wilt nemen. Wat dat betreft geldt het spreekwoord bijna altijd:

Stille waters diepe gronden.

Ook als het gaat om oppervlakkige artikelen.

⏥ Index

Index van koppen

Inleiding
Oppervlakkigheid
Niet meer informatie
Beperkte ruimte
Omgaan met oppervlakkigheid
Je gevoel
Opgeroepen vragen
Zelf vragen stellen
Conclusie