Raven in de Tower of London

Afgelopen november hebben wij een bezoek gebracht aan de Tower of London. De hoofdreden voor mij was om de raven te gaan bekijken. Sinds het lezen van de boeken van Marten Toonder is de raaf (zwavel op je pad) een van mijn favoriete vogels.

De Raaf

Omschrijving

De geheel zwarte raaf lijkt veel op de zwarte kraai, maar is duidelijk groter en heeft een zwaardere snavel. In de vlucht is de raaf van andere kraaiachtigen te onderscheiden door de langere vleugels en de wigvormige staart. De raaf heeft een grote, zware snavel en zijn keelveren zijn enigszins opgezet, waardoor de nek dikker lijkt. De raaf is een alleseter en heeft een groot territorium. Buiten de broedtijd maakt de raaf grote omzwervingen.

Intelligentie

Raven worden beschouwd als intelligente dieren. Er wordt beweerd dat raven in de natuur wel eens met wolven een pact vormen. Als de raaf een gewond dier ziet dan gaat hij op zoek naar een wolf en trekt diens aandacht. Nadat de wolf klaar is met de prooi kan de raaf aan zijn maal beginnen. Andere vogels kennen dit trucje overigens ook. Er is zelfs bekend dat raven 'gereedschap' gebruiken, door met stokjes voedsel uit holtes te peuteren en met stenen noten te kraken. Ook kan de raaf geluiden uit zijn omgeving imiteren, zoals de menselijke stem. In wetenschappelijk onderzoek is aangetoond dat raven weten wanneer een soortgenoot vanuit zijn positie iets niet kan zien; en dat raven bij het plunderen van een verstopplaats van voedsel extra voorzichtig zijn als de soortgenoot die het voedsel daar verstopt had (de 'eigenaar') in de buurt is, maar niet als een willekeurige andere raaf in de buurt is. Raven zouden eveneens een vorm van troostend gedrag vertonen: als ze zien dat een familielid verslagen wordt in een gevecht, troosten ze die door lichamelijk contact te zoeken of diens veren schoon te maken. Hierdoor kunnen ze vermoedelijk zelf ook op meer troost rekenen. De verslagen raaf ervaart hierdoor minder stress, maar blijft nog steeds een hoger risico lopen op nieuwe aanvallen van het familielid

Raven in Nederland

In Nederland leven nu weer raven na een geslaagde herintroductie op de Veluwe sinds midden jaren zeventig. In 2000 waren er ongeveer honderd broedparen in Nederland, merendeels op de Veluwe maar ook enkele in Utrecht, op de Sallandse heuvelrug en in Zuidwest-Drenthe. Na een top van zo'n 130 broedparen eind jaren negentig is de stand weer wat ingezakt doordat een konijnenziekte (VHS) de konijnenstand flink heeft laten dalen, en doordat er in het natuurgebied niet meer bijgevoerd wordt met slachtafval waar ook de raven van profiteerden. Volgens SOVON schommelde het bestand rond de 95 broedparen in 2007. Deze leven deels van verkeersslachtoffers van (snel)wegverkeer. Het zou de ravenstand (en zeer veel andere aasetende diersoorten) ten goede komen als kadavers van grotere dieren in het bos zouden mogen blijven liggen, maar hieraan zijn wettelijke beperkingen gesteld. Geleidelijk breiden de raven hun leefgebied in Nederland wel uit en zijn er ook waarnemingen in Noord-Brabant geweest. De raaf staat als veilig op de internationale IUCN rode lijst. De raaf is in 2004 als gevoelig op de Nederlandse rode lijst gezet. De soort staat niet op de Vlaamse rode lijst.

Mythologie

In de mythologie vervullen raven vaak een belangrijke rol. De Germaanse god Wodan (Odin in het Scandinavisch) gebruikt twee raven, genaamd Huginn en Muninn, als boodschappers. In het middeleeuwse dierdicht Van den Vos Reynaerde komt eveneens een raaf voor, heer Tiecelijn, die een boodschap aan andere dieren overbrengt. De Kelten kenden er goddelijke kracht aan toe: waarzeggerskunst; overwinning in de strijd; vruchtbaarheid. Een totaal zwarte raaf is een boos teken, maar heeft hij een witte vlek, dan brengt hij geluk. Bij de Grieken en Romeinen is de raaf het symbool voor een lang leven; hij is de boodschapper van de zonnegod Apollo. Bij de Egyptenaren was hij juist symbool voor het kwaad. De Chinezen brengen hem in verband met de zon: een drie-benige raaf verbeeldt de tijden van de zon: opkomst, zenit, ondergang. De Indianen zagen hem als de schelm. Voor de Joden was hij onrein; symbool van boosheid en kwaad. Ook voor de Christenen was hij op de eerste plaats een vogel die op aas afkomt, die anderen de ogen uitpikt: zo staat hij voor het kwaad dat de mensen verblindt. Hij is symbool van de zonde in tegenstelling tot de witte duif die pure goedheid belichaamt. Hij is ook symbool voor het rusteloos zwerven (Noach stuurde er een raaf die na vergeefse omzwervingen terugkeerde in de ark); daarom is hij ook symbool van de eenzaamheid, en als zodanig de kluizenaars en woestijnmonniken zeer vertrouwd. Velen van hen werden op wonderbare wijze door raven gevoed: Elia, Paulus de woestijnmonnik, Benedictus; daarnaast kwamen de twee trouwe raven van Meinrad wraak nemen toen de heilige door twee onverlaten was vermoord. Daarnaast is de zwarte raaf een van de beschermers van de Karmapa.

Witte raaf

Incidenteel komen er ook bij de raaf deels tot geheel witte exemplaren voor. Hier is sprake van een recessieve mutatie die partieel of complete pigmentremming in huid, veren en oogpigmenten veroorzaakt. Witte raven hebben een minder grote kans om in het wild lang te leven. Door hun opvallende verschijning worden ze door hun prooi eerder ontwaard en tevens hebben ze door het ontbreken van pigmentlagen in de ogen een sterk verminderd gezichts-vermogen bij daglicht waardoor ze minder goed in staat zijn voedsel te vergaren. Het begrip witte raaf is ook in het algemeen spraakgebruik opgenomen en betekent een zeer zeldzame verschijning, direct gerelateerd aan de zeldzaamheid van het dier

Raven in the Tower of London

Om een oude legende levend te houden wordt er een aantal raven op het terrein gehouden. Zolang de raven in de Tower blijven is Engeland gevrijwaard van invallen van buitenaf. Karel II werd gewaarschuwd dat als de raven The Tower zouden verlaten, het koninkrijk ten val zou komen. Karel gaf dan ook de opdracht om steeds een populatie raven binnen de muren te houden. Dit kan door één vleugel gedeeltelijk te knippen, waardoor de raven minder stabiel vliegen en zich dan ook nooit ver buiten de Tower wagen. De namen van zeven raven zijn momenteel Hardey, Thor, Odin, Gwyllum, Cédric, Hugin and Munin en zijn allemaal officieel ingeschreven in Royal Army. De oudste raaf ooit was Jim Crow, hij werd 44.

Conclusie

Ondanks dat de beroemde raven van Londen gekortwiekt zijn, krijg je wel een unieke gelegenheid om ze van heel dichtbij te bekijken... en als je goed luistert vertellen ze je misschien het geheim van het aanstaande huwelijk van William en Kate...