Thermen, geliefde Romeinse badhuizen

Het badhuis vroeger en nu

35878.jpegIn de oudheid kwamen mensen samen in een openbaar gebouw om samen te baden. Ze deden dit ook voor sociaal contact, te spelen of zelfs om te sporten. Het waren de heersers van die tijd, die de badhuizen lieten bouwen om populariteit te winnen bij de mensen. In Nederland zijn de badhuizen gekend rond de negentiende eeuw. Er werd meer aandacht besteed aan de gezondheid maar ook aan hygiëne, dit kwam doordat de toenmalige arbeiderswoningen heel slechte sanitaire toestanden hadden. Vandaag de dag zijn bijna alle openbare badhuizen verdwenen of kregen een andere functie. Nu zijn er sauna’s en beauty centra’s.

Badhuizen hebben ook een geschiedenis

Vanaf de derde eeuw voor Christus verschenen er in de grotere particuliere woningen kleine badkamers. In een later stadium warden dan heel éénvoudige publieke badkamers gebouwd, door de tijd heen werden die éénvoudige badplaatsen echte pareltjes wat luxe betreft. Rome was koploper als het om thermencomplexen ging, er waren zelfs van die thermencomplexen van enkele hectare groot. De allergrootsten waren de Thermen van Caracalla en de Thermen van Diocletianus. Over het algemeen waren de mannen van de vrouwen gescheiden door aparte ruimten of andere openingsuren.Maar in de eerste helft van de tweede eeuw vond Keizer Hadrianus dat mannen en vrouwen in dezelfde ruimten konden en maakte via een wet het mogelijk om gemengd te gaan.

Thermen hadden bibliotheken en andere ruimten

Men had verschillende ruimten in de Thermen, er was een kleedruimte, ‘apodyterium’ een koudwaterruimte ‘frigidarium’ een lauwwater ruimte ‘caldarium‘ en een heetwater ruimte ‘caldarium’. Er was een bepaalde volgorde voor het gebruik van de ruimten die men dan afwisselde met het gebruik van de zweetruimte ‘sudatorium’. Heel wat Thermen waren voorzien van grote tuinen, deze tuinen ‘palaestra’ werden gebruikt voor sport en spel en men had er ook een openlucht bad ‘natatio’. De tuin zelf was omgeven door zuilengalerij. Soms had men zelfs een bibliotheek en een studieruimte in de Thermen.

Caldarium

Een caldarium was van de grotere ruimte de warmste. De vloer, wanden en banken van een caldarium waren van steen. De temperatuur werd op 50 graden gehouden bij een luchtvochtigheid van 80-90%. In de ruimte bevond zich ook een warmwaterbassin. De vloer werd meestal verwarmd door een hypocaustum dat als volgt werkte: Door de vloer op stenen peilers te bouwen ontstond er een ruimte onder. Vanuit een ander vertrek, waar vuur werd gestookt, werd door middel van een buizenstelsel de warme lucht naar de ruimte onder de vloer geleid. De wanden werden op eenzelfde manier verwarmd via holle ruimten achter de wanden.

Sudatorium

Het sudatorium was een kleine ronde zweetruimte, gebouwd van bakstenen. De temperatuur was hoger dan in een caldarium omdat het een eigen stookplaats had van waaruit door een geperforeerde vloer warme lucht naar binnen stroomde. Omdat de vloer erg warm werd liepen de baders op houten slippers. Door middel van een klep in het open dak kon de temperatuur geregeld worden. Na een bezoek aan het sudatorium werd een frigidarium bezocht om af te koelen.

Frigidarium

Een frigidarium was, in tegenstelling tot het caldarium en sudatorium, een koude ruimte. Er bevond zich meestal een groot koud bad in. Het frigidarium werd genomen na het warme caldarium of sudatorium. De huidporiën die geopend werden door het warme bad sloten zich weer in een frigidarium. Door wisselbaden te nemen werd de doorbloeding van de huid gestimuleerd.

Hetzelfde idee als bij de tegenwoordige sauna’s.

Tepidarium

Een tepidarium was een grote centrale ruimte die evenals het caldarium werd verwarmd via het hypocaustum systeem. De temperatuur werd op ruim 30 graden gehouden. Vanuit het tepidarium konden de andere ruimten worden bereikt. Als belangrijkste ruimte van de thermen was het tepidarium versierd met mozaïeken. Aan de randen waren kariatiden aangebracht. Een kariatide is een vrouwenbeelden dat dient als pilaar. Ook werd in het tedidarium veel marmer toegepast.

Tot slot: Het caldarium 'heet waterruimte'

Een caldarium in de oude Romeinse tijd verwees naar de heetste kamer in de Thermen. Nog steeds, wanneer je Thermen bezoekt, kan je van kamer naar kamer bewegen, waarbij de temperatuur geleidelijk toeneemt. Dit helpt om het bloed- en ademhalingsstelsels te stimuleren. De kamer voor het caldarium staat bekend als het tepidarium. Een caldarium bevat meestal een warm duikbad. Temperaturen variëren in het algemeen tussen tweeënveertig tot vijfenveertig graden celsius. De kamer zelf wordt warm en stomend. De lucht wordt vaak gekleurd met aromatische geuren om de zintuigen te stimuleren. Muziek en lichteffecten kunnen ook worden gebruikt. Een koude waterslang kan worden gebruikt om af te koelen en te verfrissen. De muren zijn vaak betegeld en de inrichting van het stoombad is zodanig ontworpen om je op je gemak te voelen.

Wat zijn de voordelen?

De stoom helpt om de poriën in je huid te openen en toxinen naar het oppervlak te brengen waar ze weg kunnen worden gewassen. Dit helpt je ​​huid zachter en frisse te maken. De hitte stimuleert de bloedsomloop, wat op zijn beurt je natuurlijke immuunsysteem verhoogt. Het verhoogt ook je stofwisselingssnelheid. De warme vochtige lucht is ook goed voor kleine ademhalingsproblemen zoals milde astma. (Ernstige astmatici dienen toch heel voorzichtig te zijn.) Dit is een zeer goede manier om stress te ontlasten en om je huid te zuiveren. De kamer is vaak ontworpen om te ontspannen en kalmeren. Dit helpt je om je geest te bevrijden door meditatie en een verhoogde creativiteit. 

Link