Waarom steken we vuurwerk af met Oud en Nieuw

Inleiding

Het jaar nadert langzaam zijn einde en het vuurwerk duikt weer op. Voor de één een tijd van plezier met het afsteken van het vuurwerk, voor de ander een hel. Veel mensen vinden het afsteken van vuurwerk onzin en geldverspilling. Bovendien worden de knallers ieder jaar steeds vroeger al afgestoken, in ieder geval, zo lijkt het. Maar het afsteken van vuurwerk is niet altijd louter voor plezier geweest. Vroeger had het afsteken van vuurwerk een belangrijke achterliggende gedachte. Maar welke was dat eigenlijk? Waarom staken de mensen vroeger vuurwerk af met Oud en Nieuw? En hoe zit dat tegenwoordig? 

Geschiedenis van het vuurwerk

Het is moeilijk te zeggen wie het vuurwerk voor het allereerst ontdekt heeft. Volgens sommigen waren het namelijk de Chinezen, maar anderen beweren weer dat het toch echt de Bengalen – een volk in Zuidoost-Azië – waren die het vuurwerk voor het eerst gebruikten. Duidelijk mag zijn dat vuurwerk ergens in Azië is ontstaan.

Een van de verhalen gaat erover dat een Chinese kok een nieuw gerecht aan het bedenken was en een aantal ingrediënten bij elkaar gooide, te weten houtskool, zwavel en salpeter. Deze ingrediënten werden in die tijd erg vaak gebruikt in de Chinese keuken, dus echt vreemd was het niet. De combinatie van deze ingrediënten met de hoge temperatuur en een hoge druk zorgden ervoor dat het eerste vuurwerk was ontstaan. Of het ook echt deze kok was die het vuurwerk heeft uitgevonden, weten we niet zeker. Wel mogen we concluderen dat de Chinezen op het gebied van vuurwerk grote aandelen hebben gehad.

Vroeger 

Hoewel de Chinezen het vuurwerk ook al vroeger gebruikten om hun feesten op te leuken en een extra dimensie te geven, heeft het afsteken van vuurwerk voornamelijk een religieuze reden. Vroeger waren de mensen, waaronder ook de Chinezen, erg bang voor kwade geesten. De kans dat deze geesten met Oud en Nieuw op zouden duiken, was volgens de gelovige mensen erg groot. Door met de jaarwisseling vuurwerk af te steken hoopten de mensen de kwade geesten te laten schrikken en zo weg te jagen. Zo konden de mensen in het nieuwe jaar weer met een gerust hart slapen.

Tegenwoordig

Tegenwoordig geloven de meeste mensen niet meer in kwade geesten. Maar waarom steken we dan heden ten dage nog wel vuurwerk af? Dat heeft vooral te maken met een traditie. Het is al jaren de gewoonte om met de jaarwisseling vuurwerk af te steken. Net zoals het met Sinterklaas de gewoonte is om cadeautjes aan elkaar te geven. De meeste mensen vragen zich wel af waarom er zo veel vuurwerk afgestoken moet worden met Oud en Nieuw. Dat heeft er voornamelijk mee te maken dat mensen elkaar graag de troef afsteken: de meeste mensen hechten er waarde aan dat ze meer vuurwerk kunnen afsteken dan de buren en zien het dan ook als een competitie. Bovendien geeft het afsteken van vuurwerk de meeste mensen een kick. 

Conclusie

Vuurwerk is waarschijnlijk ergens in Azië ontstaan. Misschien door de Chinezen, misschien door de Bengalen, dat weet men niet zeker. Er doet een verhaal de ronde dat een Chinese kok de uitvinder van het vuurwerk is. Vroeger werd vuurwerk afgestoken wegens religieuze redenen: door de harde knallen zouden de kwade geesten die in de lucht rondzwierven verdreven worden. Tegenwoordig wordt vuurwerk vooral afgestoken als resultaat van een traditie, om andere mensen af te troeven of gewoon simpelweg voor de kick.

Bron afbeelding: Wikimedia Commons, Nachoman-au