Zuinig zijn tijdens crisistijden
Misschien doe je het je hele leven al: theezakjes meerdere keren gebruiken, oud papier hergebruiken als boodschappenlijstjes en oude kleding laten reïncarneren als poetsdoeken. Toch is zuinig leven niet voor iedereen zo vanzelfsprekend. Als je van jongs af aan gewend bent om geld over de balk te smijten, dan is de omslag naar een zuinig leven niet direct eenvoudig. Hoe leer je besparen en keer je terug naar de Oudhollandse 'Zuunigheid'?
Kan dit echt weg?
Als welvarende Hollanders gebruiken we veel. Toch kan het in economisch mindere tijden geen kwaad om jezelf eens de volgende vraag te stellen: gooi ik dit echt weg of kan ik het hergebruiken? Veel bezittingen belanden genadeloos op de vuilstort, terwijl de eigenaar zich onbewust is van de mogelijkheid van een Tweede Leven. Zonde, want iets hergebruiken betekent dat je iets anders niet nieuw hoeft te kopen.
Kladjes
Krijg jij ook zoveel post en verdwijnt de helft bij het oud papier? Zonde! Veel post is namelijk enkelzijdig gedrukt en heeft op de achterzijde een weelde aan mogelijkheden. Knip dit oud papier eens in handige kladblaadjes en leg ze naast de telefoon, computer of op je bureau. In plaats van in een kladblok uit de winkel krabbel je je kladjes voortaan op je nieuw gefabriceerde kladpapier. Minstens zo handig is het om oud papier in boodschappenlijstjesformaat te snijden. Waarom zou je van die perfecte witte vierkante blaadjes in de winkel kopen als je ze zelf kunt maken? Voortaan schrijf je je boodschappenlijstjes gewoon op oud papier. Na elk winkelbezoek gaan ze toch weer de prullenmand in. Tip: heb je oude visitekaartjes? De achterkant is uitermate geschikt voor boodschappenlijstjes.
Kliekjes
Voor veel mensen is het heel normaal om kliekjes te bewaren, maar niet voor iedereen. Soms worden voedselresten zonder pardon in de groenbak gemikt, terwijl je er best nog van had kunnen eten. Vraag je dus bij elk kliekje af of het de moeite waard is om het te bewaren. Een goede investering is hierbij een flinke 3-sterrenvrieskast, want daar kun je eten lang in bewaren. Misschien heb je al een verzameling diepvriesbakjes. Zo niet, let dan goed op de productverpakkingen van het eten dat je koopt. Sommige verpakkingen kun je namelijk hergebruiken. Stevige verpakkingen van ijs zijn bijvoorbeeld zeer geschikt om opnieuw eten in in te vriezen (wel een label op de doos doen om vergissingen te voorkomen). Er kan bovendien nog aardig wat in ook. Mocht je wel eens eten van de Chinees halen, dan zijn de plastic bakjes die je daar krijgt vaak bruikbaar om opnieuw eten in in te vriezen of op te warmen. Bijkomende voordelen van kliekjes zijn: je hoeft niet opnieuw te koken (bespaar gas of elektriciteit) en je hebt minder afwas (bespaar water). Tevens kun je grote voordeelverpakkingen inslaan, in een keer koken en de rest voor meerdere maaltijden invriezen.
Thee
Er zijn verschillende soorten thee te koop: thee in zakjes en losse thee. Van de thee in zakjes heb je opnieuw de keuze uit thee voor een heel pot en zogenaamde 1-kopsthee. Voor de categorie theezakjes geldt voor beide varianten hetzelfde: beide soorten zijn meerdere keren bruikbaar. De makers van 1-kopsthee hebben mogelijk mokken van het formaat van een soepkom in de kast staan. Je kunt deze zakjes namelijk gemakkelijk voor meerdere mokken gebruiken. Logischerwijze kunnen zakjes voor een hele pot thee nóg vaker hergebruikt worden, want hier zit simpelweg meer thee in. Maak in één keer een grote pot thee en zet deze boven een waxinelichtje om de boel op temperatuur te houden of plaats een gebruikt zakje op een schoteltje voor hergebruik. Gebruik je graag losse thee in een zeefje? Experimenteer eens met wat minder thee en kijk of je favoriete drank nog steeds goed smaakt. Je zult verbaast zijn over hoe weinig thee je werkelijk nodig hebt.
Schoonmaakdoekjes
Ze liggen haast in elke keuken: vaatdoeken. Deze vaak in allerlei varianten verkrijgbare huishoudhulpjes zijn haast onmisbaar in ons Hollandse huishouden. Bedenk dus goed hoe je er mee omspringt. Ben je een gebruiker van de goedkope 'uitklapbare' gekleurde vaatdoekjes? Deze in vieren gevouwen doeken zijn eigenlijk te groot voor dagelijks gebruik. Knip ze maar eens in vieren en zie hoeveel je er ineens hebt. De kleinere doekjes zijn goed genoeg om het aanrecht te boenen, de tafel af te nemen, enzovoort. Is het doekje vies? Gooi 'm dan niet weg maar stop 'm in de wasmachine. Daarna kun je het doekje gewoon hergebruiken. Gebruik je liever de stevige stoffen doekjes? Ook deze kunnen in de wasmachine.
Kleding
Na een T-shirt, nachthemd of ander katoenen kledingstuk jaren te hebben gedragen, is het zonde om het direct maar weg te smijten. Ook kleding kan het huishouden verrijken. Knip je oude t-shirt maar eens in lapjes. Je zult zien hoe vaak ze van pas komen. Gebruik ze maar eens als vaatdoek of als lap bij het schilderen. Misschien kun je ze daarna zelfs nog wassen en hergebruiken.
Inpakpapier
Eigenlijk is het gewoon zonde. Het prachtig glanzende papier waarmee je een cadeautje zorgvuldig hebt ingepakt, wordt er met woest halen afgerukt. Geef anderen voortaan het goede voorbeeld en pak je cadeautjes voortaan met zorg uit. Laat je nagels wat groeien, zodat je de plakbandjes gemakkelijk lost kunt pulken. Voortaan weet je het inpakpapier in originele staat van het cadeautje te ontdoen, zodat het klaar is voor een tweede leven als cadeaupapier.
Verspillen is zonde
Vaak heb je het niet eens door: je gebruikt veel meer dan nodig. En dat terwijl er allerlei handige trucjes zijn om zuiniger te zijn.
Zuinig printen
Veel huishoudens hebben tegenwoordig wel een of meerdere printers. Handig, zelf printen, maar het kan betekenen dat je onnodig papier en inkt verspilt. Hoewel er tegenwoordig tal van zuinige printers bestaan met de functie 'dubbelzijdig afdrukken', heb je zelf niet altijd zo'n exemplaar in huis. Gelukkig kun je alsnog zuinig printen, al kost het soms wat meer moeite. Allereerst kun je je eens tot de printerinstellingen wenden. Er zijn namelijk opties om pagina's in minder goede kwaliteit af te drukken, zowel in kleur als zwart. Niet alle afdrukken hoeven per se hogeresolutie te zijn. Sommige afdrukken moeten gewoon te lezen zijn, en dat zijn ze vaak ook in de minste kwaliteit. Kies bij de afdrukkwaliteit maar eens de optie 'concept'. Hierbij wordt minder inkt verbruikt en gaat je inktpatroon langer mee. Ondanks dat is de afgedrukte tekst gewoon leesbaar. Ten tweede kun je het papierverbruik inperken. Veel tekstverwerkers en andere programma's hebben de optie om meerdere pagina's op één vel af te drukken. Dat scheelt direct al een vel papier. De tekst wordt dan wel kleiner afgedrukt, dus let op dat het leesbaar blijft. Als je dan ook nog eens dubbelzijdig afdrukt, dan zal je papierverbruik helemaal verminderen. Heeft jouw printer geen optie om dubbelzijdig af te drukken? Voer de enkelzijdig afgedrukte pagina dan gewoon opnieuw in de printer en druk op de achterkant de rest af. Soms heb je toch wel eens pagina's die je enkelzijdig hebt afgedrukt. Geen nood! Gebruik ze gewoon als kladpapier of voor boodschappenlijstjes.
Warme kleding
Het is koud buiten, terwijl de temperatuur in je huiskamer tropische vormen aan begint te nemen. Vrolijk hups je rond in je T-shirtje met Caribische muziek op de achtergrond. Misschien toch de thermostaat maar wat lager zetten? Wil je je energierekening inperken, dan is het zaak je wat warmer te kleden. Tijdens de wintermaanden is een vest of trui zeer normale kledij. Je zult zien dat de verwarming best wat lager kan zonder dat je zit te rillen van de kou. Tip: hul je knusjes in een plaid als je tv gaat kijken. Als je stil zit, krijg je het namelijk nog sneller koud. Zorg verder voor een goed geïsoleerd huis en doe 's avonds tijdig de gordijnen dicht om zoveel mogelijk warmteverlies te voorkomen.
Water
Als er iets veel wordt verspild, dan is het water. In Nederland boffen we met ons schone water, dat zomaar uit de kraan komt alsof het niets is. Bedenk je echter dat dit niet vanzelfsprekend is in andere landen, waar water vaak schaars is of een heel zuiveringsproces moet doorstaan. Als je op water wilt besparen, dan kan dat vaak heel gemakkelijk. Het helpt al als je wat korter onder de douche staat (na tien minuten ben je echt wel schoon), minder vaak een douche neemt (met wassen bij de wastafel wordt je net zo schoon) of minder vaak in bad gaat. Laat de kraan niet lopen als je je tanden poetst, maar zet 'm enkel aan als je daadwerkelijk water nodig hebt. Neem een wc met een zogenaamde stopknop, zodat je bij een kleine boodschap de hoeveelheid water kunt beperken door op de stopknop te drukken. Leg bij oude wc's een baksteen in de stortbak, zodat er vanzelf minder water in zit. Soms is het onnodig om zuiver water uit de kraan te gebruiken. Je planten – zowel binnen als buiten – drinken net zo graag regenwater of andere restanten. Neem een regenton en vang regenwater op voor je planten. Tevens kun je restanten uit een waterflesje of een kruik in de gieter gooien voor je planten. Uiteraard kun je ook in het huishouden water besparen. Niet elk kledingstuk hoeft na één keer dragen in de was. Draag kleding wat langer en je zult merken dat je minder vaak de was hoeft te doen en zo op water bespaart. Tip: gebruik handdoeken dubbelzijdig. Hetzelfde geldt voor de vaatwasser: gebruik borden en mokken gewoon wat vaker en je hoeft minder vaak af te wassen.
Het laatste restje
Lekker, zo'n pak jus d'orange! Maar wat zonde dat de opening midden op het pak zit, zodat de laatste slok eeuwig gedoemd is in het pak te blijven. Men neme een schaar en knipt het pak open. Prompt komt er nog een half glas jus uit! En dat terwijl het anders de vuilnisbak in was gegaan. Zo gaat het met veel verpakkingswaren. Knip maar eens een 'lege' tube tandpasta open. Met het restant kun je nog wel een paar keer je tanden poetsen. Hetzelfde geldt voor potjes saus. Doe wat water in het lege potje, schroef de deksel erop en schud flink. Zo krijg je zelfs het allerlaatste restje er nog uit. Je zult merken dat deze handigheidjes bij veel verpakkingen van pas komen. Let dus goed op of je het weggestopte restje nog kunt redden en schaf eventueel een flessenlikker aan.
Aankopen
Zelfs wanneer je zuinig leeft, is het soms essentieel dat je iets koopt. Sommige aankopen kunnen juist een investering zijn om nog zuiniger te leven. Vraag je je bij elke aankoop af of je het wel echt nodig hebt en of het niet nog goedkoper kan. Koop bewust.
Aanbiedingen
Het spreekt voor zich dat de echte Hollandse krent alle reclamefolders doorspeurt op zoek naar de beste aanbiedingen. Soms heb je een soort bonuskaart nodig om aanspraak te maken op de wekelijkse aanbiedingen, dus let goed op. Vaak zijn dit soort kaarten gratis bij de supermarkt te verkrijgen. Als je geluk hebt, spaar je dan ook nog voor het een of ander (hoewel het niet altijd duidelijk is waarvoor). Zorg voor een goede fietsconditie, zodat je gemakkelijk om kunt fietsen om de beste aanbiedingen bij een andere supermarkt te scoren. Hiermee bespaar je bovendien op een fitnessabonnement. Kijk goed om je heen als je aan het winkelen bent. Soms liggen er voordeelverpakkingen. Die zijn misschien wel duur, maar zijn relatief goedkoop, omdat je direct een grote hoeveelheid koopt (denk aan de vriezer).
Mosterdpotten
De laatste jaren is het speuren geblazen, maar soms kom je ze nog tegen. Mosterdpotten die als ze leeg zijn, gebruikt kunnen worden als drinkglas. Mocht je deze exclusieve exemplaren nog op de kop weten te tikken, dan hoef je dus geen nieuwe glazen meer te kopen.
Kan het ook gratis?
Ja, soms wel. Ben je een beetje creatief met een schaar? Knip dan je eigen haar. Oefening baart kunst, maar ga voorzichtig te werk om drama's te voorkomen. Tegenwoordig zijn er ook gratis sms-diensten waar je gebruik van kunt maken, vaak van je eigen provider. Je kunt soms twee gratis sms'jes per dag versturen, dus het is zonde om daar geen gebruik van te maken. Zijn ze op en heb je internet? Stuur dan een mailtje.
Sparen
Tot slot arriveren we bij de bezigheid die menigeen als favoriete bezigheid heeft: sparen. Naast bovengenoemde bonuskaarten bij de supermarkt, zijn er genoeg andere spaarmogelijkheden. Neem bijvoorbeeld een Airmiles-pas. Geduld is een schone zaak, maar na een paar jaar zul je merken dat je hiermee korting kunt krijgen op producten of zelfs gratis producten kunt bestellen. Hetzelfde geldt voor de aloude Douwe Egberts-punten. Tegenwoordig kun je overig ook online sparen. Meld je maar eens aan voor een van de online spaarprogramma's waarbij je advertenties krijgt toegemaild. Bezoek de websites van deze adverteerders en je verdient spaarpunten of euro's.
Links