Verkoudheid: loopt ook U ermee door

Verkoudheid - een onschuldig verschijnsel?

Inleiding

Doel van dit artikel is inzicht te verschaffen op de risico's van doorlopen met een verkoudheid.

Een ieder kent ze wel: de collega's of familieleden die met trots vermelden, zich in twintig jaar nooit ziek te hebben gemeld. Vraag is, of zij in die twintig jaar dan ook nooit ziek zijn geweest.

wat is een verkoudheid?

Een verkoudheid wordt nog vaak verward met een griep. De verschijnselen zijn echter totaal verschillend. Bij griep is het gehele lichaam ziek, men heeft overal spierpijn, hoge koorts en men is aan bed gekluisterd. Een verkoudheid daarentegen beperkt zich tot de hoge luchtwegen en verhoging, maar men voelt zich niet ziek genoeg om in bed te liggen.

Griep wordt beschouwd als een ernstige infectieziekte. Sommige soorten worden van dieren op mensen overgebracht en het virus muteert voortdurend. Sommige varianten zijn gevaarlijk voor ouderen maar soms zijn ook jonge volwassenen de klos. De Spaanse Griep, aan het eind van de Eerste Wereldoorlog, was een beruchte: 50.000 Amerikaanse soldaten vielen door vijandelijk vuur; 43.000 vielen ten prooi aan het griepvirus. Dat bleek nog maar het begin. Honderdduizenden volgden in deze periode van massamigratie (rondtrekkende legers) en massa-bijeenkomsten (thuis komende legers).

Verkoudheid is in eerste instantie een onschuldig virus. Je zult er niet aan dood gaan. Alleen de hoge luchtwegen zijn aangedaan, een loopneus, pijn bij het slikken en wat verhoging. Ook dit virus muteert voortdurend. Het overleeft in de vrije lucht, verspreid zich door zijn gastheer te laten niezen en hoesten en is buitengewoon besmettelijk. 's Winters is het openbaar vervoer de uitgelezen plek om een verkoudheidsvirus op te pikken.

Stoer of stom?

Zoals eerder gezegd: het verkoudheidsvirus is in eerste instantie onschuldig. Zo zijn de verschijnselen ook; onschuldig, maar hoogst irritant. Toch beseffen maar weinigen dat het immuunsysteem de kans moet krijgen elk virus te bestrijden - hoe onschuldig dan ook.

Te vaak loopt men er stoer mee door, terwijl het verstandiger zou zijn om het lichaam de rust te geven die het vraagt - en het immuunsysteem de kans te geven zijn werk te doen. Niet meer onverstandig, maar ronduit stom, is echter - naast het doorlopen met een verkoudheid - het onderdrukken van de symptomen.

Men gaat aan de vitaminen (te laat...) en de paracetamollen (te veel...) en nu, nu kan een verkoudheidsvirus dus wel gevaarlijk worden. Het immuunsysteem werkt 100 (honderd) keer effectiever bij één (1) graad temperatuursverhoging en paracetamol laat de temperatuur juist dalen. Daarmee verhindert men, het eigen immuunsysteem effectief zijn werk te laten doen. Het virus blijft leven, het immuunsysteem blijft alert maar is aan handen en voeten gebonden.

Dat is het moment, dat andere micro-organismen, in de regel bacteriën, kunnen toeslaan. Het immuunsysteem is nog bezig met het verkoudheidsvirus, daarbij zwaar gehinderd door de lage temperatuur van de paracetamol. Algemeen voorkomende bacteriën die gewoonlijk geen kans krijgen, breiden zich nu uit: de secundaire infectie is geboren.

De loopneus gaat dicht zitten, de afscheiding verandert van waterig in dik en groen of geel gekleurd. Bij keelklachten gaat de pijn bij het slikken over in een hardnekkige hoest met dezelfde afscheiding.

Wij zullen dóórgaan

Nog steeds ontkennend, gaat men naar de zwaardere middelen grijpen. Ibuprofen laat je, door de ontstekingsremmende werking, al snel beter voelen. Dan nog een antibiotica-kuurtje aan de dokter gevraagd - dat maar al te vaak niet wordt afgemaakt - en we kunnen er weer tegen.

Ideale omstandigheden om nu ernstig ziek te worden. Het immuunsysteem is verzwakt, de patient fietst nog steeds in weer en wind naar het werk, de overgebleven bacteriën staat niets meer in de weg om eens elders in het lichaam een kijkje te gaan nemen. Volgende halte: de lage luchtwegen oftwel de longen, en het hart.

Het is mogelijk dat deze volgende halte tevens het eindstation is, want een longontsteking kan fataal zijn. Een ziekenhuisopname en antibiotica-infuus zijn vaak noodzakelijk. Het hoeft niet zo af te lopen, het kan ook een onsteking veroorzaken aan de tere, zachte weefsels van de hartkleppen en de gladde binnenkant van het hart. In dat geval ligt de patient slechts minimaal zes weken op een cardiologische afdeling aan een infuuuspomp en mag hij/zij, vanwege het hoge risico op hartritme-stoornissen, zes weken lang de afdeling niet verlaten. Na die periode is de kans groot, dat er een open-hart-operatie moet volgen om de hartkleppen te vervangen.

Kunnen we even overnieuw beginnen?

Waar begon het allemaal ook weer? O ja, bij de verkoudheid, en toen bleven we doorlopen en nemen we er een paracetamol bij...

Het moge duidelijk zijn, dat iedere infectie, hoe onschuldig ook, ernstig uit de hand kan lopen als men geen ziekte-inzicht heeft en zich verplicht voelt, aktief te blijven.

En hoe moet het dan wel?

Rust nemen als je verkouden bent. Gewoon thuis blijven, ziek melden en doen waar je lichaam naar vraagt. In je bed gaan liggen als je je moe voelt, wat lezen, muziek, tv als je niet in bed hoeft te liggen. Neem geen koortsverlagende of ontstekkingsremmende middelen maar verlicht de ongemakken door de keel vochtig te houden (thee, mentholpastilles) maar vooral: blijf binnen en neem rust.