Wat is Portugal voor wijnliefhebbers

Wie Portugal zegt denkt meteen aan portwijn.

Portugal mag dan als wijnland minder bekend zijn dan Spanje of Frankrijk, toch is het een echt wijnland. Natuurlijk is er meer dan de alleen de portwijn. En alhoewel heel wat wijnen in het land zelf gedronken worden, is er toch ook een export van Portugese wijnen. Maar een reis door Portugal kan voor de echte wijnliefhebbers een ware ontdekkingsreis worden.

Wijn van port tot madera

Het ontstaan van port is een heel toevallige gebeurtenis. Port is ontstaan door het toevoegen van zuivere wijnalcohol, door een Britse wijnhandelaar in 1678 aan een vat rode wijn uit de Douro. Op die manier wilde hij voorkomen dat de wijn onderweg naar Engeland zou verzuren. Dit pakte heel goed uit en heel wat Engelsen vonden het bijzonder lekker.

Port ontstaat door het stopzetten van alcoholvergisting, dit gebeurt door toevoeging van zuivere brandewijn. Door de toevoeging blijven de onvergiste suikers in de wijn zitten, en smaakt de wijn vrij zoet en heeft de port een alcoholsterkte van ongeveer 20 graden. Deze witte of rode wijn werd vernoemd naar de stad waar de verscheping plaatsvond: Porto. Port is nog steeds een heel belangrijk exportprodukt dat onderworpen is aan strenge procedure regels. Het was zelfs de eerste wijn met een wereldwijde wettelijke reglementering!

Verschillende stijlen in port

De smaak wordt bepaald door verschillende factoren, alhoewel port bijna altijd een zoete wijn is. Er zijn drie grote stijlen die op hun beurt worden onderverdeeld in diverse types.

Ruby: De wijnmaker probeert hier een donkerrode kleur te behouden, samen met de kracht en de fruitaroma's van jonge wijn. 

In stijgende lijn qua kwaliteit:

  • Ruby
  • Reserve
  • late Bottled Vintage
  • Vintage

De laatste twee verouderen heel goed op fles, met Vintage op kop. Een vintage ontkurken na ongeveer twintig of dertig jaar is geen enkel probleem.

Tawny: wordt verkregen door meerdere wijnen te mengen. Al naargelang de leeftijd gaat de kleur van deze wijn van roodbruin naar lichtbruin. De categorie zijn: Tawny, Tawny Reserve, Tawny met een leeftijdsindicatie (10, 20, 30 en 40 jaar) en Colheita. Het zijn blends van verschillende jaren, behalve Colheita dat een port is van één oogstjaar, maar waarvan de rijping vergelijkbaar is met een Tawny van een aantal jaren. Zodra al deze wijnen gebotteld zijn, zijn ze ook meteen op dronk. De betere zijn de Tawny met een leeftijdsindicatie en Colheita.

 White: de stijl van witte port hangt af van de tijd en van de manier van rijping en is zoeter of minder zoet al naargelang de produktie. Naast de traditionele vrij zoete en houtgelagerde witte port zijn er ook drogere portstijlen met fruitigere aroma's en minder graden alcohol.

De wereldwijd bekende Mateus

Het eiland Madeira staat bekend om zijn madera. Aan het ontstaan van madera is net zoals bij port ook een verhaal verbonden. De Engelsen hadden sinds de zeventiende eeuw een bevoorradingsplek tussen hun moederland en het eiland Madeira. Toen een schip niet mocht binnenvaren in Hongkong en met zijn vracht moest terugkeren, beval de kapitein de wijn over boord te gooien. Maar een eigenwijs matroos proefde de wijn en vond deze overheerlijk. De hitte en het deinen van de zee had deze wijn veel krachtiger en smakelijker gemaakt. Aanvankelijk geloofde men dat twee maal passeren langs de evenaar aan de kwaliteit bijdroeg. Later werden dan speciale ovens ontwikkeld om dit gehele proces te simuleren.

Daarnaast kenden ze nog een truc, namelijk brandewijn toevoegen tijdens het gistingsproces. Madera werd heel poulair in Engeland. Nogal wat koks gebruiken madera in sauzen, alhoewel trendy is madera helaas nog niet. 

Madera in soorten

Sercial: staat voor de droogste madera die probleemloos tientallen jaren kan verouderen, en uitstekend geschikt als aperitief.

Verdelho: goudgeel van kleur, smaakt halfdroog en kan gedronken worden bij een hoofdmaaltijd.

Bual: donkerder van kleur, smaakt halfzoet en nootjesachtig. In de afdronk heeft hij evenwel een droge toets. Een uitstekende begeleider bij pittige kazen. Ook gekend onder de naam Boal.

Malmsey: de zoetste variant, die droger wordt naarmate hij veroudert. Donker van kleur en heel goed als afsluiter van een maaltijd. 

De vinho verde wijn

Een zeker niet te missen wijn is de vinho verde, een wijn uit het noorden. De term verde wat groen wil zeggen duidt op de vroege oogst. Hij bestaat zowel in wit, rood en als rosé. Deze wijn heeft heel wat minder graden alcohol, is licht parelend en smaakt heel fris.

Druivensoorten

Portugese wijnen worden niet gemaakt van klassieke druivensoorten zoals merlot, syrah en cabernet sauvignon. De minder bekende druivensoorten versterken wel het individuele karakter van deze wijnen.

Typische Portugese variatie zijn:

  • touriga nacional
  • malvasia fina
  • baga
  • alvarinho
  • periquita

 

Conclusie

Portugal is voor de echte wijnliefhebber zeker de moeite waard. Alhoewel Portugal niet zo bekend is als wijnland, heeft het toch verschillende wijnen van hoge kwaliteit. De port en de madeira zijn de gekendste wijnsoort, maar daarnaast zijn er nog tal van andere wijnen. Kortom, voor de echte wijnliefhebber een must en een ware ontdekkingsreis.

Tot slot: Een eenvoudig te bereiden gerecht is de “caldeirada de lulas

Link: Portugese stoofschotel met pijlinktvis