Meer over de zonnestorm

Wat is het eigenlijk?

Je zult je wel afvragen wat een zonnestorm nu is? De zon blaast continu een stroom van geladen deeltjes vanuit de oppervlakte; dit wordt zonnewind genoemd. Bij een zonnestorm zal deze wind veel sterker zijn. Deze zijn zo sterk dat de deeltjes uit de magnetische aantrekkingskracht van de zon ontstijgt en zal de zon grote ladingen met geladen deeltjes de ruimte in schieten. Deze geladen deeltjes reizen door de ruimte en ook langs de aarde komen met ongeveer 450 km/s to 2000 km/s. Zodra de geladen deeltjes de aarde bereiken dan beginnen de effecten zichtbaar te worden. Deze zullen zich manifesteren in een flitsspel hoog boven de aarde. Dit komt door het feit dat de magnetische kracht van de aarde en deze geladen deeltjes met elkaar in aanraking komen. Het is gelukkig niet direct voel- of zichtbaar of schadelijk voor de mens. De effecten van een zonnestroom kunnen wel zichtbaar worden in ons dagelijkse leven.

Wat kan een zonnestorm aanrichten?

De elektrische lading van deze deeltjes kunnen een hoop aanrichten. Kabels die voor communicatie- en elektriciteitsnetwerken worden gebruikt, zullen beïnvloed worden. Zodra de geladen deeltjes bij deze lange kabels komen ontstaat er inductie. Inductie zorgt voor de stromen die door de kabels heen lopen. In het eerste geval ontstaan storingen in de communicatie- en elektriciteitsnetwerken, die uit kabels bestaan. Hierdoor kunnen huishoudens zonder stroom komen te staan. Het gevolg hiervan is dat huishoudelijke apparatuur beschadigd kunnen raken. Satellieten die op enkele kilometers hoogte zweven hebben ook korte kabels. Ook binnen deze kabels, hoe kort deze ook moge zijn, gaan er kleine stromen lopen. Satellieten hebben zeer gevoelige elektronica en hierdoor is het mogelijk dat bijvoorbeeld de GPS satelliet de verkeerde coördinaten naar de navigatie systemen van de automobilist of vliegtuigpiloot doorseint.

Hoe kunnen we ons er tegen bewapenen?

We kunnen er weinig aan doen. De stroom van geladen deeltjes is ongeveer 1 tot 2 dagen onderweg. De elektriciteitsmaatschappijen kunnen bijvoorbeeld wel hulp inroepen van collega elektriciteitsmaatschappijen in geval een centrale uitvalt. Op het gebied van autonavigatie kunnen we er hooguit rekening mee houden dat de navigatie systeem op dat moment onbetrouwbaar is. Piloten vliegen tijdens een zonnestorm veel lager om intensiever contact met de vliegleiding te houden.

Bekende zonnestormen

Aarde, 1859

In 1859 heeft er een Super Solar Storm plaatsgevonden die de hele aarde trof. De toen zeer weinige elektrische apparatuur ondervonden schade en storingen.

Canada, 1989

In maart 1989 treft een stralingsgolf met geladen deeltjes de atmosfeer van de aarde. Het noorderlicht, dat het gevolg is van de botsing van deze stralingsgolf met de magnetische kracht van de aarde, is zeer spectaculair. Vrijwel direct valt ook het gehele elektriciteitsnetwerk in de provincie Quebec uit; ruim 7 miljoen mensen zitten dan zonder elektriciteit.

Zweden, 2003

In september 2003 kregen de elektriciteitscentrales in het zuiden van Zweden en het oosten van Denemarken te maken met kleine storingen in de ditributie van elektriciteit. Kort daarna kreeg in het zuiden van Zweden, de nucleaire elektriciteitscentral een complete uitval. Vijf minuten daarna viel er een andere elektriciteitscentrale ook in het zuiden van Zweden uit. De uitval van deze centrales had het gevolg dat bijna 4 miljoen mensen zonder elektriciteit zaten.

??, 2012/2013

De NASA voorspelt een Super Solar Storm zoals die plaatsvond in 1859. Ditmaal zal de superstorm alle electriciteits centrales en communicatie netwerken op aarde lam leggen. De schade zal in de tientallen miljarden oplopen. Daarnaast zal deze storm de magnetische schild rondom de aarde beschadigen.

Conclusie

Het is moeilijk te voorspellen wanneer een zonnestorm precies plaats gaat vinden. We zijn wel zo ver dat we dit 1 of 2 dagen vantevoren zien aankomen. Een zonnestorm kan veel materiele en immateriele schade aanrichten. Er zijn heel wat mensen afhankelijk van de elektriciteits- en communicatienetwerk. Als deze het begeven dan heeft dit een grote impact op het dagelijkse leven van de mens.