De ander vrijlaten

De ander

Gesloten
Dit is één van de moeilijkste dingen die we in dit leven tegenkomen. We hebben het namelijk niet geleerd. Onze ouders vonden namelijk dat we ons op een bepaalde manier moesten gedragen. Onze leerkrachten vonden dat bepaald gedrag betamelijk was. Onze vrienden verwachten gedrag van ons dat ze kunnen begrijpen. Onze bazen en collega’s menen dat we alleen professioneel zijn als we ons op een bepaalde manier gedragen. Zelfs onze mededansers vinden dat we op een bepaalde manier moeten dansen. De ander vrijlaten zit niet in ons systeem.

Index

Vrijlaten

Hoeveel mensen laten wij echt vrij in hun gedrag? Waarschijnlijk alleen die vieze zwerver die ons met zijn stank uit zijn buurt houdt. Maar is die zwerver echt vrij om te doen wat hij wil of denken wij dat alleen maar. Natuurlijk niet, want wij verwachten van hem dat hij met zijn stank buiten op straat blijft. Maar ook zijn collega zwervers verwachten van hem dat hij zich op de juiste manier gedraagt. Hij hoort alleen met andere zwervers om te gaan. We zijn het dus niet echt gewend om elkaar vrij te laten. Wat eigenlijk best vreemd is als je bedenkt dat we voortdurend beweren dat alle mensen gelijk zijn. Blijkbaar betekent gelijk zijn niet dat je in vrijheid mag doen wat je wilt, zolang je daar anderen niet mee lastig valt. Gelijk zijn schijnt te betekenen dat je hetzelfde moet zijn als anderen. Het schijnt zelfs te beteken dat je de ander pas kan vrijlaten als hij zich hetzelfde gedraagt als jij.

Maar als je een ander pas vrijlaat om te zijn wie hij is als hij bewezen heeft hetzelfde te zijn als jezelf laat je iemand dan wel vrij. Of stuur je eigenlijk alleen maar een kloon van jezelf de wereld in.

Index

Echt vrijlaten

Een ander vrijlaten is niet zo makkelijk als het lijkt. Dat vraagt namelijk niet om jezelf intomen en je kritiek of correcties voor je houden.

Gesloten en Open

Zo werkt dat helaas niet. Uit onze lichaamstaal kan de ander namelijk wel opmaken wat we echt willen. Of ons verbale gemompel of een ander geluid dat we maken als we ontevreden zijn. Echt vrijlaten van anderen werkt anders. Om anderen echt vrij te kunnen laten moet je je bewust zijn van wat je eigenlijk vindt en bewust kiezen om de ander vrij te laten. Je moet kunnen accepteren dat de ander zijn eigen wensen heeft en zijn eigen ideeën. Maar accepteren kan pas als je weet wat je eigen oordeel op dat moment is. Anders is het geen accepteren, maar gedogen. Je keurt het gedrag van de ander nog steeds af, maar je staat het toe. Dat is natuurlijk geen vrijlaten, maar onder protest toestaan. Dat is eerst afkeuren en dan je mond dicht houden. Dat is ook wat het vrijlaten zo moeilijk maakt. We hebben namelijk alleen maar geleerd dat we kunnen gedogen. Maar dat is zoiets als je hond rond laten lopen aan een lange lijn, maar wel met een elektrisch schok apparaat om zijn nek. Zodra hij iets doet wat je niet goed vindt laat je het hem weten ook. Terwijl vrijlaten betekent dat je de ander niet controleert maar ook jezelf niet. Vrijlaten betekent dan ook de ander echt accepteren zoals hij is, niet zoals je denkt dat hij moet zijn of verwacht dat hij is of wilt dat hij zich gedraagt. Vrijlaten betekent de ander laten zijn zoals hij is.

Index

Vrijlaten en slachtofferschap

Overigens betekent vrijlaten natuurlijk niet dat je vervolgens de ander alles toestaat. Je hoeft de ander niet over je heen te laten lopen omdat je hem wilt vrijlaten. Je bent tenslotte niet minderwaardig of ondergeschikt aan de ander, omdat hij vrij is of vrijgelaten wordt. Vrijlaten betekent ook opkomen voor je eigen ruimte en rechten. Vrijlaten betekent respect tonen voor de ander als je gelijkwaardige, maar ook voor jezelf. Want de ander vrijlaten betekent ook dat je respect moet tonen voor jezelf, anders ben je niet gelijkwaardig aan elkaar. Dan is de ander misschien wel vrij, maar ben jij het niet. Jouw vrijheid wordt dan namelijk beperkt door de vrijheid van de ander.

Dus als jij je ondergeschikt maakt aan de ander die je vrijlaat, dan laat je jezelf weer niet vrij. Dan sluit je jezelf op om de ander vrij te kunnen laten. Je maakt jezelf tot slachtoffer van de vrijheid van de ander. In zekere zin wissel je je eigen vrijheid in voor de vrijheid van de ander. Dan kun je je afvragen of je de ander wel vrijlaat of dat je je gewoon je handen van de ander aftrekt. In zekere zin laat je de ander dan niet vrij, maar laat je hem los op de wereld. Dan zou het best wel eens kunnen dat je hetzelfde doet als een hongerige wolf loslaten op een kudde schapen. Dat is toch ook niet wat je wilt als je iemand vrijlaat.

Index

De kunst van het vrijlaten

Open

In zekere zin is het vrijlaten van anderen dan ook een kunst die je moet leren. Het vraagt om het vermogen om je bewust te zijn van je eigen gevoelens bij het gedrag van anderen. Het vraagt om het vermogen om in te zien dat jij het recht hebt op even veel vrijheid als de ander. Het vermogen om te begrijpen dat de vrijheid van de ander begint waar je die van jezelf laat eindigen. Maar ook het vermogen om op te komen voor je eigen rechten als die door de vrijheid van de ander worden beperkt. Het vraagt om de kracht om te accepteren dat anderen anders zijn dan jezelf en niet de behoefte voelen de ander te veranderen in een kopie van jezelf. Het vraagt om de behoefte om te accepteren dat het gedrag van anderen bepaalde gevoelens bij je oproept en de wil om die gevoelens te onderzoeken op hun innerlijke oorzaak.

Maar als je de kunst van het vrijlaten beheerst, dan kun je natuurlijk wel een hemel op aarde voor jezelf creëren. Want dan is het leuk om met andere mensen om te gaan en vinden anderen het leuk om met jou om te gaan.

Index

Extra

Afbeeldingen

Index van koppen

De ander
Vrijlaten
Echt vrijlaten
Vrijlaten en slachtofferschap
De kunst van het vrijlaten