Wie zijn de belangrijkste componisten van de 18e en 19e eeuw

Inleiding

In de 18^e en 19^e eeuw was klassieke muziek groots. In die periode hebben grootheden als Beethoven en Mozart meesterwerken gecomponeerd waar hedendaags nog steeds veel naar wordt geluisterd. Vaak weten we echter maar weinig over de persoon achter deze prachtige muziekstukken. Wie was bijvoorbeeld meneer Haydn en waar komt Mozart eigenlijk vandaan?

Bach

De eerste componist die een grote invloed heeft gehad op de klassieke muziek van vooral de 18^e eeuw is Johann Sebastian Bach. Hij werd geboren in Saksen-Eisenach in het voormalige Heilige Roomse Rijk op 21 maart 1685. Naast componist kan hij ook gezien worden als organist, klavecinist, violist, dirigent en muziekpedagoog. Alles begon dus in Saksen-Eisenach. Zijn muzikale carrière begon hij al vroeg. Zijn droom was om te componeren en om organist te worden. Die tweede droom ging in 1708 in vervulling toen hij hoforganist van Willem Ernst van Saksen-Weimar. In die periode heeft hij ook veel gecomponeerd, vooral orgelstukken. Deze stukken zijn het bekendst. Vanaf 1717 ging hij werken aan het hof van Leopold van Anhalt. Hij kreeg van hem de leiding over een 17-koppig orkest en schreef tijdens zijn periode bij Van Anhalt verschillende vioolorkesten en sonates. Verder is Bach bekend door de vele tientallen cantates die hij heeft geschreven. Een cantate is een compositie voor een zanger(es) begeleid door muziekinstrumenten.

Ook op privégebied heeft Johann Bach niet stilgezeten. In totaal heeft hij namelijk 20 kinderen voortgebracht, waarvan 13 bij de zangeres Anna Magdalena Wilcke. Hij ontmoette haar tijdens de jaren die hij bij Leopold van Anhalt doorbracht. Van de 20 kinderen van Bach hebben er helaas 10, de helft dus, op vroege leeftijd het leven gelaten. 

Beethoven

De Duitser Ludwig van Beethoven is wellicht de bekendste componist die Europa ooit gekend heeft. Hij was een alleskunner: naast componist was hij pianist, violist en hij speelde piano en viool. Op 17 december 1770 werd hij geboren in Bonn, in het huidige Duitsland. Beethoven is in zijn werk geïnspireerd door Mozart en Haydn. Hij heeft zich verder ontwikkeld en heeft vervolgens een overheersende invloed gehad op de verdere muziek die in de 18^e en 19^e eeuw werd gecomponeerd.

Muziek is er bij Ludwig met de paplepel ingegoten. Zijn vader, een zanger, had als doel om van hem een waar wonderkind te maken. Hij liet hem kennismaken met verschillende instrumenten en muziekstijlen. Zijn jeugd is echter minder rooskleurig als het op het eerste gezicht lijkt. Hij woonde namelijk in een arm gezin en zijn vader had een groot drankprobleem. Vanaf 1781 ging haar niet meer naar een gewone school met vormend onderwijs, maar werd zijn hele leven in het teken gesteld van muziek. In 1782 verscheen zijn eerste werk. Hierover was zijn mentor meneer Neefe, een organist aan het Duitse hof, erg lovend. Tussen 1792 en 1794 nam hij lessen bij Haydn. Hij woonde inmiddels definities in Wenen. Haydn was niet lovend over zijn leerling. Hij vond dat er te veel woede in zijn stukken naar voren kwam. Daarom verliet Beethoven zijn leraar. Beethoven is bekend van zijn negen symfonieën die hij daarna heeft geschreven en van het stuk ‘’Für Elise’’. Zoals al eerder werd gezegd, speelde de muziek van Beethoven een overheersende invloed in de achttiende en vooral de negentiende eeuw. Vrijwel iedere componist na hem is door zijn werken geïnspireerd. Beethoven is geërd door de vele beelden die van hem nog te vinden zijn in Wenen en geboortestad Bonn. 

Haydn

Franz Joseph Haydn (‘’Franz’’ wordt vaak weggelaten) was een componist uit Oostenrijk. Weinig mensen zullen van hem gehoord hebben, hoewel hij toch veel invloed heeft gehad op de ontwikkeling van (klassieke) muziek vanaf de 18^e eeuw. Op 31 maart 1732 werd hij geboren in Rohrau, dat ligt in het oosten van het land. Hij groeide op in een redelijk arm gezin waardoor hij een lastige jeugd heeft gehad. Vanaf zijn vijfde kwam hij al in aanraking met muziek toen hij door zijn oom op muziekles werd gezet. Toen hij acht jaar was nam hij als sopraan plaats in een koor in Wenen. Wegens het feit dat hij pas laat de baard in de keel kreeg, bleef hij negen jaar lang op deze plek. Zijn mentor meneer Reuter wilde voorkomen dat hij wegens een stemwisseling uit het koor moest gaan, dus wilde hij Haydn laten castreren. Hierdoor behouden jongens namelijk een hoge stem. De castratie is niet uitgevoerd.

Uiteindelijk werd hij wegens zijn stemwisseling ontslagen uit het koor. Hij bleef in Wenen wonen en hield zich steeds meer bezig met muziek. Hij ging muziekinstrumenten spelen en zangers als Nicola Porpora begeleiden. Via de laatstgenoemde persoon kwam hij in aanraking met bekende operacomponisten. Hierdoor raakte hij geïnspireerd en hij ging zelf ook componeren onder andere voor de Oostenrijkse vorst Paul II. Zijn werken vielen al gauw op door het gebruik van de vele akkoorden die elkaar snel afwisselen en het gebruik van mineurharmonieën. In totaal produceerde hij 106 symfonieën. Haydn was één van de eerste componisten die een vierdelige symfonie schreef. Velen zijn hierdoor geïnspireerd geraakt. Ook is hij erg belangrijk geweest voor de ontwikkeling van de zogenaamde sonatevorm, die vaak voorkomt in het eerste deel van een symfonie. Haydn overleed op 31 mei 1809 in Wenen.

Mozart

Er zijn twee bekende componisten geweest die de achternaam ‘’Mozart’’ droegen. Niet geheel onverwachts zijn deze twee mannen vader en zoon. Leopold Mozart was componist en violist en vader van Wolfgang Amadeus Mozart. Over deze laatste man gaat het in dit stuk. Hij heeft beduidend meer invloed gehad op de klassieke muziek uit de 18^e eeuw. Op 27 januari 1756 zag Wolfgang het levenslicht in Salzburg, Oostenrijk. Ook hij staat bekend als een echte duizendpoot. Hij bespeelde namelijk meerdere instrumenten en was naast componist ook dirigent. Verder wordt hij alom geprezen om de hoge kwaliteit die hij afleverde. Mozart wordt samen met Bach en Beethoven vaak genoemd als de kleine groep componisten die een nieuwe stroming in de klassieke muziek ontwikkelden en invloed hadden op het gros van de latere componisten.

Op wonderbaarlijke wijze heeft Mozart al op de leeftijd van zes jaar zijn eerste stukken gecomponeerd. Toen hij 11 was schreef hij zijn eerste opera, ‘’Apollo et Hyacinthus’’ genaamd. Hij verwierf een enorme bekendheid in heel Europa en heeft reizen gemaakt naar Italië, Parijs en vele andere plekken. Helaas werd Mozart chronisch ziek en belandde hij in de schulden. Op 5 december 1791 stierf hij, net als Beethoven en Haydn, in Wenen. Hij heeft meer dan 600 werken aan de wereld nagelaten.

Conclusie

In de 18^e en 19^e eeuw kende Noord-Europa vele grote componisten. Er zijn er vier die worden gezien als de grootste van hun tijd. Dit zijn Joseph Haydn, Johannes Bach, Wolfgang Mozart en Ludwig van Beethoven. Samen hebben zij meer dan 1000 vernieuwende werken nagelaten waar ook hedendaags nog vele muzikanten door geïnspireerd worden.