De SOA test, hoe gaat deze in zijn werk

Inleiding

Jaarlijks lopen heel wat mensen een soa op. Een soa is een sexueel overdraagbare aandoening. Als je met iemand hebt gevreeën die een soa heeft, is de kans erg groot dat jij ook besmet bent. Een soa test kan op verschillende manieren worden onderzocht, door een bloed-, lichamelijk- en/of een urine-onderzoek. Hoe je wordt onderzocht is afhankelijk van de eventuele klachten en de manier waarop je hebt gevreeën. Wanneer laat je je testen, en hoe verloopt de soa test?

Wat zijn SOA's?

Soa is een afkorting voor het woord sexueel overdraagbare aandoening. Soa's worden overgedragen via sperma, bloed, vaginaal vocht en bij contact van slijmvliezen. Deze zitten onder andere in de anus, de penis, de vagina en de mond. Je kunt een soa hebben zonder dat je er iets van merkt. Ook dan kun je een soa (ongemerkt) doorgeven. Voorbeelden van soa's zijn: infectie met hiv, dat aids veroorzaakt, chlamydia, genitale wratten, herpes genitalis, gonorroe, hepatitis B en syfilis. Een aantal soa's is ook overdraagbaar via bloed. Hiv, hepatitis B en syfilis kun je oplopen als gevolg van een onhygiënisch aangebrachte tatoeage of piercing. Of als je voor drugsgebruik de naalden, spuiten of andere attributen van een ander gebruikt. Tijdens zwangerschap kunnen hiv, hepatitis B en syfilis worden overgedragen van moeder op kind. Hiv, hepatitis B, syfilis, chlamydia, herpes genitalis en gonorroe kunnen tijdens de geboorte worden overgedragen op de baby.

SOA onderzoek

Denk je een soa opgelopen te hebben, doordat je bijvoorbeeld onveilig gevreeën hebt, is het heel verstandig om je te laten testen. Als je er te lang mee blijft lopen kan een soa grote risico's met zich meenemen, wat soms zelfs kan leiden tot onvruchtbaarheid! Een standaard soa-onderzoek bestaat uit een onderzoek naar: Chlamydia, gonorroe en syfilis. Een standaard soa-onderzoek wordt afgenomen bij mensen met een hoog risico. Wanneer het risico minder groot is, of als er duidelijke symptomen zijn, kan het onderzoek gerichter worden uitgevoerd. Dat kan inhouden dat alleen een Chlamydia-onderzoek nodig is.

Hoe verloopt de SOA test?

Hoe de soa test verloopt kan bij iedereen verschillen. Het is afhankelijk van de plaats waar je jezelf laat onderzoeken en van de risico's die je hebt gelopen. Als eerste zal het onderzoek beginnen met een gesprek. Je krijgt een aantal vragen over de eventuele klachten die je hebt, en over de manier waarop je de laatste tijd hebt gevreeën. Op basis van de antwoorden wordt het lichamelijk onderzoek uitgevoerd. Om te weten of je een soa hebt, en welke, krijg je een lichamelijk onderzoek. Dit lichamelijk onderzoek bestaat uit een aantal onderdelen. Eerst zal een artst of verpleegkundige je onderzoeken, ze kijkt daarbij of er symptomen van een soa te zien zijn. Symptomen daarvan kunnen bijvoorbeeld afscheiding of huidafwijkingen zijn. Na dit lichamelijk onderzoek zal je nog een aantal onderzoeken krijgen, die kunnen aantonen of je een soa hebt.

Je kunt onderande een bloedonderzoek krijgen. Daarbij word het bloed onderzocht op aanwezigheid van syfilis en soms op hepatites B.

Ook is het mogelijk dat er (ook) een urineonderzoek nodig is. Bij dit onderzoek is de eerste urine nodig. De ochtendurine. Met het urineonderzoek word de urine onderzocht op aanwezigheid van chlamydia. Onderzoek op chlamydia aan de hand van urine, is met de nieuwe technieken voor mannen net zo betrouwbaar als een uitstrijkje. Bij vrouwen is het urineonderzoek iets minder betrouwbaar.

Ook is het mogelijk dat er (ook) een uitstrijkje nodig is. Bij dit onderzoek word er een uitstrijkje gemaakt uit de vagina, de anus, de penis of de keel. Bij vrouwen gebeurd dit met een metalen instrument: de eendenbek. De arts of verpleegkundige kan hiermee het slijmvlies van de baarmoedermond bereiken en neemt wat vocht af van het slijmvlies van de baarmoedermond. Bij mannen wordt alleen een uitstrijkje uit de plasbuis genomen als je afscheiding hebt of pijn bij het plassen. Dat uitstrijkje wordt onderzocht op gonorroe. Voorheen moest voor chlamydia ook een uitstrijkje gemaakt worden, dat moest alleen wel verder in de plasbuis gebeuren. Dit werd voor veel mannen als pijnlijk ervaren. Dit is nu niet meer nodig. Een kleine hoeveelheid urine is genoeg om aan te tonen of er chlamydia aanwezig is. Herpes en genitale wratten zijn duidelijk aantoonbaar als de ziekte actief is, dus als er blaasjes of wratten op of rond de geslachtsdelen zitten. De arts of verpleegkundige kan de diagnose stellen door de wratten of blaasjes goed te bekijken.

Vervolgens wordt het verzamelde materiaal, bloed, urine, en het uitstrijkje onderzocht. Dit gebeurd in een laboratorium. Degene die het onderzoek gedaan heeft, doet dit niet.

De uitslag

Omdat het uitstrijkje, het bloed en de urine in een laboratorium worden onderzocht, kan het één tot twee weken voordat je de uitslag krijgt. De uitslag van een soa-test kan telefonisch worden medegedeeld. Bij een positieve uitslag is het wenselijk om terug te komen voor een gesprek en eventueel medicatie.