Winterhanden en wintervoeten

Inleiding

Hoewel een redelijk onschuldige aandoening kunnen winterhanden en wintervoeten door velen als zeer naar worden ervaren. Veel mensen hebben in de wintermaanden wel eens last van koude handen of voeten, je spreekt dan nog niet van winterhanden. Bij koude handen en voeten met (blauw)rode of paarse zwellingen eventueel gepaard gaand met kramp is er pas sprake van winterhanden.

Wat zijn winterhanden / wintervoeten?

Roodblauwe of zelfs paarse plekken op de huid, die bij het bewegen pijn doen staan bekend als winterhanden. Zoals gezegd komen de zwellingen voor bij handen, voeten en tenen. Echter overige lichaamsdelen die zeer kwetsbaar en onbeschermd zijn tegen kou, zoals het gelaat kunnen dezelfde tekenen voorkomen bij hevige koude. Soms doen de verschijnselen zich voor aan de oren, neus of bovenbenen. De pijn, jeuk en het branderige gevoel neemt vaak toe bij het weer opwarmen van de lichaamsdelen.

Hoe ontstaan winterhanden / wintervoeten?

Winterhanden en wintervoeten ontstaan door stuwingen, dat wil zeggen langdurige vernauwingen, in het vaatstelsel en aderstelsel. Bij kou knijpen de haarvaten, bloedvaten met de dikte van een haar, van een normaal functionerend lichaam zich dicht op de warmte beter vast te houden. Wanneer het echter weer warmer wordt gaan deze weer terug naar hun normale stand en verwijden zich dus weer. Bij winterhanden en wintervoeten vind deze verwijding zeer traag plaats. Hierdoor kan het extra bloed wat ernaartoe wordt gestuurd om de lichaamsdelen weer op te warmen de plaats niet bereiken. Het bloed hoop zich op in de vaten voor de vernauwingen, waardoor er zwellingen ontstaan. De zwellingen gaan eventueel samen met wondjes of kloofjes. De klachten kunnen 2 weken of bij langdurige kou tot wel 6 weken aanhouden. Het ongemak kan daaropvolgende winters terugkeren. De ernst van de kwaal neemt dan wel vaak af.

Wat te doen bij winterhanden / wintervoeten?

Zoals het oude gezegde luidt: “Voorkomen is beter dan genezen”, en dat gaat ook bij deze kwaal weer op. De aandoening levert geen ernstige gezondheidsklachten op, maar wordt door velen waaronder ik als zeer naar ervaren. De beste manier om het te voorkomen is je erop te kleden:

  • Wollen sokken
  • Wollen handschoenen
  • Ruime schoenen
  • Kleding in lagen en niet te strak

Genoeg bewegen wanneer je in de kou bent is belangrijk voor de bloedsomloop en om de spieren warm te houden. Het is natuurlijk beter om de kou te mijden, maar dat is natuurlijk niet altijd mogelijk!

Mogelijke behandelingen:

  • De meest voorkomende behandeling zijn de wisselbaden. Je houdt je handen of voeten eerst in een warm bad en vervolgens in een koud bad. Je blijft echter slechts zoveel seconden in het koude water zitten als u minuten in het warme water zit. Je kunt zelf een tijd instellen, bijvoorbeeld 2 minuten warm water en 2 seconden koud water. Dit herhaal je vervolgens zo’n zes keer. Waarna je de winterhanden of wintervoeten stevig, maar voorzichtig vanwege de kwetsbaarheid van de huid, masseert. Hiermee laat je de bloedsomloop weer in normale gang van zaken terugkeren.
  • In de zomer is ook al een behandeling mogelijk om winterhanden of wintervoeten te voorkomen. Loop veel op blote voeten en neem baden met een constante temperatuur van 37 °C, de temperatuur van het lichaam. Dit doe je door bij het warme water regelmatig water wat warm/heet water bij te schenken. Toevoeging van tijm en gedroogde wijdebloemen schijnen ook een goed (homeopatisch) effect te hebben.