Johannes Vermeer: zijn meesterwerken

Algemeen

Iedereen kent wel het beroemde schilderij “Het Melkmeisje” van Johannes Vermeer. Maar Johannes Vermeer heeft wel meer schilderijen gemaakt, het merendeel van zijn werk is tot op heden veilig gesteld. Wat heeft hij allemaal gemaakt?

Johannes Vermeer

Op 31 oktober 1632 werd in Delft geboren Johannes Reyniersz Vermeer. Hij wordt dezelfde dag nog gedoopt in de Nieuwe Kerk. Zijn moeders naam was Dingenum Baltens, zij leefde van 1595 tot 1670. Zijn vaders naam was Reynier Janz Vos (veranderde in later jaren zijn naam, om onbekende redenen, in Vermeer) en hij leefde van 1591 tot 1652. Reynier Janz Vermeer was zijdewerker, herbergier en kunsthandelaar.

Over het leven van Johannes Vermeer is weinig bekend, vermoed wordt dat hij schilderleerling was van de kunstschilder Carel Fabritius (zelf leerling geweest bij Rembrandt van Rijn). Ook zijn er vermoedens dat hij leerling was van Leonart Bramer. Johannes heeft zijn hele leven in Delft gewoond, en schreef zich in 1953 in bij het schildersgilde aldaar. Gedurende zijn leven wordt hij tot tweemaal toe gekozen als hoofdman van het schildersgilde. De eerste maal in 1662, zijn herverkiezing in 1672.

Vermeer Sterft aan een hartaanval en op 15 december 1675 wordt hij in de Delftse Oude Kerk begraven. Hij laat zijn vrouw en kinderen achter met hele grote schulden. Antonie van Leeuwenhoek (de uitvinder van de microscoop) wordt de curator.

Namen van de schilderijen zie in de onderstaande tabel.

Vermeer familieman

Johannes is 20 jaar wanneer hij op 5 april 1653 in ondertrouw gaat met Catherina Bolnes. Het huwelijk dat op 20 april 1653 wordt voltrokken is geheel tegen de wens van de moeder van de bruid. Zij ondertekend dan ook niet de huwelijksakte, na de voltrekking in Schipluiden. Enkele weken voor de trouwdag stapte Johannes over van het Calvanisme naar het Rooms Katholicisme.

Het huwelijk hield stand tot Vermeers dood. Samen kregen zij 15 kinderen, waarvan er enkele op jonge leeftijd stierven. Toen Johannes stierf waren er nog 11 van zijn kinderen in leven. Deze elf kinderen waren”

• 1654; Maria, gestorven na 1713. Zij trouwde met Johannes Cramer en samen kregen zij kinderen.
• 1657; Elisabeth, gestorven voor 1713.
• 1659; Cornelis, gestorven 1660.
• 1660; Aleydis, gestorven 1749. Werd een leken-non
• 1661; Beatrix, gestorven voor 1702. Kreeg een dochter van wie de vader onbekend was, vermoedelijk familie van Pieter Corstiaensz Hopprus.
• 1661; Johannes jr., gestorven ca. 1688. Trouwde met Maria Anna Frank en samen kregen zij een zoon Johannes jr jr.
• 1664; Gertruyd, gestorven na 1713.
• rond 1664; Franciscus, gestorven na 1708. Trouwde met Maria de Wee en was vermoedelijk meester chirurgijn.
• rond 1665; Catherina, gestorven na 1713.
• 1672; Ignatius, gestorven 1713. Hij was meester chirurgijn.
• 1674; Kind waarvan naam niet bekend is, gestorven 1678.

Daarnaast begroef het echtpaar Vermeer 4 kinderen in een door hun grootmoeder gekocht graf in de Oude Kerk te Delft:

• 27 december 1660
• December 1661
• 10 juli 1667
• 27 juni 1673

Namen van de schilderijen zie in de onderstaande tabel

De kunstschilder Vermeer

Hoeveel werken Johannes tijdens zijn leven heeft gemaakt is niet helemaal bekend. Vermoedt wordt dat dit er niet teveel geweest zullen zijn gezien de vele kleine en scherpe accenten die hij in zijn schilderijen tot uiting liet komen. Zie het schilderij “De dame en de twee heren”. Hier is heel mooi de naainaad van de rok van de dame zichtbaar.

Daarnaast had Vermeer een zeer scherp gevoel voor compositie, ruimte, kleur en licht. Veel schilderijen bevatten geportretteerde vrouwen, waarvan niet bekend is of dat zijn vrouw zijn. Wel valt het op dat de dames op vooral wat latere schilderijen hetzelfde gewaad dragen, geel met een wit/zwarte bontrand. Vermeer schilderde graag de gewone dingen uit het leven van die tijd. Een vrouw die een brief leest of schrijft. Personen die met elkaar in gesprek zijn of musiceren.

Het vermoeden bestaat dat Johannes Vermeer in totaal rond de 45 schilderijen heeft gemaakt, waarvan er nog 37 overgebleven zijn. Er wordt door velen gesproken over 36 officiële schilderijen van vermeer. Vele werken zijn in eerste instantie aan collega schilders toegeschreven, maar aan het einde van de 19e eeuw werd hij herontdekt. Er wordt ook gesproken over een zelfportret dat in 1696 gemaakt zou zijn, maar dat schilderij is waarschijnlijk verloren gegaan.

Over zijn manier van werken is ook niet veel bekend, want er zijn geen tekeningen of schetsen van Vermeer bekend.

Namen van de schilderijen zie in de onderstaande tabel

De werken van Vermeer

De schilderijen die nu nog bestaan zijn:

Namen van de schilderijen zie in de bovenstaande tabel. Vermeer heeft diverse schilderijen gemaakt met dames in dezelfde kleding.