Werking en nut van mineralen
Inleiding
Mineralen zijn evenals vitaminen onmisbaar bij het in goede banen leiden van processen die plaatsvinden in ons lichaam. Zonder hulp van mineralen kunnen de vitaminen in ons lichaam niet functioneren. We hebben ze daarom dagelijks nodig en nemen ze tot ons via de voeding. In dit item staan we stil bij de werking en het nut van mineralen.
Soorten en toepassing
We kunnen mineralen onderverdelen in twee soorten namelijk de micromineralen (bijvoorbeeld chroom, koper, ijzer en selenium) en de macromineralen (bijvoorbeeld calcium, magnesium en natrium). De macro variant hebben we dagelijks in grote hoeveelheden nodig. Van micromineralen, ook wel sporenelementen genoemd, volstaat een kleinere dosis en met voldoende gevarieerde voeding zal hieraan niet zo snel een tekort optreden. Voor het optimaal functioneren van ons lichaam hebben we twintig mineralen nodig. In onderstaand overzicht staan ze allemaal op een rijtje. Nota Bene: Evenals bij vitaminen kan een teveel aan sommige mineralen schadelijk zijn voor de gezondheid. Raadpleeg bij twijfel altijd huisarts of diëtist(e).
Mineralen
Calcium
werking
essentieel voor beendergestel en gebit, speelt een belangrijke rol bij bloedstolling, is belangrijk voor de overdracht van zenuwprikkels en spiercontracties
zit in
melk, yoghurt, kaas, peulvruchten, broccoli, volkorenbrood, noten, sardientjes, schelpdieren
Fosfor
werking
essentieel voor beendergestel en gebit, is belangrijk voor de omzetting van koolhydraten, eiwitten en vetten
zit in
melk, kaas, vlees, lever, vis, gevogelte, ei, volkoren graanprodukten, groenten, noten
Magnesium
werking
nodig voor de vorming van het beendergestel, vervult een rol tijdens het stofwisselingsproces, regelt de lichaamstemperatuur, belangrijk voor de overdracht van zenuwprikkels en spiercontracties (met name de hartfunctie)
zit in
melk, volkorenprodukten, brood, kaas, vlees, vis, aardappelen, groene bladgroenten, noten, peulvruchten, chocolade, cacao
Natrium
werking
houdt (in combinatie met kalium) de waterhuishouding van het lichaam in balans, belangijk voor het samentrekken van de spieren, doorgeven van prikkels door de zenuwen
zit in
zout, de meeste levensmiddelen die eiwit bevatten
Chloor
werking
belangrijk ondderdeel van het maagzuur, compenseert vochtverlies (zweet, urine, faeces), voldoet aan de groeibehoefte
zit in
keukenzout
Kalium
werking
houdt (in combinatie met natrium) de waterhuishouding van het lichaam in balans, belangrijk voor de eiwitopbouw en de aanmaak van glucose, geleiding van zenuwprikkels en samentrekking van de spieren
zit in
vrijwel alle voedingsprodukten, vooral fruit
IJzer
werking
speelt een belangrijke rol in het zuurstoftransport
zit in
lever, niertjes, vlees, vis, gevogelte, peulvruchten, broccoli, bloemkool, pompoen, tomaten, citrusvruchten, noten, mosselen, gedroogd fruit, brood
Zink
werking
noodzakelijk voor de groei, versnelt genezing van wonden, bevorderlijk voor smaakontwikkeling en nachtelijk gezichtsvermogen, is betrokken bij de aanmaak van insuline
zit in
melk, vlees, vis, volkorenprodukten, noten, eierdooier
Koper
werking
zorgt (in combinatie met ijzer) voor de vorming van rode bloedlichaampjes
zit in
lever, niertjes, vlees, vis, aardappelen, peulvruchten, volkorenprodukten, noten cacao
Selenium
werking
is van belang voor de goede werking van de schildklierhormonen, bindt zware giftige metalen die in het lichaam terecht zijn gekomen
zit in
melk, volkorenprodukten, vlees, ei, groenten, aardappelen
Jodium
werking
regelt het groeiproces tijdens de eerste levensfase in het bijzonder van de hersenen
zit in
zeevis, schaal- en schelpdieren, vlees, broodprodukten
Mangaan
werking
van belang voor structuur, vernieuwing en groei van het beendergestel
zit in
noten, volkorenprodukten, graan, groenten, fruit, thee
Molybdeen
werking
is (in combinatie met enzymen) betrokken bij de ijzer- en vetstofwisseling
zit in
orgaanvlees, brood, granen, peulvruchten
Chroom
werking zorgt ervoor dat insuline haar rol bij de glucosestofwisseling kan vervullen
zit in
melk, vlees, vis, groenten, fruit, volkorenprodukten, kaas, vetten
Fluor
werking
is in de voeding altijd verbonden aan een andere stof zoals natrium, goed voor de stevigheid van beendergestel en gebit
zit in
bijna alle voedingsmiddelen, vooral thee en zeevis
Zwavel
nodig voor de ontwikkeling van het kraakbeen, belangrijk voor de stofwisseling
zit in
spinazie, proteïnerijke produkten
Kobalt
werking
onderdeel van vitamine B12, belangrijk voor de vorming van rode bloedlichaampjes en heeft een positieve invloed op bloedarmoede
zit in
melk, melkprodukten, vlees
Silicium
werking
belangrijk voor de vorming van het beendergestel
zit in
graanprodukten, fruit
Tin
werking
belangrijk voor de opbouw van eiwitten in het lichaam
zit in
graanprodukten, vlees
Vanadium
werking
belangrijk voor de opbouw van beendergestel en gebit, speelt een rol bij de ordening van de verhouding tussen het natrium- en kaliumgehalte in het lichaam
zit in
graanprodukten, vis, olie