Wat is anomie ook wel normloosheid
inleiding
In deze samenleving is er redelijk sprake van een groeiend individualisme, dit uit zich in verschillende vormen en komt op vele plaatsen voor. Zeker tijdens en na een recessie zijn er vele werkelozen welke moeilijk aan een baan kunnen komen:hoe langer deze situatie duurt, des te meer kans deze groep heeft om sociaal geïsoleerd te worden.
Er kan dan sprake zijn van de in de sociologie redelijk bekende term anomie, ook wel normloosheid genoemd.
Hier onder een beschrijving van wat dit is, wat voor gevolgen dit kan hebben en eronder een bekend voorbeeld van een bekende socioloog.
Het begrip anomie
Anomie betekent normloosheid. Het begrip wordt in de sociologie gebruikt ter aanduiding van een gedrag dat is losgeraakt van gedrag-standaarden. Men omschrijft deze typering ook als een sociale situatie die niet (meer) door spelregels wordt beheerst.
Daarbij ziet men anomie als de tegenhanger van 'orde, structuur en regelmaat' in de sociale werkelijkheid.
Wanneer spreek je van anomie?
Wan anomie is sprake als mensen niet langer dezelfde collectieve waarden van de gemeenschap delen en zich niet meer laten leiden door maatschappelijke normen.
In het algemeen leeft er bij sociologen een grote bezorgdheid over het verdwijnen van stabiele sociale bindingen en het verlies van houvast gevende sociale normen tengevolge van snelle, té snelle sociale veranderingen.
Volgens de Franse socioloog Durkheim kan anomie uiteindelijk zelfs leiden tot zelfmoord, ook wel anomische zelfmoord genoemd.
Anomische kenmerken gelinkt met sociale ongelijkheid
Anomische kenmerken of subculturele gedragspatronen worden vaak verbonden met sociale ongelijkheid. Sociale ongelijkheid versterkt het gevoel achtergesteld te worden, relatieve deprivatie, en niet aan sociale verwachtingen kunnen voldoen, status-frustratie. De nadruk wordt hier wel gelegd op de negatieve sociale invloeden die mensen tot afwijkend gedrag kunnen brengen.
Een wat ander uitgangspunt is gebaseerd op de controle- of bindingstheorie: mensen worden door maatschappelijke bindingen tot conformiteit aan heersende sociale normen gebracht. Met name bij jongeren zouden zwakke bindingen met 'de samenleving' (geen thuis, geen diploma, geen werk, geen relatie, enz.) tot crimineel gedrag leiden.
Individualisme-> industrialisatie en verstedelijking
Door onbeheerste industrialisatie en verstedelijking, gepaard aan een hoge sociale mobiliteit, waren massa's mensen losgeslagen van vertrouwde sociale kaders, zonder dat daar nieuwe voor in de plaats waren gekomen. Zichtbare gevolgen hiervan zijn onder meer:
- Misdaad,
- zelfmoorden,
- alcoholisme (en het drinken van
http://absint.2link.be@@absint ), - drugsverslaving,
- instabiele huwelijken
- etc
Instabiele huwelijken kan leiden tot een stijging in het aantal
Voorbeeld :
De Amerikaanse socioloog Merton vroeg zich af hoe het komt dat in de ene samenleving meer afwijkend en crimineel gedrag voorkomt dan in de andere en hoe veranderingen op dit gebied binnen een samenleving te verklaren vallen. Hij meende een belangrijke verklaring gevonden te hebben in de verhouding tussen culturele doelen en beschikbare middelen.
Anomie beschreef hij als een botsing tussen de levensdoelen (waarden) die binnen een samenleving algemeen als zeer nastrevenswaardig worden voorgesteld en de middelen om deze doelen op legitieme en sociaal aanvaardbare wijze te bereiken. Vooral in zijn eigen Amerikaanse samenleving zag hij een brede kloof tussen het maatschappelijk succesideaal (de 'American dream') en de mogelijkheden voor mensen om dit succes ook te verwezenlijken.
Vertaald in concrete voorbeelden doelde hij op mensen die opgevoed zijn met de hoop en verwachting dat ze van alles en nog wat in het leven kunnen bereiken, maar die na verloop van tijd bemerken dat ze eerst een college hadden moeten doorlopen en andere ouders, meer verstand of een andere huidskleur hadden moeten hebben.
De manieren waarop mensen op dergelijke patsituaties reageren, konden volgens Merton variëren van hardnekkig blijven vasthouden aan de culturele doelen en de geïnstitutionaliseerde middelen (conformism) tot het verwerpen van zowel doelen als middelen (retreatism).
Als mogelijke andere reacties zag hij het verwerpen van de culturele doelen door mensen die zich bijna dwangmatig aan de voorgeschreven middelen houden (ritualism) en het willen vervangen van de bestaande doelen en middelen door geheel nieuwe (rebellion).
Tot crimineel gedrag komen in zijn visie vooral mensen die zich niet neerleggen bij de maatschappelijke blokkade van hun door het succesideaal ingegeven wensen en verlangens. Zij zoeken andere, onwettige en strafbare middelen om er toch aan te kunnen voldoen(innovation). Te denken valt aan frauderende boekhouders, sjoemelende makelaars, aan mannen die in het weekend steevast een inbraak plegen om het inkomen op een peil gelijk aan dat van de buren te houden of aan mensen die van criminaliteit hun beroep gemaakt hebben en er goed van leven.