Meerderjarigenbescherming
Inleiding
Bij het bereiken van de meerderjarigheid eindigt het ouderlijk gezag of de voogdij. De meerderjarige wordt geacht geheel zelfstandig rechtshandelingen te kunnen verrichten op allerlei gebied en meer in het algemeen voor de behartiging van zijn eigen belangen op elk gebied te kunnen zorgen. Is hij echter niet in staat om zijn eigen zaken te kunnen behartigen dan kan hij bescherming krijgen, de wetgever heeft hiervoor een aantal maatregelen getroffen.
Hieronder een overzicht van deze maatregelen:
Curatele
Het doel van curatele is volledige bescherming van een meerderjarige, zowel wat de persoon als wat het vermogen betreft (het zwaartepunt ligt op het vermogen).
Meerderjarigenbewind
Het doelvan meerderjarigenbewind is bescherming van een meerderjarige op vermogensrechtelijk gebied, voor gevallen waarin met beschermingsbewind kan worden volstaan.
Mentorschap
Het doel van mentorschap is bescherming van een meerderjarige op niet-vermogensrechtelijk gebied, met name op het terrein van verzorging, behandeling en verpleging, in gevallen waarin met een mentorschap kan worden volstaan.
Gronden voor:
Curatele:
- een geestelijke stoornis, waardoor de gestoorde, al dan niet met tussenpozen, niet in staat is of bemoeilijkt wordt zijn belangen behoorlijk waar te nemen;
- verkwisting;
- wegens gewoonte van drankmisbruik, waardoor hij zijn belangen niet behoorlijk waarneemt, in het openbaar aanstoot geeft of eigen veiligheid of die van anderen in gevaar brengt.
Meerderjarigenbewind:
- indien een meerderjarige op grond van zijn lichamelijke of geestelijke toestand tijdelijk of duurzaam niet in staat is ten volle zijn vermogensrechtelijke belangen zelf behoorlijk waar te nemen;
Mentorschap:
- indien een meerderjarige op grond van zijn geestelijke of lichamelijke toestand tijdelijk of duurzaam niet in staat is of bemoeilijkt wordt zijn belangen van niet-vermogensrechtelijke aard zelf behoorlijk waar te nemen.
Verzoek bij:
Curatele door:
- de betrokken persoon;
- zijn echtgenoot of andere levensgezel;
- zijn bloedverwanten in de rechte lijn;
- zijn bloedverwanten in de zijlijn tot de vierde graad;
- zijn voogd.
Meerderjarigenbewind door:
- de rechthebbende;
- zijn echtgenoot of andere levensgezel;
- zijn bloedverwanten in de rechte lijn;
- zijn bloedverwanten in de zijlijn tot de vierde graad;
- zijn voogd;
- zijn curator;
- zijn mentor.
Mentorschap door:
- de betrokken persoon;
- zijn echtgenoot of andere levensgezel;
- zijn bloedverwanten in de rechte lijn;
- zijn bloedverwanten in de zijlijn tot en met de vierde graad;
- zijn voogd;
- zijn curator;
- zijn bewindvoerder.
Vordering
Curatele, meerderjarigenbewind en mentorschap kunnen gevorderd worden door het Openbaar Ministerie (OM).
Wettelijke vertegenwoordiging
Curatele:
De curator vertegenwoordigt de onder curatele gestelde in en buiten rechte op vrijwel dezelfde manier als een ouder zijn minderjarig kind.
Meerderjarigenbewind:
De bewindvoerder vertegenwoordigt de rechthebbende in en buiten rechte en draagt zorg voor een doelmatige belegging van het vermogen van de rechthebbende, dat niet nodig is voor zijn levensonderhoud.
Mentorschap:
De mentor vertegenwoordigt de betrokkene in en buiten rechte bij rechtshandelingen betreffende zijn verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding en treedt bij andere handelingen op dit gebied in plaats van de betrokkene op.
Samenvatting
Op het gebied van de bescherming van meerderjarigen hebben we in Nederland de keuze uit een drietal varianten. De meest uitgebreide variant is de curatele, de beide andere varianten, bewindvoering en mentorschap bestrijken een deelgebied hiervan.
Lees ook
Ontheffing van het ouderlijk gezag
Ontzetting van het ouderlijk gezag