Stavoren, Frieslands oudste stad

Inleiding

Stavoren, de oudste stad van Friesland, Hanzestad en één van de Friese Elfsteden ligt aan het IJsselmeer en heeft een directe verbinding met de Friese Meren. Stavoren ligt in het uiterste zuidwesten van de provincie Friesland en is aan drie kanten ingesloten door het IJsselmeer. De stad heeft ongeveer duizend inwoners. Stavoren heeft stadsrechten sinds 1060.

Geschiedenis van Stavoren

Stavoren is rond 900 ontstaan langs een waterloop. Door de gunstige ligging aan de Zuiderzee werd het een belangrijke handelsstad. In 1385 werd Stavoren lid van de Hanze. Schippers en kooplieden onderhielden belangrijke contacten met de landen rond de Oostzee. Bij de Oostzeehandel speelde de Amsterdamse haven een belangrijke rol. Holland was door zijn snel groeiende bevolking voor de voedselvoorziening aangewezen op graanimport uit de Oostzeelanden. De schippers uit Friesland waren voor Holland om die reden van levensbelang. Aan het einde van de Middeleeuwen raakte Stavoren in verval. De haven verzandde en bij de graanhandel speelde Stavoren geen rol van betekenis meer.

Wonen in Stavoren

De woningen in Stavoren zijn niet zo monumentaal als in een groot aantal andere Friese steden. Er staan geen woonhuizen uit Stavoren op de lijst van rijksmonumenten. Dankzij de watersport zijn er relatief veel voorzieningen in Stavoren te vinden.

Opleiding in Stavoren

Er zijn twee basisscholen en een peuterzaal in Stavoren.

Werken in Stavoren

Er zijn 168 kleine en middelgrote bedrijven in Stavoren. Dit zijn:

  • 16 Bouwnijverheid bedrijven.
  • 23 Bedrijven in consumenten artikelen, handelsbedrijven.
  • 12 Financiele instellingen.
  • 20 Horecabedrijven.
  • 5 Instellingen op het gebied van gezondheid- en welzijnszorg.
  • 14 Industriele bedrijven, vooral op het gebied van de scheepsbouw.
  • 3 Bedrijven op gebied van land- en tuinbouw.
  • 30 Bedrijven op het gebied van cultuur, recreatie en overige dienstverlening.
  • 1 Stichting onderwijs Mereveld.
  • 17 Bedrijven op het gebied van vervoer, opslag en communicatie.
  • 2 Visserij bedrijven.
  • 25 Bedrijven op het gebied van zakelijke dienstverlening.

Toerisme in Stavoren

  • Stavoren beschikt over meerdere havens. Het is het eindpunt van de Friese Meren. Voor veel watersporters is Stavoren de plaats om vanuit de Friese Meren het IJsselmeer op te varen. Op toeristische zomerdagen komt het roemvolle havenstadje weer tot leven.
  • Stavoren ligt aan de Hanzefietsroute. De route begint bij Zaltbommel en komt onder andere langs Lübeck, Nijmegen, Arnhem en de Friese steden Stavoren, Hindeloopen en Bolsward. De route komt ook langs Frankfurt an der Oder en Berlijn en voert uiteindelijk via Sittard weer terug naar Zaltbommel. Deze route is ruim 3000 km lang.
  • Er gaan ook twee wandelpaden door Stavoren.
    • Het Friese Kustpad; een wandelroute tussen Stavoren en Lauwersoog. Deze is 152 kilometer lang en komt onder andere langs Hindeloopen, Workum, Makkum en Harlingen.
    • Het Zuiderzeepad; een wandelroute rond het IJsselmeer van Enkhuizen naar Stavoren. Deze is 400 kilometer lang.
  • Er zijn bezienswaardigheden zoals;
    • Beeldje van Het Vrouwtje van Stavoren.
    • Het voormalige Stadhuis van Stavoren, gebouwd in 1880. Er is nu een hotel in het gebouw gevestigd.
    • De Vuurtoren van Stavoren. Het is een gietijzeren vuurtoren aan het IJsselmeer bij de haven van Stavoren. De toren is 15,7 meter hoog. Op de twee havenpieren staan twee havenlichten die bij de toren horen; een groene en een rode. Deze bouwwerken zijn gebouwd in 1885. Sinds 1999 vallen ze onder onder de monumentenzorg.
    • Het Het J.L. Hooglandgemaal ten zuiden van de Johan Frisosluis. Het gemaal loost het water vanuit de Friese boezem op het IJsselmeer. De afvoercapaciteit is 6.000 m3 per minuut. Het is gelegen ten zuiden van de Johan Frisosluis. Op 10 mei 1967 is het officieel geopend.

Tot slot

Het verhaal over het vrouwtje van Stavoren is een sage uit de zestiende eeuw. Ze was heel erg rijk maar niet tevreden. Ze stuurde een schipper eropuit om het kostbaarste bezit voor haar te halen. Na lang zoeken thuis kwam de schipper met een lading graan uit Danzig. Hem leek dit waardevoller dan goud. Het vrouwtje was niet tevreden. Woedend zei ze: "Aan welke zijde heb je het graan ontvangen?" "Aan stuurboordzijde.", "Gooi het dan aan bakboordzijde in zee!" Een voorbijganger die dat hoorde waarschuwde haar dat niet te doen. Als ze ooit arm zou worden, dan zou ze er spijt van krijgen. Het vrouwtje haalde een gouden ring van haar vinger en gooide deze met een grote boog in zee. Ze zei, "Net zo min dat ik deze gouden ring ooit terug zal zien, zal ik in de bedelstand vervallen." Op een dag ving een van haar dienaren een vis. In de maag van die vis zat haar gouden ring. Vanaf dat moment keerde haar lot. Zij stierf in grote armoede.