Syndroom van Asperger: kenmerken
Inleiding
In dit artikel kun je als ouder lezen waar je het Syndroom van Asperger aan kunt herkennen en wat het betekent wanneer jouw kind Asperger heeft. Het Syndroom van Asperger is een vorm van autisme, evenals stoornissen als klassiek autisme en PDD NOS. Om een eerste indruk te krijgen van het syndroom van Asperger, gaan we hieronder in op de belangrijkste kenmerken ervan.
Kenmerken van het syndroom van Asperger
Het Syndroom van Asperger is een ontwikkelingsstoornis. Deze ontwikkelingsstoornis kenmerkt zich met name door problemen om goed met andere mensen om te gaan (sociale omgang) en door problemen met de beeldvorming. Kort gezegd houdt dit in:
- weinig fantasie
- vasthouden aan routines
- weerstand tegen verandering
De manier waarop deze kenmerken naar voren komen, verschilt per persoon. Bovendien spelen hierbij nog tal van andere persoonlijke eigenschappen een rol: de intelligentie, de opgedane levenservaring, persoonlijke voorkeuren en niet te vergeten de persoonlijkheid. Dat maakt het meteen ook lastig om een goede diagnose te stellen.
Verschillende criteria
Wat daarnaast ook niet meewerkt, is dat er diverse zogeheten classificatiesystemen zijn met hun eigen criteria. Een algemeen geaccepteerde, vastomlijnde set criteria voor het vaststellen van het Syndroom van Asperger ontbreekt met andere woorden nog. Bovendien zijn de beschreven criteria ook niet heel scherp gedefinieerd. Het kan dus best voorkomen dat de ene beoordelaar tot een andere conclusie komt (bijvoorbeeld autisme) dan de andere beoordelaar (bijvoorbeeld syndroom van Asperger).
Ontwikkelingsstoornis
Het syndroom van Asperger is een ontwikkelingsstoornis waarbij prikkels (beelden, geluiden, aanrakingen) die het lichaam via de ogen, oren en huid binnenkomen op een andere dan normale manier worden verwerkt. Het probleem voor mensen met Asperger blijkt vaak te zijn dat ze moeite hebben om de diverse prikkels te verwerken in een samenhangend, betekenisvol geheel.
Wat eenvoudiger en korter verwoord hebben zij last van:
- het inschatten van sociale situaties
- het aflezen van emoties van andere mensen
- het reageren op die emoties
- je niet aankijken
- het scheiden van hoofdzaken en bijzaken
- letten meer op details
- eentonig stemgebruik
- goed dingen kunnen onthouden
- het letterlijk nemen van wat er gezegd wordt
- moeite hebben met het maken van een keuze
Zoals in bovenstaand schema vermeld zijn sociale situaties lastig voor mensen met het Aspergersyndroom. Het blijkt vooral lastig de emoties en intenties van diverse mensen in een sociale situatie tegelijkertijd te kunnen inschatten en dan moet dat ook nog eens gebeuren in een hoog tempo. Vervolgens moet je dan daarop reageren met een passende reactie en dat valt niet mee. Ook kunnen ze vaak moeilijk hoofd- en bijzaken van elkaar onderscheiden; ze zien bij wijze van spreken door de bomen het bos niet. Taal nemen mensen met Asperger vaak letterlijk. Abstracte en figuurlijke taal is moeilijk te begrijpen. Vaak vinden ze het moeilijk om een keuze te maken, omdat ze zich de (consequenties van de) diverse alternatieven niet kunnen voorstellen en vergelijken.
Intelligentie
Mensen met het syndroom van Asperger zijn bovengemiddeld intelligent tot hoogbegaafd. Dit brengt het risico met zich mee dat 'gewone' mensen te hoge verwachtingen van mensen met Asperger hebben. Omdat ze de beperkingen van mensen met Asperger niet direct herkennen, kunnen ze er ook geen rekening mee houden. Daarbij komt dat mensen met Asperger hun beperkingen door hun intelligentie tot op zekere hoogte weten te camoufleren.
Asperger is geen 'autisme light'
Uit onderzoek blijkt dat volwassen mensen met Asperger een grotere kans op depressies en angsten hebben dan de gemiddelde mens. Ze kunnen zich veelal niet of met veel moeite (en voldoende ondersteuning) staande houden in de maatschappij. Dit komt omdat mensen met het syndroom van Asperger (in tegenstelling tot autisme) wel degelijk contact willen maken met andere mensen. Als dit dan niet lukt en zij snappen niet waarom, dan bestaat het gevaar dat zij in een isolement raken. Het syndroom van Asperger is dus zeker geen 'autisme light'.
Diagnose Syndroom van Asperger
Wil je meer lezen over het syndroom van Asperger en dan met name wat betreft het stellen van de diagnose, lees dan verder in het artikel Syndroom van Asperger: diagnose
Tips
De site balansdigitaal.nl geeft een mooi overzicht van zaken waarmee je te maken krijgt (bijvoorbeeld tegemoetkomingen, de rol van scholen bij het begeleiden van kinderen met Asperger e.d.).
Een toegankelijk en makkelijk geschreven boek over het syndroom van Asperger is het boek van Peter Vermeulen en Steven Degrieck, met de titel "Mijn kind heeft autisme, Gids voor ouders, leerkrachten en hulpverleners". Het geeft een duidelijk handleiding om effectief te kunnen communiceren met een kind met autisme en bevat tal van nuttige adressen en links naar websites.