Wie is Carlos Santana
Inleiding
Meestergitarist Carlos Santana stond met zijn naar hem vernoemde band aan de basis van de latin rock. In de bijna vijf decennia dat hij als muzikant actief is bracht hij talloze albums uit en stond hij op evenveel podia over de hele wereld. Na een dip in de jaren negentig is hij sinds het in 1999 verschenen album Supernatural weer helemaal terug aan het muziekfront. Een carriereoverzicht.
Blues en rock & roll
Carlos Santana wordt op 20 juli 1947 geboren in Autlan de Navaro, Mexico. Zijn vader José Santana is violist van een mariachi orkest dat plaatselijke bekendheid geniet. Vanaf zijn vijfde krijgt Carlos vioolles. hij blijkt een uitstekende leerling te zijn en wordt al gauw gevraagd om toe te treden tot het orkest dat de vele straatfeesten luister bij zet. Een paar jaar later verruilt hij tot grote teleurstelling van zijn vader de viool voor een gitaar. Vanaf dan gaat de jonge Santana zijn eigen weg. Hij doet ervaring op in allerlei latinbandjes die met grote regelmaat optreden in de hoerenbuurt van Tijuana. Dit vormt de basis voor zijn latere crossover stijl. Ondertussen is hij ook in de ban geraakt van blues en rock & roll die hij op de radio hoort. Om dichter bij het vuur te zitten verhuist hij daarom in 1961 naar San Francisco.
Woodstock
Het Spaanstalige gedeelte van de Bay Area wordt het nieuwe onderkomen van Carlos Santana. Samen met o.a. organist Greg Rolie en percussionist Jose Chepito Areas formeert hij de Santana Blues Band. De groep is echter geen lang leven beschoren want koud enkele weken na oprichting wordt Santana getroffen door het TBC virus. Hij verblijft noodgedwongen langere tijd in een sanatorium, maar nadat hij officieel genezen wordt verklaard blaast hij de band meteen opnieuw leven in. Santana zoals de band dan simpelweg krijgt in 1969 de kans om op Woodstock te spelen. Hun spontane improvisatie in het nummer Soul Sacrifice dat ook in de film en op de soundtrack terecht zal komen wordt gerekend tot een van de meest memorabele momenten van het inmiddels legendarische muziekfestival. Die dag markeert de grote doorbraak van de revolutionaire latin rock band Santana.
Samba Pa Ti
Twee maanden na het fameuze Woodstock verschijnt het titelloze debuutalbum van Santana dat van niets op één terecht komt in de hitlijsten. De van deze elpee getrokken singles Jing-Go-Lo-Ba en Soul Sacrifice worden ook in Nederland grote hits. De opzwepende Afro-Latin georiënteerde ritmes van drums, conga's en timbales gekoppeld aan stevige rock raken bij velen een gevoelige snaar. In combinatie met Carlos Santana's uit duizenden herkenbare gitaarspel, vloeiend, melodieus met een scherpe toon en veel sustain, is dit een baanbrekende plaat. Het daaropvolgende Abraxas
klinkt zelfs nog meer volwassen dan zijn voorganger en consolideert het succes. Peter Green's Black Magic Woman van Fleetwood Mac en Tito Puente's Oye Como Va zijn publieksfavorieten, maar de broeierige, behoedzaam naar een climax toewerkende instrumental Samba Pa Ti groeit uit tot een onvervalste klassieker.
Caravanserai
Op het eenvoudigweg getitelde Santana 3 wordt dezelfde stijlformule gehanteerd als op de twee voorgangers, maar vervolgens gaat Carlos Santana op zoek naar nieuwe uitdagingen. Hij raakt in de ban van jazzgiganten als John Coltrane en Miles Davis. De vrije expressie van hun baanbrekende albums als A Love Supreme en Bitches Brew maken een diepe indruk op Carlos Santana. Zijn vierde album Caravanserai uit 1974 is ondanks het feit dat hij zijn roots niet helemaal verloochent atypisch voor de gitarist en wordt met gemengde gevoelens door de fans ontvangen. Deze plaat, commercieel gezien niet zijn meest belangwekkende werk, bevat hooguit één radiovriendelijk nummer met kop en staart. Voor het overige zijn het voornamelijk exotisch klinkende jams waarin het gitaarspel van Carlos in al zijn facetten centraal staat. Toch is Caravanserai zijn meest onderschatte album. Qua artisticiteit, verbeeldingskracht, durf en esthetische schoonheid is het zonder meer een bescheiden meesterwerk.
John McLaughlin
Tegen die tijd is er van een permanente Santana bezetting geen sprake meer. Op enkele kernleden na rouleren musici per plaat of zelfs per nummer en werkt Carlos aan nevenprojecten zoals de concertregistratie Carlos Santana & Buddy Miles Live uit 1972. Een jaar later maakt hij met John McLaughlin de duoplaat Love, Devotion & Surrender.
De Britse gitarist die doorbreekt in de band van Miles Davis bestiert zijn eigen Mahavishnu Orchestra en is evenals Carlos Santana die zich inmiddels Devadip noemt onder invloed gekomen van de Bengaalse goeroe Sri Chinmoy. Love, Devotion & Surrender, waarop allebei de bands van de geestverwanten meespelen, is een eerbetoon aan jazz saxofonist John Coltrane en bevat verschillende stukken van Coltrane, één traditional, twee nummers van McLaughlin, maar geen enkele compositie van Carlos Santana zelf.
Jazz
Alhoewel hij er nog steeds voor de volle honderd procent achter staat doen Santana's jazzgeoriënteerde verkenningen vanuit commercieel oogpunt gezien weinig goeds. Ook als hij geleidelijk aan zijn latinroots weer oppikt worden de zaken er niet beter op. Hij heeft in 1978 wel nog een monsterhit met het van The Zombies bekende She's Not There, maar het creatieve vuur lijkt gedoofd en de verkoopcijfers blijven een dalende curve vertonen. Medio jaren tachtig laat hij zich vanwege contractuele verplichtingen door zijn platenbazen misplaatste producers aansmeren en brengt een aantal weinig bezielde albums uit. Zijn geestdrift wordt nog meer ingedamd door het overlijden van vrienden als Miles Davis, concertpromotor Billy Graham en Stevie Ray Vaughan. Het lijkt er steeds meer op dat Santana louter nog teert op vergane glorie en is verworden tot een stoffig relikwie uit het verre verleden.
Supernatural
Clive Davis, president van het platenlabel Arista, waar Carlos Santana eind jaren negentig onder contract komt, koppelt hem in 1999 voor het duettenalbum Supernatural, naast veteraan Eric Clapton, aan jongere artiesten als Wyclef Jean, Everlast, Eagle Eye Cherry en Lauryn Hill. Het blijkt een gouden greep te zijn. De eerste single Smooth met Rob Thomas van Matchbox 20 wordt een grote hit en er zullen er nog velen volgen. Sinds tijden klonk Carlos Santana niet meer zo bevlogen en expressief en passant een brug slaand tussen zijn oude fans en een nieuw jong publiek. Supernatural gaat meer dan 25 miljoen keer over de toonbank. Op de volgende albums wordt dit lucratieve procédé succesvol herhaald. Carlos Santana is weer terug aan het front, breng nog steeds cd's uit, is betrokken bij diverse (liefdadigheids)projecten en treedt meer op dan ooit. Voor de inmiddels 63-jarige gitarist is het nu of nooit
Discografie
- Santana (1969)
- Abraxas (1970)
- 3 (1971)
- Caravanserai (1972)
- Welcome (1973)
- Borboletta (1974)
- Illuminations (1974)
- Lotus (1975)
- Amigos (1976)
- Festival (1976)
- Moonflower (1977)
- Inner Secrets (1978)
- Marathon (1979)
- Oneness: Silver Dreams Golden Realities (1979)
- The Swing Of Delight (1980)
- Zebop! (1981)
foto: Sony/BMG - Shangó (1982)
- Havanna Moon (1983)
- Beyond Appearances (1985)
- Freedom (1987)
- Blues For Salvador (1987)
- Spirits Dancing In The Flesh (1990)
- Milagro (1992)
- Sacred Fire (1993)
- Brothers (1994)
- Supernatural (1999)
- Shaman (2002)
- All That I Am (2005)
- The Ultimate Santana (2007)
Hiernaast verschenen nog diverse live-registraties, samenwerkingsverbanden met derden en tientallen compilatie-albums.