Wie is Mohamed Arif

Mihemed Arif Ciziri en zijn bijdrage aan de Koerdische cultuur

Inhoudsopgave

  • Inleiding
  • Geboorte en de Oorlog
  • De gevangenis en het begin met zingen
  • “Het echte leven begint”
  • Zijn laatste jaren en het afscheid
  • Zijn liedjes en het jaar 2008
  • Conclusie

Inleiding

Vandaag de dag wordt hij in alle Koerdische steden en dorpen nog zeer gerespecteerd. Zijn liederen hoor je overal; in de stad, tussen de bergen of aan de rivier bij het plaatsje Cizire. Zijn liederen worden door menig bekende zanger gezongen; Zakaria, Diyar, Chopy, Mahmoud Bamarni, Ismail Jum'a, Edulqaher Zaxoyi, Karwan Kamil en zelfs Shivan Perwer heeft enkele liedjes van Mohamed Arif herhaald. Mohamed Arif, Hasan Zirek, Ayse San, Ali Merdan, Tahir Tofiq; Allen een grote naam in de Koerdische cultuur.

Geboorte en de Oorlog

Mohamed Arif Ciziri werd geboren in de zomer van 1912 in het plaatsje Cizira Botan, ook wel bekend als Cizire. Van zijn vader en opa kreeg hij al in zijn eerste jaren Koerdische liederen te horen en de Mîr (“hoofd” of in mindere mate een “prins”) van Cizire leerde hem al gauw het liefdesverhaal van Mem û Zîn. Volgens de Mîr moest iedere Koerd uit zijn dorp een Koerdisch lied of verhaal kennen. Zijn belangstelling voor de Koerdische muziek was dus al groot toen hij zijn vijf-jarige leeftijd overschreden had.

Mohamed Arif maakte de Eerste Wereldoorlog mee. Toen de genocide op de Armeniërs en het gevecht tegen de Koerden, door de Osmanen, ook zijn dorp Cizire bereikte, weken zijn ouders en familie uit naar de stad Merdin. Zijn vader werd echter meegenomen naar de oorlog tegen de Armenen. Hij keerde nooit meer terug. Hierdoor heeft Mohamed Arif zijn vader al op vroege leeftijd moeten missen.

De gevangenis en het begin met zingen

In Merdin heeft Mohamed Arif met zijn familie een zeer arme periode meegemaakt. Brood was schaars en andere activiteiten waren in zijn leven helemaal verduisterd. Na wat jaren in Merdin te hebben gewoond, kwam de opstand van Sheikh Said Piran. Mohamed Arif is opgegroeid met Koerdisme en deed mee aan de opstand. Hij was inmiddels over de 15 jaar oud. Zijn deelname zorgde ervoor dat hij in de gevangenis van Diyarbakir (Amed) belandde. Zijn moeder stierf tijdens zijn gevangenschap.

Nadat hij na enkele maanden vrijkwam door een generaal amnestie voor de gevangenen, besloot Mohamed Arif terug te keren naar zijn geboortedorp Cizire. Hier had hij nog enkele familieleden wonen. Hij begon daar met zingen. De liederen die hij van zijn moeder leerde, raakten hem heel erg en dat zijn dan ook de liedjes die de basis legden voor zijn verdere leven vol met gezang. Echter werd het zingen in andere talen dan Turks veel moeilijker doordat de Turkse staat veel harder optrad tegen de Koerden. Koerden werden ontkent en de Turkse politiek van assimilatie trof ook zijn gebied. Dit kon Mohamed Arif niet hebben. Hij is immers opgegroeid met het idee dat hij een Koerd is en dat zijn trots daar moet liggen. Hij besloot om via Zakho naar Duhok in Zuid-Koerdistan te gaan.

“Het echte leven begint”

In Duhok zong Mohamed Arif vooral in aanwezigheid van de “Axa's” (stamhoofden) en zorgde hij voor de sfeer tijdens het traditionele gezelschap die de Koerden “Koçik” noemen. Hij zong in alle districten van het Bahdinan-district. Na verloop van tijd was het voor Mohamed Arif noodzakelijk een eigen restaurant te beginnen. Zijn financiële toestand wankelde een beetje, hoewel hij door veel willekeurige burgers wel verzorgd werd.

Na een decennium van werken en zingen, reisde Mohamed Arif af naar de Iraakse hoofdstad Bagdad. Daar woonde hij een radio-programma bij. Het zou voor het eerst zijn dat er Koerdische muziek gedraaid zou worden op de Iraakse radio. Tehsin Taha uit Amediye, Hasan Zirek uit Bokan (Oost-Koerdistan), Miryem-Xan(Noord-Koerdistan), Tahir Tawfiq uit Koyzinjak en Elî Merdan uit Kerkuk woonden ook deze bijzondere programma bij. Nadat Tahsin Taha gezongen had, was het de beurt aan Mohamed Arif Ciziri om zijn stem te laten horen en de Koerdische muziek nieuw leven in te blazen.

Mohamed Arif heel beroemd in Koerdistan en Koerden uit alle delen hielden van zijn liederen. Zijn eerste liedjes waren o.a. Xezal xezal en Eysana Elî. Mohamed Arif begon met liefdesliederen en de politiek getinte liedjes waren ook na een tijdje niet weg te denken. De harten van jongeren en ouderen werden verzacht van de pijn die de oorlogen tegen de Koerden hadden veroorzaakt. Mohamed Arif werd destijds het symbool van Koerdische muziek en zonder twijfel ook van Koerdische trots. Zo gaf hij niet alleen concerten in Duhok, Zakho en Amediye, maar werd hij ook ontvangen in Kerkuk en Slemani. Laten we niet vergeten dat Mohamed Arif voor alle Koerden was en dus ook concerten hield in Qamishlo (West-Koerdistan) en Ormiye (Oost-Koerdistan) beide in 1968.

In 1972 ging Mohamed Arif zelfs naar de hoofdstad van Libanon Beiroet, om daar samen met Sei Yusif en Isa Berwari een grote concert te geven aan de Koerdische bevolking aldaar.

Zijn laatste jaren en het afscheid

Mohamed Arif was bijzonder. Dat zijn er velen, maar Mohamed Arif was vooral bijzonder omdat hij met zijn muziek de grenzen die Koerdistan verdeeld hebben weg deed vagen voor de ogen van de Koerden. Hij had grote respect in alle delen van Koerdistan. Alle steden en dorpen verkochten zijn cassette-bandjes en er was bijna niemand die hem niet kende. Toch was Mohamed Arif vooral geliefd in Bahdinan. Dat was immers de plaats waar hij het grootste deel van zijn leven heeft volbracht.

Mohamed Arif verzwakte een beetje, maar bleef zingen. Concerten waren echter niet meer te houden. Alleen voor vrienden en af en toe de radio van Duhok kon hij wat liedjes zingen. De tijd voor hem was aan het komen en dat voelde hij zelf ook aan.

Op 17 december 1986, een koude dag in Duhok, was de tijd aangebroken dat Mohamed Arif afscheid zou nemen van de bergen van Koerdistan en zijn ongelofelijke grote aanhang. In Duhok sloot Mohamed Arif op 17 december 1986 zijn ogen en nam afscheid van alles wat hem lief was. In het bijzonder zijn Tembûr (Koerdische gitaar) waar hij het succes in zijn leven aan te danken heeft. Hij werd dezelfde dag nog begraven op de begraafplaats Shaxkê in Duhok.

Zijn liedjes hedendaags

We zijn inmiddels 24 jaar verder, maar voor velen van ons leeft Mohamed Arif nog steeds. Misschien merkt de nieuwe generatie dat niet gauw, maar Ha Gulê van Zakaria, Lê lê Henê van Diyar, Lê Baso van Chopy en Eman Gulê van Mahmoud Bamarni zijn van oorsprong van Mohamed Arif Ciziri. Met zijn gitaar wist hij destijds met deze liedjes alle harten blijdschap te geven. Tegenwoordig doen deze grote zangers dat.

Natuurlijk zijn dit niet de enige zangers die zijn liedjes in hun hoofd hebben en het zingen. Op feesten komt men tal van zijn liedjes tegen. Ismail Jum'a, een grote zanger uit Duhok, zingt veelal zijn liedjes en Kamiran Salih uit Hawler laat de mensen dansen op de liedjes van Mohamed Arif. Voor de oudere generatie blijven de “Gouwe Ouwe” uiteraard de beste!

Niet alleen de liedjes zijn vandaag de dag nog goud waard, maar ook de bevolking verliest het respect voor “Vader der hedendaagse Koerdische muziek” niet. Een theater en concertzaal vernoemd naar hem staat in Duhok. Zakho kent de grootste FanShop van Mohamed Arif en wie CD's of DVD's wil hebben van deze zanger hoeft niet ver te zoeken.

Conclusie

Mohamed Arif heeft een harde begin van zijn leven meegemaakt. Zijn vertrek naar het Zuiden van Koerdistan heeft zijn leven verbeterd. Prachtig om te zien dat hij geliefd is onder alle Koerden. Zijn liedjes leven vandaag nog steeds en dat mag niet vergeten worden. Hij is absoluut de Vader der Koerdische muziek, maar laten we het eens zijn dat Hesen Zirek, Tahir Tewfiq, Tehsin Taha, Eysesan en Miryem-Xan dat ook zijn! Onze grondleggers van onze muziek moeten altijd blijven leven. In onze harten tenminste wel!

Bronnen

http://www.saradistribution.com/ciziri.htm http://www.bydigi.com/sanatci-tanitimlari/156365-mihemed-arif-ciziri.html http://www.kurdistanabinxete.com/Beshe_Kurdi/Koneresh/Lekolin/Mihed_Arifceziri.htm http://www.kurdewar.com/mihemed_arif_ciziri-t194.html?s=e806b8fbca45745b5018dc2ef0b2f614& http://al-rafidayn.cultureforum.net/music-f8/great-kurdish-musicians-t2401.htm