Wetenswaardigheden over Twente

Inleiding

Twente is een deel van de provincie Overijssel. Tegenwoordig erg bekend door FC Twente. Er is zoveel meer: Universiteit Twente; Het Twentekanaal; Vliegbasis Twente; De Twentse industrie; Twentse steden; Karakteristieke dorpen; Prachtige natuur en de bevolking.

FC Twente

Als Twentse ben ik trots op wat deze club de laatste jaren heeft bereikt. Verder schrijf ik er in dit artikel niet over, dat is namelijk reeds genoeg gebeurd.

Universiteit Twente

Een universiteit met campus, gelegen in een prachtig natuurgebied. Tijdens de bouw is rekening gehouden met de natuur, waardoor het geheel nog steeds groen is. In 2011 is het vijftig jaar geleden, dat de eerste studenten naar deze universiteit kwamen.

Het is nu gegroeid tot een complex waar ruim drieduizend wetenschappers en professionals zorgen voor baanbrekend onderzoek, relevante innovatie en inspirerend onderwijs aan ruim negenduizend studenten.

Er wordt veel samengewerkt met andere universiteiten en het bedrijfsleven. Sport en cultuur nemen een belangrijke plaats in op de campus. Grote bekendheid heeft bevoorbeeld de jaarlijkse Batavieren race.

Het Twentekanaal

Tussen 1930 en 1936 is het Twentekanaal gegraven. Het begint bij de IJssel ten noorden van Zutphen en gaat langs Almen, Lochem, Goor, Delden en Hengelo naar Enschede. In het kanaal zijn sluizen bij Zutphen, Wien en Hengelo. Het is bevaarbaar voor schepen tot tweeduizend ton.

Tussen 1936 en 1938 heeft men nog een zijtak gegraven. Deze begint tussen Goor en Delden en gaat naar Almelo. Na Almelo gaat het kanaal nog verder richting Drente. Dit laatste gedeelte is tegenwoordig niet meer bevaarbaar.

Het Twentekanaal was bedoeld voor de ontsluiting van het Twentse industriegebied in een tijd dat het wegverkeer minder betekenis had. Er was in de jaren dertig veel werkeloosheid en het graven van het kanaal heeft toen ook voor werkgelegenheid gezorgd.

Het Twentekanaal dient tevens voor afwatering van Regge, Schipbeek en Berkel.

Vliegbasis Twente

In 1928 is een begin gemaakt met de voorbereiding van de aanleg van Luchthaven Twente. Vanaf 1931 onderhield de KLM een onregelmatige dienstregeling op Twente.

Door de ligging - dichtbij de Duitse grens- werd het vliegveld tijdens de algemene mobilisatie eind jaren dertig gesloten en onklaar gemaakt.

Na de capitulatie in 1940 werd vliegveld Twente door de bezetter weer gereed gemaakt om als vliegbasis te gebruiken en zelfs uitgebreid. In de periode 1940 tot 1944 werden door de RAF verschillende aanvallen op het vliegveld uitgevoerd.

Na de opmars van de geallieerden in 1945 werd vliegveld Twente door de Duitse bezetter ontruimd en onklaar gemaakt.

De NAVO maakte vliegveld Twente in 1946 weer operationeel en er werd een afdeling van de Nederlandse Luchtmacht gestationeerd. Na touwtrekken met defensie kreeg vliegveld Twente ook weer een bescheiden civiele functie.

Tot verbazing van velen werd in 2003 Vliegbasis Twente door de defensiestaf aangewezen voor sluiting. 31 december 2007 was de definitieve sluiting van de militaire basis. Het burgervliegveld heeft nog een tijdje bestaan, maar bleek niet exploitabel.

Na sluiting van de vliegbasis kwam er 450 ha bos en cultuurlandschap vrij tussen de kernen Enschede, Hengelo en Oldenzaal.

Tussen 2007 en 2011 zijn door de provincie Overijssel en de gemeente Enschede verschillende pogingen ondernomen voor een doorstart op bescheiden schaal. Deze bleek niet haalbaar.

Er ontstonden verschillende belangengroepen zoals de "Vereniging voor behoud van het vliegveld" en een "Stichting Alternatieven Vliegveld Twente"

Op 1 december 2010 is de kick-off gegeven voor gebiedsontwikkeling Luchthaven Twente en omgeving. Dit is nodig voor nieuwe banen en ontwikkeling van het gebied. De toekomst zal leren hoe het verder gaat.

De Twentse industrie

In de achttiende eeuw ontwikkelde zich in Twente door bewerking van eigen vlas een huis- en semi industrie van bombazijn. Deze werd bevorderd door armoede en erfrecht.

In de negentiende eeuw kwam de textiel industrie op. Linnen, katoen, wol en jute werden vervaardigd en bewerkt. Later ontstond veredeling en kunstvezel. Het zwaartepunt van de textielindustrie verschoof in de loop van de negentiende eeuw van Almelo en Borne naar Enschede. In de jaren zestig en zeventig van de twintigste eeuw ging de textielindustrie in Twente sterk achteruit, doordat bedrijven activiteiten verplaatsten naar lage lonen landen. Het betekende een vermindering van arbeidsplaatsen met meer dan vijftig procent.

In Hengelo was vrijwel geen textielindustrie. Hier was en is voornamelijk machine-industrie, elektrotechnische- en chemische industrie gevestigd.

Twentse steden

Bij steden denk je al snel aan Enschede, Hengelo en Almelo. Als je ervan uitgaat dat een plaats stadsrecht moet hebben om "stad" te zijn, valt Hengelo af. De plaatsen in Twente welke stadsrecht hebben zijn:

• Almelo sinds 1394
• Delden sinds 1322 en 1333
• Diepenheim sinds 1415
• Enschede sinds 1325
• Goor sinds 1263
• Lochem sinds 1233
• Oldenzaal sinds 1249
• Ootmarsum sinds 1325
• Rijssen sinds 1325

In de middeleeuwen was Oldenzaal de belangrijkste en grootste stad van Twente. Het is nu nog een plaats met een heel eigen sfeer.

Karakteristieke dorpen

In gidsen over Twente worden vaak Ootmarsum, Denekamp en Delden genoemd.

Minder vaak noemt men Lonneker. Dit dorpje aan de rand van Enschede is klein, maar heeft een prachtig plein, waar je op de terrasjes van de aangrenzende cafe's heerlijk kunt rusten, bijvoorbeeld tijdens een fiets of wandeltocht.

Overdinkel en Glanerbrug zijn echte grensdorpen. De rand van deze dorpen ligt tegen de Duitse grens. Beide dorpen zijn eigenlijk een lange winkelstraat met zijstraten. De laatste jaren is er wel bijgebouwd.

Buurse en De Lutte hebben een heel mooie omgeving. Ook Nijverdal en Lochem komen wat dat betreft niets tekort.

Prachtige natuur

Geologisch-Morfologisch wordt het twentse landschap bepaald door een aantal verbrokkelde stuwwal reeksen welke liggen op de lijnen van:

• Markelo-Rijssen
• Wierden-Daarle
• Delden-Tubbergen
• Ootmarsum-en het Duitse Eulsen en
• Enschede-Denekamp.

Tussen deze stuwwal reeksen liggen verbrokkelde zandvlakten en beek bezinkingen. Het hoogste punt van Twente is de zogenaamde Tankenberg bij Oldenzaal.

De oorspronkelijke agrarische bedrijfsvoering heeft ervoor gezorgd dat de zandgronden een coulisselandschap vormen met afwisselend cultuurgrond, bosjes en bossen.

Typisch voor Twente zijn de essen. Dit is een lichte glooiing in het veld, waarop akkers en weidevelden liggen.

Ook heidevelden, veengronden en stuifduinen zijn niet vreemd in Twente.

Bevolking

Oorspronkelijk bestond de bevolking van Twente uit een agrarische samenleving. Door de opkomst van de industrie in de achttiende eeuw zijn de steden ontstaan. De Twentenaar lijkt misschien in het begin wat stug, men kijkt eerst de kat uit de boom. Wanneer het ijs gebroken is, is de Twentenaar gastvrij en behulpzaam. "Noaberplicht" bestaat ook tegenwoordig nog. Noaberplicht betekent dat buren elkaar behulpzaam moeten zijn.

Conclusie

Twente is een gebied met een rijke historie. Men kan er fantastisch wandelen en fietsen. Ook op cultureel gebied heeft Twente veel te bieden.