Wat is waardevoller betekenis of waardering

Waardering versus betekenis

Langzamerhand leven we in een wereld waarin waardering belangrijker is dan betekenis. De meeste mensen lezen iets alleen nog als iemand anders het heeft gewaardeerd, of het nu leuk, zinvol, interessant of leerzaam is maakt niet uit. Terwijl het artikel van zichzelf betekenis heeft, hoe minimaal die soms ook kan zijn en de enige die er betekenis aan kan geven is de lezer.

Wat is belangrijker

Eigenlijk heeft alles in dit leven betekenis. Van onze slaap tot de wandeling van ons vervoermiddel naar de voordeur van ons huis. Toch vinden we het belangrijker om alles wat we doen te waarderen. Dus is onze slaap minder belangrijk dan het afkijken van die film waarvan iedereen zegt dat je hem gezien moet hebben. De wandeling naar de voordeur is ondergeschikt aan het feit dat we ons thuis kunnen ontspannen. De stress van het leven buiten de deur is onbelangrijk omdat we geld moeten verdienen zodat we waardering van anderen kunnen krijgen.

We zijn dus voortdurend bezig met het maken van waarderingen voor wat we doen met ons leven maar weinig bezig met wat het betekent wat we doen. Hoe vaak vragen we ons af wat iets voor ons betekent?

• Wat betekent het om te werken?

• Welke betekenis heeft het lezen van een boek over geschiedenis?

• Wat betekent het om naar school te gaan?

• Welke betekenis heeft het om te gaan stemmen voor de tweede kamer der staten generaal?

We zullen ons eerder afvragen welke waarde we hechten aan al deze handelingen.

• Waarom zou ik gaan werken?

• Wat levert dit boek over geschiedenis me op?

• Welke banen kan ik krijgen door naar school te gaan?

• Welke partij levert mij het meeste op?

Maar is waardering wel belangrijker dan betekenis? Houdt waardering namelijk niet automatisch in dat dat wat we waarderen betekenis heeft. Maar wat misschien wel belangrijker is om te beseffen is dat alles betekenis heeft, maar niet alles waardering hoeft te hebben. Wat eigenlijk betekent dat betekenis belangrijker is dan waardering. Want hoewel ik een bloem kan waarderen om zijn schoonheid is zijn betekenis veel belangrijker, namelijk het overleven van vele soorten flora en fauna. Daarbij kan betekenis zonder waardering, maar waardering niet zonder betekenis. Iets moet dus eerst betekenis hebben voordat we het kunnen waarderen.

Waardering

We leven dus in een wereld waarin waardering belangrijker is geworden dan betekenis, terwijl het eigenlijk gaat om de betekenis die iets heeft. Zo heeft een wandeling van huis naar werk betekenis omdat het mij op mijn werk brengt. Maar het heeft ook betekenis omdat het me de tijd geeft om de wereld thuis los te laten en me in te stellen op de situatie op mijn werk. Die wandeling naar het werk heeft ook betekenis voor mij omdat het me de kans geeft om meer van de wereld te zien, dan wanneer ik op de fiets ga of met de auto.

Toch waarderen wij een wandeling naar het werk als minderwaardig of ondergeschikt aan fietsen of een autorit. Alsof de snelheid van de verplaatsing bepaalt hoeveel iets waard is. Alsof de prijs van het apparaat waarmee we ons verplaatsen de waarde bepaalt van de verplaatsing. Terwijl in het geval van reizen naar je werk de betekenis veel belangrijker is. Zonder de verplaatsing naar mijn werk kan ik geen geld verdienen om te betalen voor alles wat ik nodig heb om te overleven.

Betekenis versus waardering

We zien de overdreven nadruk op waardering ten opzichte van betekenis ook in het feit dat we niet meer praten over wat iets voor ons betekent, maar welke waarde we er aan hechten. We zeggen dus niet:

Ik heb dit boek gelezen en heb daardoor meer inzicht in mezelf gekregen.

Maar praten over het boek dat we gelezen hebben in de zin van:

Je moet dit boek lezen want het is geweldig, het heeft mij geholpen om meer inzicht in mezelf te krijgen.

Wat we dus doen is betekenis gebruiken om waardering te onderbouwen. Maar daar blijkt alleen maar uit dat we denken dat het gaat om waardering. Want we vinden dat onze waardering eerst gegeven moet worden, waarna we de betekenis gebruiken om de waardering extra waarde te geven. Wat betekent dat iedere betekenis die in onze ogen onze waardering ondersteunt goed is. Dus ik had ook over het boek kunnen zeggen:

Dit boek is geweldig, want je kunt jezelf even helemaal vergeten.

Of:

Wat een geweldig boek, het is zo spannend dat je het in één keer uitleest.

Waarbij ik in de laatste zin waardering op waardering stapel zonder ook maar iets te zeggen over de betekenis die het voor mij heeft. Want wat betekent het voor mij dat ik het boek spannend vind en in één keer uitlees? Dat betekent waarschijnlijk dat ik niet van boeken hou die je meerdere keren moet lezen om ze te begrijpen.

Blijkbaar vinden we de betekenis van dingen en ervaringen niet meer belangrijk genoeg om erover te praten met anderen.

Goed of slecht

Waarderen heeft echter nog een nadeel, behalve het verbergen van betekenis, ten opzichte van betekenis zoeken. Waarderen hindert ons om de betekenis van iets te zien. Omdat we vinden dat hoe lang we ergens naar mogen kijken afhankelijk is van het feit of we iets goed of slecht beoordelen. Waarderen leidt dus tot indelen naar goed en slecht en het verliezen van het zicht op de betekenis die iets heeft voor ons. Hoewel er zijn soms uitzonderingen. Zo kunnen we iets slecht vinden en het toch betekenis geven. Zo vinden we vaak dat een tekening die ons kind gemaakt heeft slecht getekend is. Terwijl hij toch betekenis heeft omdat hij van ons kind is.

Betekenis geven hangt dus ook samen met de emoties of gevoelens die iets bij ons opwekt.

Betekenis

Alles in deze wereld heeft dus betekenis. Waarbij we emoties of gevoelens gebruiken om te bepalen welke waarde ze hebben. Als iets ons boos maakt dan is het slecht. Als iets ons blij maakt dan is het goed. Dat we vervolgens misschien meer leren van dat wat ons boos maakt, is niet belangrijk. Dat wat ons blij maakt ons niets leert, is ook niet belangrijk. Het gaat ons namelijk niet langer om de betekenis, maar om de waarde. Iets wat duidelijk te zien is in programma’s als The Voice of Holland, X-factor, Opsporing verzocht, Buitenhof, De nieuwe Rembrandt of Tussen Kunst & Kitsch. Iets wat ook duidelijk te merken is in het feit dat we vermaak niet meer beoordelen op basis van wat het voor ons betekent, maar aan de hand van hoeveel mensen er naar kijken.

We hebben betekenis dus ondergeschikt gemaakt aan waardering en waardering ondergeschikt gemaakt aan economische waarde. Want dat is natuurlijk wat het echt betekent het aantal mensen dat kijkt. Hoeveel mensen er kijken is één op één te koppelen aan hoeveel iets opbrengt. Terwijl het enige dat we echt aan iets hebben de betekenis is die we er aan kunnen geven. Waarde en waardering is dus waardeloos zonder dat iets betekenis voor ons heeft.

Tijd en betekenis

Het probleem met betekenis geven is echter dat we er tijd voor nodig hebben. Terwijl iets waarderen snelgedaan is. Daarvoor hoef je alleen maar naar je emoties te kijken. Betekenis geven betekent onderzoeken hoe het komt dat iets je een bepaald gevoel geeft. Het betekent ook onderzoeken wat je van iets leert en waarom je iets een bepaalde waarde wilt geven. Het betekent bepalen of de waarde die je wilt geven wel overeenkomt met de betekenis die je geeft. Het betekent ook twijfelen aan de betekenis die je geeft, omdat je onderzoek je een ander gevoel geeft.

Conclusie

Mensen vinden het makkelijker om iets te waarderen dan om er betekenis aan te geven. Om iets te waarderen hoeven we alleen maar ons gevoel te volgen en het bijbehorende waardeoordeel toe te passen. Om betekenis te geven moeten we de tijd nemen om te onderzoeken wat we ervaren.