Hoe schrijf je een goed boekverslag

Inleiding

Iedere scholier op de middelbare school moet eraan geloven: boeken lezen! Veel scholieren vinden het een ramp, want ze vinden het saai of hebben er geen tijd voor. Toch is boeken lezen belangrijk en heb je er veel aan als je braaf doet wat er van je verwacht wordt. Het leert je namelijk kritisch lezen, verplaatsen in andere personen, op papier uitdrukken wat je ergens van vindt en nog veel meer. Om het maximale uit de gelezen boeken te halen en je goed voor te bereiden op een afsluitende mondelinge toets, is het belangrijk een goed boekverslag te schrijven. Maar hoe schrijf je eigenlijk een goed boekverslag?

Lees de boeken!

Veel scholieren zullen dit niet willen horen, maar om een goed boekverslag te schrijven, zal je de boeken toch echt zelf gelezen moeten hebben. Met alleen maar informatie van internet halen kom je een heel eind, maar bereik je niet het uiteindelijk doel: door middel van vragen een eigen mening baseren over het gelezen boek. Want dat is waar veel docenten Nederlands naar op zoek zijn: die eigen, goed onderbouwde mening. Gebruik de bronnen op internet als naslagwerk, maar laat ze nooit leidend zijn voor je boekverslagen. Wanneer je de boeken zelf gelezen hebt, weet je namelijk beter antwoord te geven op de vragen die gesteld worden, dan wanneer je alles van internet plukt. Dat weet en merkt de docent ook.

Wees uitgebreid, maar niet langdradig

Bij veel scholen is het uiteindelijke doel van het maken van boekverslagen, om je voor te bereiden op de mondelinge toets die gaat komen. Het is daarom voor jou belangrijk dat je je boekverslag zo compleet mogelijk schrijft, zodat je er bij de toets erg veel aan hebt. Als jij vandaag een boek leest en je moet er over een jaar een mondelinge toets over doen, zal je niet alles meer tot in detail weten. En daar komt je boekverslag om de hoek kijken. Je kunt het verslag namelijk gebruiken als je persoonlijk geschreven naslagwerk, dus hoe gedetailleerder je bent, hoe meer je er aan hebt bij je eindtoets. Schrijf dus (bijna) iedere gedachtegang op papier, zodat je precies weet hoe je dacht nadat je het boek gelezen had. Dit is niet alleen goed voor jezelf, maar je docent vindt het veelal ook leuk om te zien hoe jij over een bepaald boek hebt nagedacht. Let wel op dat het niet te langdradig wordt. Je moet geen twee A4-tjes vol gaan schrijven over hoe jij dacht over die ene hoofdpersoon, je tekst moet wel inhoud blijven hebben. Wees dus uitgebreid, maar toch kort en krachtig. Dat is niet makkelijk, maar hoe vaker je het doet, hoe beter je er in wordt. 

Je eigen mening telt

Het belangrijkste van een boekverslag, vinden vele docenten toch wel de mening. Door een goed onderbouwde mening op papier te zetten, kun je laten zien wat je van het boek geleerd hebt en wat je van het boek vond. Dat de argumenten onderbouwd zijn is in dit geval erg belangrijk. Vond je het boek bijvoorbeeld niet zo leuk omdat het taalgebruik te moeilijk was? Citeer dan een klein stukje uit het boek (één zin tot een paar zinnen) om te laten zien dat het taalgebruik af en toe ook echt wel lastig was. Vond je het boek leuk omdat er humor of spanning in zat, leg dan kort uit waar die humor of spanning dan te vinden was, door te citeren of door het stukje te omschrijven. Als je echt een goede mening wilt geven, probeer dan ook tegenargumenten te vinden voor je mening. Vond je het boek bijvoorbeeld erg leuk, zoek dan ook naar één of twee dingen die je minder leuk vond aan het boek, en probeer deze vervolgens te weerleggen. Zeg bijvoorbeeld dat het een erg interessant boek was, maar dat het taalgebruik af en toe wel moeilijk was (bijvoorbeeld hier en hier), maar verklaar vervolgens dat het niet hinderlijk was omdat de stukjes die je niet snapte, niet erg relevant waren voor het begrijpen van het verhaal. Zo laat je zien dat je vanuit meerdere perspectieve naar het boek kan kijken.

Meer tips om een goede argumentatie te geven vind je hier en hier!

Ken je begrippen

Om goed over te komen op je docent, is het belangrijk dat je weet waar je over praat. Daarvoor is het belangrijk dat je weet welke literaire begrippen er bestaan en wat ze betekenen. Als jij aan je docent bij de mondelinge toets uit kan leggen waarom de hoofdpersoon een flat of juist een round character is, wat de vertelde tijd en de verteltijd zijn en welke elementen gebruikt worden om spanning op te wekken in een boek, ben je al een heel eind. Verwerk deze begrippen dan ook zoveel mogelijk in je boekverslag. Op veel scholen reiken ze aan het begin van je literatuurdossier een boekje uit met de nodige literaire begrippen erin, gebruik dat dan ook. Hoe vollediger en literair correcter je boekverslag is, hoe makkelijker het voor jou is antwoord te geven op de vragen die je docent eventueel kan gaan stellen. Maar vergeet ook hierbij niet, je moet begrijpen wat je schrijft. Gebruik geen moeilijke begrippen als je niet in makkelijke woorden uit kan leggen wat ze betekenen, want dan lijkt het net alsof je ze zo van internet gehaald hebt, zonder dat je eigenlijk weet wat ze betekenen.

Conclusie

Een goed boekverslag schrijven is niet makkelijk, maar op de meeste scholen helaas wel een verplichting. De belangrijkste tip om een goed boekverslag te schrijven is toch wel om het boek zelf te lezen. Gebruik internet alleen als naslagwerk en niet als leidraad. Verder is het voor een toekomstige mondelinge toets belangrijk dat je niet te kort door de bocht gaat, maar uitgebreid genoeg bent. Zorg ervoor dat je over een jaar, wanneer je je verslag terugleest, nog terug kunt halen hoe je ook al weer precies over een boek dacht. Verder is het belangrijk dat je de tijd neemt om een mening te creëren en daarbij goed onderbouwde argumenten zoekt. En een laatste tip is om te weten waar je over schrijft, ken je begrippen. Veel succes met je boekverslag! 

Bron afbeelding: Wikimedia Commons, Ziko-C

Meer over hetzelfde onderwerp?

Lees ook eens: