Hoe overleef je en reageer je op een lawine
Inleiding
Wintersport is prachtig. Skiën en snowboarden kan een heerlijk bevrijdend gevoel geven. Het besneeuwde landschap maakt het plaatje helemaal compleet. Maar ook aan deze mooie sport zit een gevaarlijk randje. Wanneer je buiten de pistes gaat sporten is er namelijk kans dat je een lawine veroorzaakt of hiermee te maken krijgt. Kijk maar naar prins Friso, die dat in 2012 meemaakte. Hieronder een aantal handige overlevingstips over lawines.
Een lawine aan zien komen
Er zijn verschillende gebieden waar de kans op lawines groter is dan gemiddeld. Ook zijn er soms bepaalde signalen te zien die op een grotere kans op lawines duiden.
De gevaarlijkste gebieden, dat zijn dus de gebieden waar de kans op lawines het grootst is, zijn hellingen zonder begroeiing. Bomen of andere vegetatie kunnen namelijk grote hoeveelheden sneeuw tegenhouden. Wanneer begroeiing ontbreekt is dit niet het geval en kun je haast onmogelijk vluchten van de sneeuw. Ook moet je vlakke hellingen mijden. Dat zijn dus hellingen zonder rotsen en uitsteeksels of hellingen waarbij onder de dikke laag sneeuw alleen maar gras groeit. Bij deze hellingen is er dus niks dat het sneeuw stevig vasthoudt of kan tegenhouden. Een lawine ontstaat hier dus relatief gemakkelijk.
Verder moet je gebieden vermijden waar het pasgeleden heeft gedooid of slecht weer is geweest. De sneeuwlaag is hierdoor erg instabiel geworden. Een ander signaal dat duidt op een instabiele laag sneeuw is dat de sneeuw poederig is of juist heel erg compact. Ook afgebroken takken of ander natuurafval waarschuwen je. Dit maakt duidelijk dat hier al eerder lawines zijn geweest.
De lawine overleven
Het is belangrijk dat je de juiste uitrusting bij je hebt. Zo kunnen een lawinepieper en een lawine-airbag je leven redden. Een lawine-airbag bestaat uit twee airbags die zich opblazen wanneer je aan een hendel trekt. Hierdoor voorkom je dat er een grote hoeveelheid sneeuw op je terechtkomt en daardoor verstikt. Met een lawinepiep(er) kun je door middel van radiosignalen je positie onder de sneeuw duidelijk maken. Hierdoor kun je snel gered worden. Samen met een sneeuwsonde (om de diepte van een laag sneeuw te bepalen) en een sneeuwschep is dit de standaard uitrusting voor wintersporters.
Wanneer je middenin een lawine zit heb je echter nog niks aan deze spullen. Een aantal tips om een lawine in actie zo ongeschonden mogelijk door te komen:
Probeer loodrecht te bewegen ten opzichte van de sneeuwstroom. Zo geraak je het snelst weg van de lawine.- Wanneer dit niet lukt, moet je met de stroom meebewegen. Probeer boven de stroom te blijven en als het ware op de sneeuw te zwemmen.
- Kijk of ergens in de omgeving een grote rots of stevig uitziende tak of boom staat. Probeer je hier goed aan vast te grijpen.
- Als je onverhoopt toch onder de sneeuw raakt, moet je de voorkant van je gezicht met je handen beschermen.
- Uiteindelijk is de lawine over. Als je onder de sneeuw ligt moet je je pieper en airbags gaan gebruiken. Wacht daarna rustig op hulp.
Lawineslachtoffers vinden
Je hebt veel geluk wanneer je een lawine ongeschonden uit bent gekomen. Het kan echter wel het geval zijn dat iemand anders niet zo gelukkig is geweest en nog onder het sneeuw ligt. Het eerste wat je in dit geval moet doen is hulp van buitenaf inroepen of iemand anders hulp laten halen.
Daarna moet je je lawinepieper aanzetten en ervoor zorgen dat je het signaal van de pieper van het slachtoffer kunt ontvangen. Om het zoekgebied te verkleinen moet je de plek opzoeken waar je het slachtoffer voor het laatst gezien hebt. Loop daarna met je pieper bergafwaarts. Wanneer je het slachtoffer hebt gevonden moet je gaan graven. Pas wel op dat je het lichaam van de persoon niet raakt. De laatste tip is om eerst het hoofd van het slachtoffer uit te graven.
Conclusie
Er is een verhoogde kans op een lawine in gebieden waar het recentelijk slecht weer is geweest of op hellingen zonder begroeiing of rosten. Blijf dus uit de buurt van deze gebieden. Een lawinepieper en –airbag kunnen je leven redden, mocht je toch in een lawine terechtkomen. Neem deze dus altijd mee.
Bronnen afbeeldingen: Wikimedia Commons, Nolispanmo