Wat zijn de gevaren bij een bepaalde zonkracht

Inleiding

Na een lange en koude winter kijken we altijd allemaal met smart weer uit naar de warmere dagen van zomer en lente. Zodra de zon begint te schijnen, trekken we onze korte broeken en hemdjes aan. In de zomer gaan we allemaal massaal aan het strand liggen om van de zon te genieten. Hierbij vergeten we nog wel eens dat de zon ook gevaarlijk kan zijn. Bij een te hoge zonkracht zijn er namelijk verschillende risico’s waar je aan wordt blootgesteld. Maar welke risico’s zijn dit dan precies? En welke risico’s horen bij welke zonkracht?

Zonkracht

In het zonlicht dat onze aarde bereikt zit ultraviolette straling. Ultraviolette straling kan invloed hebben op de menselijke huid en daarom is de kracht van de UV-straling belangrijk voor ons. De hoeveelheid ultraviolette straling die op de aarde terechtkomt, wordt uitgedrukt in de UV-index ofwel zonkracht.

De mate waarin de ultraviolette straling op aarde komt, is van verschillende dingen afhankelijk. Zo zal de hoeveelheid straling, en dus ook de zonkracht, toenemen wanneer de zon hoger aan de hemel staat. Ook het moment op de dag en de seizoenen hebben te maken met de kracht van de UV-straling. Zo is de zon in de zomer over het algemeen veel krachtiger dan in de winter. In de zomer is de zonkracht gemiddeld genomen dus hoger dan in de winter. Verder kunnen ook luchtvochtigheid, de hoeveelheid ozon in de lucht en de hoeveelheid wolken van invloed zijn op de zonkracht. De temperatuur is, in tegenstelling tot wat velen misschien denken, niet van invloed op de zonkracht/UV-index. Wanneer er veel wolken en ozon zijn, zal de aarde beter voor UV-straling beschermd worden en dan zal de zonkracht dus lager zijn.

Gevaren en risico’s

In Nederland kunnen zonkrachten van 0 tot en met 10 voorkomen. In landen in de bergen en bij de evenaar kan de UV-kracht echter nog sterker worden dan het maximale van de waarde hier in Nederland. In dat soort landen kunnen zelfs zonkrachten van 15 of nog meer voorkomen. Hieronder staat een tabel met de zonkrachten die in Nederland voor kunnen komen met een aantal risico’s voor de huid.

Zonkracht

Roodkleuring huid na

Verbranding van de huid

1 – 2

50 tot 100 minuten

Onwaarschijnlijk

3 – 4

25 tot 35 minuten

Onwaarschijnlijk

5 – 6

15 tot 25 minuten

Makkelijk

7 – 8

10 tot 15 minuten

Snel

9 – 10+

Minder dan 10 minuten

Zeer snel

Zoals je in de tabel kunt zien, kan een sterke zonkracht erge gevolgen hebben voor je huid. Bij de hoogste zonkracht, kun je binnen tien minuten verbranden en je huid kan rood gaan kleuren. Verbranding kan erg slecht zijn voor je gezondheid. Zo wordt de kans op huidziektes als huidkanker vergroot. Het is dus erg belangrijk dat je altijd checkt wat de zonkracht in jouw regio is, voordat je begint met zonnebaden. Het is trouwens ten zeerste af te raden om langer te zonnebaden dan de tijd die in de tweede kolom van de tabel staan aangegeven. Ook dan zal het risico op huidziektes en –kwalen groter worden. De tijden in de tabel zijn overigens niet voor iedereen gelijk. Niet iedereen heeft namelijk een even kwetsbare huid. Over het algemeen hebben mensen met rood haar of andere lichte haarkleuren een kwetsbaardere huid. Zij moeten dus proberen om nog korter in de zon te blijven dan de tijden die zijn aangegeven. Aan de andere kant hebben mensen met een van nature donkerdere huid (bijvoorbeeld Surinamers) een minder kwetsbare huid. Zij zouden dus wat langer in de zon kunnen blijven.

Conclusie

Ultraviolette straling komt met een bepaalde kracht op de aarde terecht. De kracht van deze straling wordt aangegeven op de schaal van zonkracht. Deze loopt in Nederland van 1 tot en met 10. Bij een hoge zonkracht is de kans op huidverbranding en –verkleuring groter. Dit kan negatieve gevolgen hebben, zoals een vergrote kans op huidkanker. Het is dus belangrijk om, voordat je gaat zonnebaden, de zonkracht te checken en te bedenken of jij wellicht een kwetsbare huid hebt.

Bronnen afbeelding: Wikimedia Commons, edhiker