Zwarte donderdag

Inleiding

Of het toeval is geloof ik niet, maar het is een feit, dat dramatische gebeurtenissen die in de geschiedenis zijn voorgevallen een voorkeur voor de donderdag lijken te hebben. Op donderdag 4 augustus 2011 viel er weer een Zwarte Donderdag te noteren, wederom op de beurs. Daarom een overzicht van de Zwarte Donderdagen in onze Nederlandse geschiedenis.

25 april 1568

Het begin van de Tachtigjarige Oorlog(1568 - 1648) tegen Spanje(Tegenwoordig bekend onder de Nederlandse Opstand). Door de Slag bij Dalheim Duitsland (in de nabijheid van Roermond) Het was onderdeel van Prins Willem van Oranje's eerste invasie en was na de Slag bij Oosterweel de eerste veldslag in de Tachtigjarige Oorlog. Dalheim is nu een deel van de stad Mönchengladbach.

21 februari 1907

De SS Berlin was een stalen veerboot, die eigendom was van de Great Eastern Railway. Zij was gebouwd in 1894 in Hull, en mat 1745 registerton. De SS Berlin was in gebruik als veerboot tussen Harwich en Hoek van Holland. Het schip verging vroeg in de ochtend van 21 februari 1907 toen het onderweg naar Nederland bij Hoek van Holland de pier ramde. Hierbij kwamen 128 van de 144 opvarenden om het leven.

13 januari 1916

Op 13 en 14 januari 1916 voltrok er zich in Nederland een watersnood rond de Zuiderzee. Een stormvloed viel samen met een hoge afvoer op de rivieren. Als gevolg braken op tientallen plaatsen de dijken en was daarnaast op veel plaatsen sprake van schade aan binnenbeloop en bekleding van de dijken. In de provincie Noord-Holland vielen 19 doden, terwijl er bij diverse scheepsrampen op zee nog eens 32 mensen omkwamen. Getroffen werden de provincies Groningen, Friesland, Overijssel, Gelderland, Utrecht, Noord-Holland en Zuid-Holland. Deze ramp leidde ertoe dat de Zuiderzee werd afgesloten van de Noordzee, door de Afsluitdijk.

28 juni en 5 juli 1917

De Aardappeloproer

In januari 1917 was een rantsoen voor brood ingesteld. Op 28 juni 1917, toen er geen aardappel meer te krijgen was, werd bekend in de volkswijken van Amsterdam, dat er in de Prinsengracht een schip met aardappelen lag, bestemd voor het leger. De arbeidersvrouwen van de Oostelijke Eilanden en de Czaar Peterbuurt plunderden het schip, om hun gezinnen te kunnen voeden. Overigens was er geen absoluut tekort aan voedsel, wethouder Josephus Jitta had voor de arbeiders wel een extra voorraad rijst ter beschikking gesteld.

In de eerste week van juli zwollen de onlusten aan, de arbeiders zelf kwamen nu ook in actie. Pakhuizen en winkels werden geplunderd. De politie stond machteloos en het leger trad op. Het oproer mondde uit in een veldslag op 5 juli 1917, waarbij militairen het vuur openden op de menigte die was samengekomen op het Haarlemmerplein. De opstand werd neergeslagen. Er vielen 9 doden en 114 gewonden.

Na de opstand

De voedselsituatie verslechterde nog verder in het laatste oorlogsjaar 1918. Veel mensen leefden op het randje van de hongersnood, de werkloosheid nam toe. De Spaanse griep-epidemie sloeg toe en eiste duizenden slachtoffers (in Nederland 27.000), verzwakt als zij waren door voedselgebrek. De wapenstilstand op 11 november 1918 kwam voor Nederland net op tijd. Een nieuwe winter met honger en kou voor de arbeiders werd voorkomen, evenals een dreigende revolutie.

24 Oktober 1929

Op donderdag 24 oktober 1929 begonnen de aandelenkoersen op de New York Stock Exchange extreem te dalen. In de paniek die hierdoor ontstond probeerden beleggers hun aandelen te verkopen, waardoor de koersen volledig inzakten. Aan het einde van de dag waren de meeste aandelen sterk gedaald. Na een kleine opleving daalden de koersen later nog verder. Het dieptepunt van de markt zou uiteindelijk pas bereikt worden op 8 juli 1932 op een niveau van 41,22. Dat niveau was voor het laatst gezien in de negentiende eeuw. Het zou nog tot 1954 duren totdat de koersen weer op het niveau waren van het hoogtepunt in 1929 van 381,17. Door de crisis konden veel leningen niet terugbetaald worden waardoor banken failliet gingen. De benaming Zwarte Donderdag is ontstaan door deze gebeurtenis. Opmerkelijk is het feit dat deze ontwikkeling zo'n grote impact heeft gehad, zeker als we er rekening mee houden dat het fenomeen globalisering nog geen entree had gemaakt. Teneinde een dergelijke gebeurtenis in de toekomst te vermijden, werd het bancaire systeem veranderd.

Statistiek

Statistisch gezien, geldt hier de wet van de grote aantallen: dat wil zeggen dat naarmate het aantal gebeurtenissen toeneemt, uiteindelijk de gebeurtenissen over alle dagen gelijkmatig verdeeld zullen worden, en er geen bepaalde dag bovenuit zal gaan springen. Ook al zegt het gevoel iets anders.

Bron

Dow Jones vanaf 1900

Lijst van Nederlandse rampen