Wat is een melanoom

Inleiding

Een melanoom is een (kwaadaardig) kankergezwel, een vorm van huidkanker. Ongeveer 30 procent van de melanomen ontstaat in een reeds bestaande moedervlek. Melanoom komt bij mannen en vrouwen even vaak voor, ook bij tieners, maar zelden bij kinderen. Het is helaas geen onschuldige aandoening.

Wat?

Melanoom is een plek op de huid met een of meer van de volgende kenmerken:

onregelmatig oppervlak/ randen
onregelmatige kleuren/ kleurverandering
a-symmetrisch
groter dan 1 centimeter
de plek was er nog niet, is later ontstaan
snel groeiend
een diameter van meer dan 6mm;

De volgende klachten kunnen optreden:

de plek kan jeuken (steken)

er is sprake van ulceratie (zweren)

de plek kan bloeden

kortvorming

roodheid.

Als melanoom in de familie voorkomt is er een verhoogd risico!

Het aantal patiënten met een melanoom is de laatste vijftien jaar behoorlijk toegenomen!!

Stappen

Herken je één van deze kenmerken?

GA DAN BIJ TWIJFEL ALTIJD NAAR UW HUISARTS EN VRAAG OM EEN ONDERZOEK DOOR EEN DERMATOLOOG/DESKUNDIGE!

Als eerst maakt de huisarts een inschatting na het zien van de vlek. Mocht hij het nodig vinden, zal hij je doorverwijzen naar een gespecialiseerde huidarts, de dermatoloog. Deze zal in eerste instantie ook de plek bekijken en beslissen welke stappen er ondernomen moeten worden. Er zal onderzocht worden of het wel om een melanoom gaat, het kan ook een ander soort vlek zijn.

De volgende stappen kunnen ondernomen worden bij de onderzoek

1. Longfoto en lymfepunctie

Artsen gaan stap voor stap de onderzoeken doorlopen richting de verdachte plek. Een van de meest voorkomende uitzaaingsgebieden zijn de longen. Een thorax foto hoort niet bij het routinematig uitgevoerde onderzoek bij patienten met een melanoom. De lymfepunctie. Met een ragfijn naaldje wordt weefsel op diverse plekken weggehaald uit de lymfeknoop die zich het dichtst bij de plek bevindt (lies, oksel of nek). Dit onderzoek is een beetje vervelend, maar doet niet echt pijn. Het weefsel wordt onderzocht op aanwezigheid van tumorcellen. Het niet vinden van deze cellen is een indicatie; geen garantie. Er werden cellen onderzocht uit bepaalde gebieden. Dit zegt niets over de gebieden waar geen cellen zijn weggehaald. De uitslag van de longfoto en lymfepunctie duurt ongeveer een week.

2. Schildwachtklier onderzoek

Dit onderzoek is relatief nieuw en immers nog experimenteel. Voor de operatie wordt een blauwe nucleaire vloeistof ingespoten bij de plek. Vervolgens gaat de patient een uur lang onder een scanner liggen en is op een monitor te zien waar de drainage naar toe gaat. De eerste lymfe klier die bereikt wordt noemt men de schildwachtklier. Aan de hand van deze gegevens kan worden bepaalt waar er geopereerd wordt. Als bij de operatie blijkt dat deze klier blauw gekleurd is, is aangetoond dat de drainage de schildwachtklier heeft bereikt. Deze klier wordt sowieso weggehaald en onderzocht. Ook bij een niet blauwe verkleuring. Een 100% garantie van geen uitzaaing bij een "schone" schildwachtklier is er niet. Het percentage "missers" varieert van 0 tot 40 % van alle gevallen. Verwacht wordt uiteindelijk in 95% van de gevallen goed te zitten. Controle van de lymfeklieren of verwijdering blijft dus nodig als de verdachte plek na onderzoek een melanoom blijkt te zijn. De uitslag van het schildwachtklier onderzoek komt ongeveer een week na de operatie.

3. Biopsie (Operatief verwijderen)

Na de bovenstaande onderzoeken zal de verdachte plek moeten worden weggehaald. Praktijk ervaring leert dat het niet ongewoon is een zo ruim mogelijk gebied weg te halen (5 cm.). Dit om te voorkomen, dat als later blijkt dat het toch verder dan 1 of 2 centimeter van de plek af is uitgezaaid, er opnieuw moet worden ingegrepen. Dit zou de kans op nieuwe uitzaaïngen kunnen vergroten. Recente studies tonen aan dat deze 5 cm aan de ruime kant is.

De arts kan er ook voor kiezen om te starten met biopsie en dit in de laboratorium te laten onderzoeken of het wel of niet om een melanoom gaat. De uitslag van het onderzoek van de verdachte plek en de schildwachtklier is meestal na een week.

Als de diagnose melanoom al door bovenstaande onderzoeken is komen vast te staan kunnen er bij uitzaaïngen meerdere operaties volgen. Dit is afhankelijk van de plaats waar de uitzaaïng zich bevindt. Zo kan er ook worden gekozen voor chemo therapie. Bij het weghalen van alle lymfeklieren in de lies of oksel is het niet ongewoon dat er een "drain" achterblijft. De wond is dan nog voor een deel open waardoor het lymfe vocht kan worden afgevoerd. Dit kan immers niet meer via de lymfeklieren terug in het bloed worden geleid.

Tips

Melanomen komen steeds vaker voor. Er zijn sterke aanwijzingen dat dit vooral komt doordat mensen zich meer blootstellen aan zonlicht. De tumor komt het meest voor bij blanken en in landen dichtbij de evenaar, en het minst bij mensen met een donkere huid. Dus goed insmeren voordat je je blootstelt aan de zon, het vermijden van blootstelling aan de zon is het beste.